BP - Sau năm 1931,ếndịtỷ le keo Nhật Bản từng bước gây chiến tranh và thôn tính Trung Quốc. Tháng 8-1937, Nhật Bản tạo ra sự kiện cầu Lư Câu lấy cớ đánh chiếm Bắc Kinh và Thiên Tân. Tổng thống Trung Hoa dân quốc Tưởng Giới Thạch nhận thấy mưu đồ của đối phương nên đã quyết định dùng chiến tranh tổng lực để chống lại sự xâm lược của đế quốc Nhật Bản. Thế nhưng quân chủ lực của Trung Quốc hầu hết đóng tại phía Bắc, cơ động kém nên Tưởng quyết định mở mặt trận thứ 2 tại Thượng Hải với mật danh “Chiến dịch 813”.

Lúc này, đồn trú tại Thượng Hải, Nhật có 1 hạm đội hải quân với 2 lữ đoàn bộ binh, 6 tiểu đoàn lính thủy đóng tại 80 đồn bốt kiên cố để phòng thủ. Ngoài ra, các tàu chiến của hạm đội 3 (Nhật) thường xuyên tuần tra và neo đậu trên các con sông trong thành phố Thượng Hải. Còn Trung Quốc chỉ có bộ phận bảo an đóng trong thành phố, nhưng bên ngoài thì Tưởng có 6 sư đoàn và 1 lữ đoàn cùng 16 xe thiết giáp, 200 máy bay chiến đấu. Sáng 13-8-1937, bảo an Trung Quốc nổ súng vào quân Nhật trong thành phố Thượng Hải. 15 giờ cùng ngày, từ tàu chiến đậu trên sông Dương Tử, Hoàng Phố của Nhật nã súng vào trung tâm thành phố. Hôm sau, máy bay Trung Quốc ném bom vào các vị trí quân Nhật, tiếp đó bộ binh bắt đầu tiến vào Thượng Hải. Nhật gọi máy bay từ Đài Loan xuất trận. Trung Quốc bắn rơi 6 máy bay của Nhật và dùng 2 sư đoàn đánh thẳng vào trung tâm thành phố với hy vọng làm chủ Thượng Hải.

Ngày 15-8, quân Nhật tăng thêm 3 sư đoàn và 8 ngày sau, không quân Trung Quốc bị đánh mất quyền làm chủ bầu trời Thượng Hải. Ngày 11-9-1937, Nhật phá vỡ vành đai ven biển quanh Thượng Hải của Tưởng, quân Trung Quốc rút về La Điếm xây dựng tuyến phòng thủ mới. Nhật ném bom vào các vị trí của quân Trung Quốc, sau đó tấn công bằng bộ binh, đến cuối tháng 9, La Điếm bị xóa sổ. Đầu tháng 10, quân Nhật tại Thượng Hải đã tăng lên 200 ngàn người và họ mở rộng chiến tranh lên miền Bắc. Đêm 26-10, Tưởng Giới Thạch ra lệnh cho quân rút lui khỏi Thượng Hải. Đến ngày 13-11-1937, nhiều đơn vị quân Trung Quốc tan vỡ, kết thúc một chiến dịch quân sự trong thất bại.

Các nhà sử học đánh giá, đây là trận đánh đẫm máu nhất trong chiến tranh 2 nước Trung - Nhật. Trong đó, phía Trung Quốc đã có gần 250 ngàn người bị thương vong, còn Nhật tổn thất khoảng 70 ngàn lính. Qua chiến dịch này cho thấy, quân đội của Trung Hoa dân quốc tuy có số lượng lớn nhưng trang bị kém, hiệp đồng tác chiến chưa thành thục... nên nhanh chóng bị thất bại. Thắng lợi tại Thượng Hải đã tạo điều kiện cho Nhật Bản hoàn tất việc đánh chiếm Trung Quốc sau đó không lâu.    

T.P(Trích các sự kiện nổi bật trong lịch sử)