【bdkq mu】“Siết” hoạt động mua bán trái phiếu doanh nghiệp của ngân hàng

Ảnh minh họa

Điều đó sẽ giúp bảo đảm kiểm soát hoạt động mua,Siếtbdkq mu bán trái phiếu doanh nghiệp của các tổ chức tín dụng phát triển lành mạnh, bền vững; đồng thời giúp quản lý các hoạt động mua, bán trái phiếu doanh nghiệp của ngân hàng thống nhất với các hoạt động cấp tín dụng và hoạt động mua, bán nợ.

Nhiều quy định siết chặt hơn

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đang lấy ý kiến dự thảo thông tư quy định việc tổ chức tín dụng (TCTD), chi nhánh ngân hàng nước ngoài mua, bán trái phiếu doanh nghiệp (TPDN). Theo NHNN, dự thảo thông tư này được xây dựng trên cơ sở kế thừa Thông tư số 22/2016/TT-NHNN ngày 30/6/2016, Thông tư 15/2018/TT-NHNN ngày 18/6/2018 và bổ sung, chỉnh sửa một số nội dung để phù hợp với thực tiễn, tình hình hoạt động của các TCTD.

Theo đó, một số nội dung được quy định lại như sau: Quy định TCTD chỉ được mua TPDN khi có tỷ lệ nợ xấu dưới 3% theo báo cáo tài chính đã được kiểm toán tại năm liền kề trước năm mua TPDN, trừ trường hợp mua TPDN theo phương án cơ cấu lại được cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy định của pháp luật. Đồng thời, TCTD không được mua trái phiếu (bao gồm mua từ phát hành lần đầu và mua lại từ các tổ chức, cá nhân khác) của doanh nghiệp (DN) phát hành có phát sinh nợ xấu tại TCTD mua và tại TCTD khác trong vòng 12 tháng gần nhất tính đến thời điểm quyết định phê duyệt mua.

Bên cạnh đó, dự thảo thông tư cũng quy định TCTD không được mua TPDN phát hành trong đó có mục đích để cơ cấu lại các khoản nợ của chính DN phát hành. Mặt khác, TCTD không được mua TPDN phát hành có mục đích để góp vốn, mua cổ phần tại DN khác. Ngoài ra, dự thảo cũng có thêm một số quy định khác nhằm siết chặt hơn trong hoạt động mua bán TPDN của các TCTD, tránh trường hợp các TCTD “lách” việc tuân thủ quy định của NHNN về kiểm soát hạn mức tăng trưởng tín dụng hàng năm, thông qua việc mua, bán TPDN...

Có hiện tượng “lách luật” đảo nợ thông qua phát hành trái phiếu

Bình luận về những điểm mới sửa đổi, bổ sung được quy định tại dự thảo thông tư, bà Đỗ Hoài Linh – chuyên gia Viện Ngân hàng – Tài chính, Trường Đại học Kinh tế quốc dân cho rằng, việc NHNN sửa đổi các quy định liên quan đến việc mua bán TPDN của các TCTD, theo hướng siết lại hoạt động này là rất cần thiết, bởi thực tiễn thời gian qua ghi nhận nhiều TCTD mua bán TPDN không kiểm soát được rủi ro.

Phân tích cụ thể, bà Linh cho biết, nhìn sâu về mặt bản chất, việc ngân hàng cấp tín dụng cho các DN hay ngân hàng tham gia mua trái phiếu của DN, đều được xem là hoạt động tài trợ vốn cho DN. Bởi vậy, rủi ro đối với ngân hàng khi mua TPDN là tương đương với rủi ro trong việc cấp tín dụng, nếu trong trường hợp DN gặp khó khăn không có khả năng thực hiện nghĩa vụ trả nợ vay hoặc trả nợ gốc và lãi trái phiếu cho trái chủ.

Đặc biệt, khi DN có nợ xấu, nhất là nợ xấu từ nhóm 3 – nhóm 5 tại TCTD mà vẫn phát hành trái phiếu thì rủi ro là rất lớn. Do đó, việc NHNN quy định TCTD chỉ được mua TPDN khi có tỷ lệ nợ xấu dưới 3%, sẽ giúp hạn chế các TCTD không kiểm soát được tỷ lệ nợ xấu dưới 3% nhưng vẫn thực hiện mua bán TPDN; đồng thời góp phần hạn chế nợ xấu, nâng cao chất lượng tín dụng của các TCTD.

Bên cạnh đó, theo bà Linh, việc NHNN siết hoạt động mua bán trái phiếu của các TCTD cũng sẽ giúp hạn chế tình trạng ngân hàng và DN “bắt tay” lách luật cho vay, đảo nợ thông qua phát hành trái phiếu.

“Ghi nhận thực tế cho thấy, thời gian qua, nhiều DN, nhất là DN bất động sản gặp khó khăn trong hoạt động sản xuất, kinh doanh ảnh hưởng đến khả năng trả nợ vay ngân hàng, nên đã thực hiện phát hành thêm trái phiếu để tiếp tục cơ cấu lại nợ. Nhìn vào tỷ trọng các nhà đầu tư trên thị trường trái phiếu bất động sản sơ cấp cho thấy, chủ yếu cũng là các ngân hàng “ôm” TPDN bất động sản (chiếm đến hơn 41%), nhà đầu tư cá nhân chiếm 20% và nhà đầu tư nước ngoài chiếm chưa đến 10%... Do đó, khi ngân hàng mua trái phiếu của DN phát hành với mục đích cơ cấu lại khoản nợ, đảo nợ sẽ tiềm ẩn rất nhiều rủi ro, nhất là trong điều kiện DN phát hành trái phiếu tiếp tục gặp khó khăn trong hoạt động sản xuất, kinh doanh và không có khả năng trả nợ gốc và lãi trái phiếu đến hạn” – bà Linh nhấn mạnh.

Diệu thiện