【ka bd】Thiệt hại nặng, doanh nghiệp thủy sản miền Trung "kêu cứu"

Doanh nghiệp chế biến thủy sản xuất khẩu. Ảnh: Nguyễn Huế

Theo Tổng thư kí VASEP Trương Đình Hòe, ngành thủy sản không chỉ gắn liền với lực luợng đông đảo lao động nông – ngư dân và công nhân, mà đã được Chính phủ xác định là ngành kinh tế mũi nhọn của đất nuớc, với kim ngạch xuất khẩu 7- 8 tỷ USD/năm trong thời gian hiện tại.

Tuy nhiên, từ tháng 4/2016, sự cố ô nhiễm môi trường khiến hải sản chết hàng loạt tại 4 tỉnh miền Trung, gồm: Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên Huế đã ảnh hưởng rất lớn và gây thiệt hại nặng nề đến mọi mặt kinh tế của bốn tỉnh miền Trung.

Tính riêng với ngành thủy sản, sự cố môi trường này đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất thủy sản của ngư dân, doanh nghiệp nói riêng và đến các sức ép ngày càng lớn từ thị trường nhập khẩu nói chung.

Sự cố ô nhiễm môi truờng đã gây tâm lý hoang mang, lo sợ đến đời sống việc làm, sức khỏe của bản thân người lao động. Ngư dân lo lắng và không dám đi đánh bắt hải sản. Chính vì thế, các nhà máy chế biến bị thiếu nguyên liệu sản xuất. Nhiều nhà máy chế biến phải tạm ngừng sản xuất hoặc sản xuất với công suất rất thấp để duy trì và giữ chân công nhân.

Nếu tình trạng thiếu nguyên liệu tiếp tục kéo dài, nguy cơ nhà máy phải đóng cửa là rất lớn. Ðối với khách hàng quốc tế, họ quan ngại nhiễm kim loại nặng vào nguyên liệu và sản phẩm. Vì vậy nhiều khách hàng đã hủy hợp đồng không mua thủy sản với các doanh nghiệp có nhà máy chế biến tại 4 tỉnh miền Trung. Các doanh nghiệp đã bị thiệt hại rất lớn.

Ðối với thị truờng nội địa, nguời dân trên cả nuớc với tâm lý hoang mang, lo lắng nên không mua sản phẩm thủy sản ở miền trung. Các doanh nghiệp và ngư dân không tiêu thụ được sản phẩm trong thời gian dài. Toàn bộ hàng tiêu thụ nội địa phải bảo quản lâu ngày ở kho. Do đó, doanh nghiệp phải chịu thêm nhiều chi phí (tiền điện, kho...).

Những nguyên nhân trên đã làm giảm sản luợng thu mua thủy sản của doanh nghiệp đến 60% so với cùng kỳ năm 2015.

Xét về mặt kinh tế, do nguồn nguyên liệu thiếu trầm trọng trong khi đó đầu ra của sản phẩm bị co lại, nên doanh nghiệp thu mua nguyên liệu trong 8 tháng qua chỉ đạt khoảng 40% và doanh số của doanh nghiệp cũng bị giảm mạnh. Chẳng hạn, theo đại diện Công ty Nam Hà Tĩnh (Shatico) ở Kỳ Anh – Hà Tĩnh, lượng thu mua thủy sản 8 tháng đạt 228 tấn, trong khi cùng kỳ 2015 thu mua đuợc 580 tấn (giảm đến 60%), xuất khẩu chỉ đuợc 160 tấn, kim ngạch 1,4 triệu USD trong khi cùng kỳ 2015 là 2,4 triệu USD (giảm đến 1 triệu USD, tương ứng mức giảm kim ngạch khoảng 42%).

Theo báo cáo của doanh nghiệp thủy sản miền Trung, đến thời điểm giữa tháng 8/2016, ngư dân vẫn chưa đi đánh bắt trở lại nên dự kiến các tháng cuối năm, nhiều công ty chế biến thủy sản sẽ ngừng hoạt động vì không còn nguyên liệu để sản xuất. Trong khi đó, các công ty vẫn phải chi các khoản để giữ chân nguời lao động và các khoản chi trả cho các đối tác. Tổng thiệt hại đối với mỗi doanh nghiệp là rất lớn. Điển hình, Công ty Shatico báo cáo là thiệt hại 8,256 tỷ đồng.

Với những thiệt hại nặng nề và ảnh hưởng nghiêm trọng của sự cố ô nhiễm môi trường đối với các doanh nghiệp và nông ngư dân thủy sản, cả ngành thủy sản, các doanh nghiệp đang phải nỗ lực từng ngày để cố gắng vượt qua. Đồng thời, kiến nghị Chính phủ và các Bộ có sự can thiệp đối với tập đoàn Formosa trong vấn đề có trách nhiệm đối với doanh nghiệp và người dân ở 4 tỉnh miền Trung.

Kiến nghị Chính phủ đưa ra những chính sách hỗ trợ, giải quyết hỗ trợ cho doanh nghiệp và người dân bị ảnh hưởng bởi sự cố môi trường gây ra; Chính phủ chỉ đạo các Bộ ngành có giải pháp, tạo điều kiện và hỗ trợ doanh nghiệp. Trước mắt hỗ trợ tìm kiếm nguồn nguyên liệu nhập khẩu để doanh nghiệp duy trì sản xuất (như thủ tục nhập khẩu, hỗ trợ cước phí tại cảng nhập khẩu...), tìm kiếm thị trường xuất khẩu mới và mặt hàng mới.

Đồng thời, Chính phủ và các Bộ ngành đẩy mạnh công tác truyền thông để khách hàng quốc tế không bị quan ngại và vẫn tin vào hình ảnh thủy sản của Việt Nam đảm bảo chất lượng.