Xuất khẩu sẽ gặp khó khăn nếu cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc tiếp tục leo thang. Ảnh: N.Hiền

Đó là nhận định của các chuyên gia tại diễn đàn khoa học:”Báo cáo kinh tế vĩ mô 2018: Chủ động trước các cú sốc – Duy trì ổn định kinh tế vĩ mô” do trường Đại học Ngân hàng TP.HCM tổ chức ngày 9/7.

Ông Nguyễn Xuân Thành, Giám đốc Phát triển, Trường Đại học Fulbright Việt Nam chỉ ra rằng, dù hiện tại các chính sách áp thuế của Mỹ đối với Trung Quốc chưa tác động trực tiếp tới hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam, nhưng do Việt Nam nằm trong chuỗi giá trị sản xuất toàn cầu, nên vẫn có những tác động gián tiếp.

Đây chính là một cú sốc mà Việt Nam chưa có sự tính toán và chuẩn bị. “Cần tính toán về việc Mỹ tăng thuế 25% đối với hàng hóa của Trung Quốc sẽ ảnh hưởng như thế nào tới kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc vào Mỹ, trong số đó, số kim ngạch đến từ Việt Nam chiếm tỷ lệ bao nhiêu. Hiện Ngân hàng Standard Chartered đã có nghiên cứu về vấn đề này, và họ đặt giả thiết nếu như chiến tranh thương mại sẽ làm ngưng hoạt động xuất khẩu từ Trung Quốc vào Mỹ thì Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng 1% GDP” – ông Thành nói.

Trong khi đó, ở góc độ lạc quan hơn chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành cho rằng, tác động trực tiếp của chiến tranh thương mại là không lớn lắm. Bởi điều này không làm ngưng hoàn toàn hoạt động xuất nhập khẩu, mà chỉ giảm phần nào. Hiện Mỹ đánh vào Trung Quốc chủ yếu là mặt hàng công nghệ, đây là mặt hàng sản xuất toàn cầu. Điều này cũng sẽ gây ảnh hưởng lên các hãng công nghệ lớn của Mỹ nên Chính phủ Mỹ sẽ phải thận trọng trong việc này.

Tuy nhiên, ông Võ Trí Thành cũng lưu ý về khả năng dịch chuyển từ cú sốc thương mại sang cú sốc tài chính. Cụ thể, các nước sẽ bắt đầu phá giá đồng nội tệ để giữ sức cạnh tranh, từ đó gây áp lực lên tỷ giá. Ngoài ra, còn có sự dịch chuyển vốn trước các quyết định của FED. Bên cạnh đó, rất nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng khi mức độ bất định gia tăng thì thương mại sẽ giảm.

Nói rõ hơn về tác động của chiến tranh thương mại, ông Nguyễn Xuân Thành cho biết, nếu chiến tranh thương mại chỉ dừng lại ở lượng hàng hóa trị giá 37 tỷ USD theo như quyết định ngày 6/7 thì tác động không lớn. Nhưng vấn đề đây chỉ là phát đạn đầu tiên thể hiện Mỹ không nhượng bộ Trung Quốc. Mọi người vẫn đang hy vọng là hai bên sẽ đạt được một thỏa thuận để chiến tranh thương mại không leo thang. Nhưng nếu nhìn vào thái độ cương quyết của Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ thấy hoàn toàn có khả năng con số này sẽ nâng lên mức 200 tỷ USD và 500 tỷ USD.

Khi đó một loạt sản phẩm sẽ bị áp thuế cao hơn và Việt Nam sẽ phải chịu một số tác động tiêu cực. Theo đó, xuất khẩu của Việt Nam sang các nước khác sẽ bị ảnh hưởng, bởi họ xuất sang Mỹ khó hơn thì VN xuất sang họ cũng sẽ khó hơn và hàng Trung Quốc sẽ tràn vào Việt Nam. Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng có những tác động tích cực. Đặc biệt là trong việc cạnh tranh với hàng Trung Quốc khi xuất vào Mỹ, nhất là đối với những mặt hàng thâm dụng lao động.