(CMO) Tốc độ phát triển kinh tế - xã hội hiện nay làm cho xu hướng đô thị hoá tăng nhanh; trong khi đó, việc quản lý Nhà nước về xây dựng đã qua đang còn nhiều bất cập, nhất là lĩnh vực quản lý đầu tư xây dựng, phát triển hạ tầng kỹ thuật ở các khu đô thị, từ đó, tình trạng lấn chiếm đất công, xây dựng không phép hoặc trái phép, đặc biệt tình hình vi phạm trật tự xây dựng, diễn ra khá phổ biến.

Thời gian qua, các đơn vị chức năng của Sở Xây dựng cũng như các huyện, thành phố đã tiến hành kiểm tra 1.587 công trình xây dựng thì đã có 833 công trình vi phạm, chiếm hơn 52%. Không chỉ vậy, theo ông Dư Minh Hùng, Giám đốc Sở Xây dựng, số lượng vi phạm trật tự xây dựng, trật tự đô thị qua kiểm tra cũng khá cao, với 392 công trình. Trong đó, chủ yếu là xây dựng công trình không có giấy phép (195 công trình); công trình sai giấy phép (19 công trình); công trình trên đất không được phép xây dựng (109 công trình); công trình vi phạm lộ giới (69 công trình).

Vi phạm tràn lan

Ngoài vi phạm trong xây dựng với số lượng khá lớn, tình hình các khu dân cư tự phát cũng đáng lo ngại. Qua rà soát, hiện nay trên địa bàn TP. Cà Mau có tổng chiều dài 13.470 m lộ hẻm tự phát, 1.451 nền nhà đã mua bán, 1.003 căn nhà đã xây dựng, 957 đồng hồ điện đã lắp đặt, 921 hộ lắp đặt đồng hồ nước. Liên quan đến tình trạng các khu dân cư tự phát cũng như xây dựng vi phạm, Chủ tịch UBND TP. Cà Mau Phan Hoàng Vũ thông tin thêm, từ đầu năm đến nay, UBND thành phố đã tiến hành xử phạt 70 trường hợp và đã có 6 quyết định cưỡng chế, hiện đang làm thủ tục cưỡng chế.

Trong các khu nhà ở thương mại hiện tại chỉ có Khu dân cư Minh Thắng được đầu tư hạ tầng cơ bản và công tác quản lý xây dựng được thực hiện nghiêm túc.

Không chỉ có các khu dân cư tự phát, tình trạng một số nhà đầu tư nhà ở thương mại tiến hành giới thiệu phân lô bán nền trong khi hạ tầng chưa đáp ứng, thậm chí chưa hoàn thành các thủ tục pháp lý, gây bức xúc trong dư luận. Liên quan đến vấn đề này, ông Hùng xác nhận, qua kiểm tra thực trạng này có xảy ra ở một số khu dân cư hiện nay.

Theo đó, ông Hùng cho biết, thời gian qua, Sở Xây dựng thành lập tổ thanh tra chuyên ngành, kết hợp với Sở Văn hoá - Thể thao và Du lịch tiến hành kiểm tra 2 công ty là Nhật Hồng và Công ty 268. Qua đó, đề nghị 2 công ty này dừng ngay việc quảng cáo rao bán nền và thực hiện đúng quy định pháp luật.

Ngoài ra, qua kiểm tra cũng phát hiện có tình trạng các nhà đầu tư tiến hành huy động vốn thông qua hình thức đặt cọc hay đặt chỗ. Hiện sở đang tiến hành kiểm tra từng trường hợp cụ thể để có giải pháp xử lý triệt để. Ông Hùng còn nhận định thêm: “Một số nhà đầu tư đang có dấu hiệu cố tình lách luật, chúng tôi đang kiểm tra, tới đây sẽ thông tin đầy đủ, rộng rãi đến bà con”.

Để xảy ra tình trạng vi phạm trong trật tự xây dựng đô thị, ông Vũ thừa nhận trách nhiệm thuộc về chính quyền địa phương, cụ thể là sự chỉ đạo của UBND thành phố và công tác quản lý của chính quyền xã, phường. Theo đó, ông Vũ cho biết thêm, UBND thành phố đã chỉ đạo các xã, phường, nếu từ đây trở đi để phát sinh các khu dân cư tự phát mới, hay có nhà cất trên đất nông nghiệp sẽ xử lý trách nhiệm của người đứng đầu và đây cũng là điều kiện để xét mức độ hoàn thành nhiệm vụ.

Tuyến dân cư tự phát phường Tân Xuyên, TP Cà Mau.

Kiên quyết không để phát sinh vi phạm

Đánh giá về nguyên nhân khiến các khu dân cư tự phát hình thành với số lượng lớn như thời gian qua, ông Hùng cho rằng, một phần do UBND phường, xã buông lỏng công tác quản lý trật tự đô thị trên địa bàn, chưa kiên quyết xử lý các trường hợp vi phạm, chỉ dừng lại ở bước xử phạt hành chính, không kiên quyết thực hiện các bước tiếp theo…

Bên cạnh đó, do điều kiện kinh tế khó khăn, một bộ phận người dân, người thu nhập thấp dù biết việc mua bán đất tại các hẻm tự mở thiếu hạ tầng kỹ thuật, giao thông, điện, nước và xây dựng nhà vi phạm quy định pháp luật nhưng vẫn vi phạm do nhu cầu thiết yếu về nhà ở.

Để quản lý xây dựng, định hướng phát triển đô thị phải căn cứ và quy hoạch chung được phê duyệt để triển khai quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết làm cơ sở quản lý đô thị. Tuy nhiên, từ thời điểm sau khi lập quy hoạch chung xây dựng năm 2008 đến nay, tỷ lệ phủ kín các đồ án quy hoạch chi tiết trên địa bàn TP. Cà Mau chỉ thực hiện được khoảng 15%, nên công tác quản lý trật tự đô thị gặp rất nhiều khó khăn.

Không chỉ thiếu trong quy hoạch, mà theo ông Hùng, một số đồ án quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết được phê duyệt, công bố đã lâu nhưng chưa triển khai thực hiện. “Để xảy ra tình trạng các khu dân cư tự phát, theo thông tin là có sự tiếp tay của chính quyền địa phương, nói đất đó là của "ông này bà kia", làm ở vị trí này, vị trí nọ nên người dân tin và nhảy vào mua. Thời gian tới, Sở Xây dựng sẽ xác minh cụ thể từng trường hợp để kiến nghị UBND tỉnh có biện pháp xử lý”, ông Hùng cho biết thêm.

Về giải pháp căn cơ quản lý tình trạng trên, ông Vũ cho biết, thành phố sẽ tiếp tục đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền, tăng cường công tác quản lý, không để phát sinh vi phạm mới và nỗ lực phủ kín quy hoạch để quản lý. Hiện thành phố đang tiến hành 19 quy hoạch chi tiết, còn 11 quy hoạch sắp tới sẽ trình Sở Xây dựng thẩm định thông qua để trình UBND tỉnh phê duyệt. Nếu có thêm 11 quy hoạch này, địa bàn thành phố cơ bản đã phủ kín quy hoạch, kể cả các phường mới.

Ngoài ra, ông Hùng cho biết, sở sẽ chỉ đạo cơ quan chuyên môn tiến hành rà soát, chỉnh lý đồng bộ quy hoạch sử dụng đất dài hạn có định hướng của tỉnh phù hợp với quy hoạch chung xây dựng và chương trình phát triển đô thị của TP. Cà Mau. Đồng thời, sẽ lập phương án thực hiện cưỡng chế các tuyến hẻm tự phát vi phạm mà không phù hợp quy hoạch theo quy định. Đối với khu vực phù hợp quy hoạch, yêu cầu người dân chuyển đổi mục đích sử dụng đất, tự góp kinh phí đầu tư hạ tầng kỹ thuật, giao thông, cống thoát nước đảm bảo tiêu chuẩn thiết yếu của khu dân cư đô thị./.

Nguyễn Phú