Tòa nhà Quốc hội Mỹ tại Washington D.C. (Nguồn: THX/ TTXVN)

Sáng 30-7 (giờ Việt Nam),ượngviệnMỹthấtbạibỏphiếuvocirchiệuhoacuteaphủquyếtcủaTổngthốbảng xếp hạng các câu lạc bộ châu âu Thượng viện Mỹ đã thất bại trong việc vô hiệu hóa quyền phủ quyết của Tổng thống Mỹ Donald Trump đối với lệnh cấm được Quốc hội Mỹ thông qua, trong đó ngăn chặn việc bán vũ khí cho Saudi Arabia.

Với 45 phiếu thuận và 40 phiếu chống, phe nói "Không" với thương vụ bán vũ khí cho Riyadh đã không giành đủ 2/3 số phiếu cần thiết tại Thượng viện để vô hiệu hóa quyền phủ quyết của Tổng thống Trump. Chỉ có 5/53 thượng nghị sỹ đảng Cộng hòa bỏ phiếu ủng hộ nỗ lực của đảng Dân chủ bác quyền phủ quyết của tổng thống.

Dự kiến trong ngày 29-7 (giờ địa phương), Thượng viện Mỹ cũng sẽ bỏ phiếu về 2 văn kiện khác vô hiệu hóa quyền phủ quyết của Tổng thống Trump đối với các nghị quyết cấm bán vũ khí cho Saudi Arabia, Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) và nhiều nước khác.

Thượng nghị sỹ đảng Dân chủ Ben Cardin cho rằng với việc không ngăn cản các thương vụ cung cấp khí tài quân sự nói trên, các nghị sỹ đảng Cộng hòa đã từ bỏ các trách nhiệm được quy định trong Hiến pháp của mình về thực thi nhiệm vụ giám sát.

Trước đó, ngày 24-7, Tổng thống Trump đã sử dụng quyền hành pháp của mình, phủ quyết ba nghị quyết của Quốc hội lưỡng viện nhằm chặn các thương vụ bán vũ khí cho các đồng minh của Mỹ, trong đó có Saudi Arabia và UAE. Đây là lần thứ ba Tổng thống Trump sử dụng đến quyền hạn này kể từ khi ông nhậm chức hồi tháng 1-2017.

Lý do các nghị sỹ Mỹ kiên quyết ngăn chặn các thương vụ bán vũ khí trị giá 8,1 tỷ USD cho hai nước trên là nhằm chống lại sự lạm dụng quyền lực, cáo buộc chính quyền Tổng thống Trump đã tạo ra tình trạng khẩn cấp giả mạo để bỏ qua thẩm quyền của Quốc hội. Toàn bộ Thượng viện do phe Cộng hòa kiểm soát cũng đã thông qua nhiều nghị quyết riêng rẽ phản đối các thương vụ kể trên. Một ủy ban Thượng viện Mỹ đồng thời nhất trí với dự luật nhằm tăng quyền hạn cho Quốc hội giám sát các thương vụ mua bán vũ khí của chính phủ.

Chính quyền Tổng thống Trump đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp nhằm đẩy nhanh 22 thương vụ bán vũ khí cho Saudi Arabia, bao gồm tên lửa, đạn dược và máy bay giám sát, mà không cần sự chấp thuận của Quốc hội, đồng thời cho rằng đây là hành động cần cần thiết để chống lại mối đe dọa ngày càng tăng từ Iran trong bối cảnh các tàu chở dầu bị tấn công và Iran bắn hạ một máy bay không người lái của.