Ông Lương Văn Tự,ảichủđộngvàgiatănggiátrịxuấtkhẩket quả bóng đá ý Chủ tịch Hiệp hội cà phê ca cao Việt Nam.

Ông có thể cho biết, thời gian vừa qua, DN cà phê nước ngoài (FDI) đã cạnh tranh như thế nào trên thị trường Việt Nam?

Các DN nước ngoài khi tham gia thị trường cà phê Việt Nam đều là những DN sản xuất chế biến cà phê. Theo quy định của luật pháp Việt Nam, DN phải đầu tư dây chuyền, nhà máy chế biến, sau đó thu mua nguyên liệu sản xuất từ các DN của Việt Nam để sản xuất thành các sản phẩm XK.

Như vậy các DN nước ngoài khi đáp ứng yêu cầu này sẽ làm tăng giá trị cà phê Việt Nam khi XK. Tuy nhiên niên vụ cà phê 2010-2011 vừa qua, các công ty nước ngoài không chỉ mua nguyên liệu đầu vào từ các DN Việt Nam, mà còn trực tiếp tranh thu mua với các DN trong nước.

Với mạng lưới có sẵn từ trước, các DN FDI đã gặp gỡ trực tiếp người nông dân, mua cà phê với phương thức thanh toán toàn bộ trực tiếp. Người nông dân sau khi thu hoạch cà phê cần tiền để trang trải các khoản chi phí nên với cách thanh toán này của các DN nước ngoài thực sự hấp dẫn. Đặc biệt là giá thu mua cao từ 35.000 đến 37.000 đồng/kg, so với mọi năm chỉ từ 24.000 đến 25.000 đồng/kg.

Năm 2011, các DN cà phê Việt Nam rất khó khăn trong hoạt động nói chung và huy động vốn để thu mua cà phê nói riêng. Vấn đề này của DN lại được đặt trong bài toán cạnh tranh với DN “ngoại”. Ông có thể nói rõ hơn vấn đề này?

Trong khi các DN Việt Nam tiếp tục đứng trước bài toán không vay vốn được từ ngân hàng thì lại có thêm câu chuyện giá cà phê liên tục tăng. Giữa năm 2011, giá cà phê nguyên liệu có lúc đã tăng lên 49.000 đồng/kg. Lúc này chính các DN nước ngoài thu mua cà phê với mục đích chế biến đã chào bán nguyên liệu cho DN Việt Nam.

Để đảm bảo giao hàng đúng hẹn, giữ uy tín nhiều DN đã phải chấp nhận mức giá DN nước ngoài đưa ra. Như vậy chỉ sau hơn một tháng với giá thu mua 35.000 đồng/kg, các DN nước ngoài đã bán sang tay cho chính DN được phép thu mua cà phê Việt Nam với giá 49.000 đồng/kg.

DN nước ngoài có thuận lợi lớn vì có tài chính vững, mạng lưới phân phối rộng, hơn nữa nếu DN vay ngân hàng thì cũng có lợi hơn DN Việt Nam bởi họ chỉ vay USD với lãi suất 3%/năm, còn DN Việt Nam vay với lãi suất 8%/năm, chênh nhau 5%. Để đảo ngược những bất lợi này, DN đã có biện pháp gì, thưa ông?

Một số DN gần đây đã chủ động triển khai chương trình mua tạm trữ cà phê. Tuy nhiên công tác này năm nào cũng nên làm và phải thực hiện ngay từ đầu vụ, khi đó người nông dân chưa bán hàng ồ ạt làm cho giá xuống. Nhưng để đảm bảo DN có điều kiện giữ hàng lại cần có sự hợp tác của ngân hàng. Ngoài ra khi DN mua hàng vào thì phải mua bảo hiểm cho số hàng đó. Đây là phương thức kinh doanh mới và cần có sự phối kết hợp giữa ngân hàng và DN chặt chẽ. DN phải chủ động tìm kiếm các ngân hàng có thiện chí thực sự muốn hợp tác.

Giá cà phê thế giới lên xuống rất nhanh. Đây là bài toán khó, chỉ có thể giải bằng cách đưa được cà phê Việt Nam lên sàn giao dịch London. Như vậy sẽ đảm bảo DN Việt Nam có lời mặc dù mua giá cao bán giá thấp. Hiện nay DN cà phê Việt Nam đang chịu áp lực lớn từ các công ty nước ngoài.

Do đó, nếu chúng ta kết hợp lại được thì tạo thành lực rất mạnh và DN nước ngoài buộc phải bắt tay để các bên cùng có lợi. Bên cạnh đó, trong khủng hoảng kinh tế thế giới, các DN trung gian mua bán cà phê cũng sẽ bị khó khăn, không đứng vững trước cơn bão kinh tế, DN Việt Nam nên liên hệ và giao thương trực tiếp với tám nhà rang xay lớn nhất thế giới để bỏ qua bước trung gian, vừa chủ động vừa gia tăng giá trị XK.

Nếu DN có phương án kinh doanh tốt cộng với sự hỗ trợ của các ngân hàng, chính sách Nhà nước thì ngành cà phê Việt Nam sẽ kinh doanh hiệu quả tốt hơn nữa.

Xin cảm ơn ông!

Song Trân (thực hiện)