【valencia – almería】Đường đi của thuốc lá lậu vào Việt Nam

Thuốc lá Hero và Jet quá cảnh cảng Sihanouk Ville- Campuchia trước khi đến Việt Nam.

Ông Phan Lợi, Phó Giám đốc Sở Công Thương- cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo 127 tỉnh An Giang lo ngại: Thời gian gần đây, các lực lượng chống buôn lậu bắt giữ nhiều vụ vận chuyển, tập kết thuốc lá lậu với số lượng rất lớn. Có những vụ lực lượng Công an bắt giữ trên 56.000 gói, trị giá hơn 650 triệu đồng, cho thấy quy mô buôn lậu thuốc lá ngày càng gia tăng.

Song song với các biện pháp ngăn chặn và bắt giữ, Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản pháp luật nhằm tăng cường chế tài xử lý các hành vi buôn bán và vận chuyển hàng cấm, chuyển từ biện pháp xử lý hành chính sang xử lý hình sự (mỗi vụ từ 1.500 gói trở lên hoặc tái phạm 2 lần/năm không giới hạn số lượng mỗi vụ), đồng thời tăng mức xử phạt vi phạm hành chính đến 100 triệu đồng/vụ, nếu không khởi tố hình sự. Trung tá Nguyễn Nhật Trường, Trưởng phòng PC46 (Công an tỉnh An Giang) cho biết: Năm 2013, các cơ quan điều tra đã khởi tố hình sự 19 vụ với 24 bị can về hành vi “buôn bán” và “vận chuyển hàng cấm”, nhiều đối tượng đã hầu tòa lãnh án. Bên cạnh đó, Công an tỉnh tham mưu cho UBND tỉnh ban hành nhiều quyết định xử phạt vị phạm hành với mức phạt khá cao, từ 50-100 triệu đồng/vụ. Tuy nhiên, các biện pháp xử lý càng nghiêm khắc thì hành vi buôn lậu thuốc lá càng tinh vi và quy mô hơn trước.

Xe tải chở thuốc lá lậu trùm bạt chạy trên quốc lộ 1 từ Phnôm- Pênh về Tây Ninh và Long An.

Chính phủ cũng đã áp dụng các biện pháp xử lý hàng hóa bắt giữ như tiêu hủy 100% hoặc tái xuất nhưng vẫn không ngăn chặn triệt để. Tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và TP. Hồ Chí Minh, hiện hai nhãn hiệu thuốc lá điếu Jet và Hero đang chiếm lĩnh thị trường tiêu thụ đến 80%. Như vậy, vấn đề ra là hai nhãn hiệu thuốc lá nhập lậu vào Việt Nam bằng con đường nào?

Từ ngày 3-3 đến 9-3 vừa qua, Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam đã tổ chức chuyến đi khảo sát thực tế (có 10 phóng viên một số tờ báo tham gia) dọc tuyến biên giới các tỉnh Tây Nam và sang Campuchia.

Xe gắn máy trung chuyển thuốc lá lậu qua biên giới Long An (ảnh trái) và PC46 bắt giữ ô tô tải, ô tô khách vận chuyển thuốc lá lậu (ảnh phải).

Qua chuyến thực tế này đoàn khảo sát đã xác định thuốc lá điếu nhãn hiệu Jet và Hero được sản xuất bởi Công ty Thương mại thuốc lá Sumatra của Indonesia với mục đích xuất khẩu nên không hề bị ràng buộc phải giảm thiểu các chất gây độc hại cũng như các cảnh báo về tác hại đến sức khỏe của người tiêu dùng. Hàng hóa được tiêu thụ tại các quốc gia bằng con đường nhập lậu nên không phải chịu bất kỳ loại thuế nào và giá cả rất cạnh tranh. Hai loại thuốc lá này vào Việt Nam bằng con đường quá cảnh qua 2 quốc gia láng giềng Lào và Campuchia. Trong đó, con đường Campuchia số lượng chiếm khoảng 80%. Tại cảng biển Sihanouk Ville của thành phố Sihanouk Ville- Campuchia, thuốc lá cập cảng trong các container, sau đó, vận chuyển theo quốc lộ 4 về thủ đô Phnôm-Pênh. Tại đây, các công ty nhập khẩu mở container bán cho các nhà buôn người Campuchia và Việt Nam để vận chuyển ra biên giới bằng xe tải hay tàu thủy. Các tỉnh biên giới Tây Nam được cho là nhập lậu thuốc lá Jet và Hero lớn nhất, như: Tây Ninh, An Giang, Long An, Đồng Tháp và Kiên Giang, vì thuận lợi vận chuyển cả đường bộ lẫn đường thủy.

Cảnh sát đường thủy bắt vụ vận chuyển 19.000 gói thuốc lá lậu bằng ghe vận chuyển trên sông Hậu (ngày 1-1-2014).

Trên tuyến Quốc lộ 1 Campuchia, mỗi xe tải chở hàng trăm thùng thuốc lá Hero và Jet cao như núi chạy về hướng cửa khẩu Mộc Bài- Tây Ninh và Long An. Cũng từ Phnôm-Pênh, tuyến vận chuyển thuốc lá đến biên giới An Giang bằng cả xe tải và tàu. Xe tải vận chuyển ra biên giới khu vực cặp cửa khẩu Khánh Bình và Tịnh Biên, còn khu vực gò Tà-Mâu vận chuyển bằng các tàu, mỗi chiếc chở từ 500-700 thùng (mỗi thùng 500 gói). Sau khi thuốc lá tập kết sát biên giới Việt Nam, các đối tương đai thuê vác mướn và giới buôn lậu vận chuyển bằng đường bộ, xe gắn máy hoặc xuồng chở len lõi theo các mương, rạch qua biên giới và tìm cách đưa vào nội địa tiêu thụ.

Tổng Thư ký Hiệp Hội thuốc lá Việt Nam (VTA) Phạm Kiến Nghiệp quan ngại: Thuốc lá điếu ngoại nhập lậu vào nước ta không chỉ làm thất thu thuế, mỗi năm gây “chảy máu” hàng trăm triệu USD ra nước ngoài bằng con đường trái phép.

Cao Tâm