Trong những năm gần đây, số nhiễm HIV ở giới nữ gia tăng nhanh, với tỷ lệ nam/nữ là 2/1. Các trường hợp nhiễm HIV/AIDS ở tỉnh Cà Mau tập trung trong nhóm tuổi từ 20-29 (chiếm 40,52%) và nhóm 30-39 tuổi (chiếm 31,03%). Lây truyền HIV qua đường tình dục không an toàn chiếm tỷ lệ khá cao, khoảng 89,79%. Hiện nay, 9/9 huyện, thành phố và trên 99% số xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh có người bị nhiễm HIV/AIDS. Ðã qua, ngành chức năng có nhiều giải pháp nhằm kiềm chế lây lan trong cộng đồng, đặc biệt trong lĩnh vực dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con.

Trong những năm gần đây, số nhiễm HIV ở giới nữ gia tăng nhanh, với tỷ lệ nam/nữ là 2/1. Các trường hợp nhiễm HIV/AIDS ở tỉnh Cà Mau tập trung trong nhóm tuổi từ 20-29 (chiếm 40,52%) và nhóm 30-39 tuổi (chiếm 31,03%). Lây truyền HIV qua đường tình dục không an toàn chiếm tỷ lệ khá cao, khoảng 89,79%. Hiện nay, 9/9 huyện, thành phố và trên 99% số xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh có người bị nhiễm HIV/AIDS. Ðã qua, ngành chức năng có nhiều giải pháp nhằm kiềm chế lây lan trong cộng đồng, đặc biệt trong lĩnh vực dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con.

Bác sĩ Nguyễn Văn Nghĩnh, Trưởng Khoa Tư vấn chăm sóc và điều trị, Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh, cho biết: Chương trình dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con ở Việt Nam đã được triển khai hơn 10 năm và tỉnh Cà Mau triển khai 7 năm. Nếu phụ nữ mang thai (PNMT) phát hiện được tình trạng nhiễm HIV sớm, họ sẽ được điều trị dự phòng từ khi thai được 14 tuần tuổi, được tư vấn chăm sóc thai nghén, dinh dưỡng và chuẩn bị kỹ lưỡng cho cuộc sinh đẻ ở những cơ sở y tế có dịch vụ dự phòng bằng thuốc ARV cho con. Việc chủ động ở từng thời điểm mang thai để được can thiệp dự phòng toàn diện, hoàn toàn có thể sinh được đứa trẻ khoẻ mạnh, không nhiễm HIV.

Hưởng ứng tháng cao điểm dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con (từ ngày 1-30/6) với chủ đề "Hướng tới loại trừ lây truyền HIV từ mẹ sang con và kết thúc đại dịch AIDS vào năm 2030", Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh đã có công văn gửi đến các đơn vị có liên quan như Trung tâm Chăm sóc sức khoẻ sinh sản, Bệnh viện Sản - Nhi, trung tâm y tế các huyện và khoa sản của các bệnh viện tăng cường các hoạt động tháng cao điểm dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con. Các hoạt động đã tập trung  hướng đến mục tiêu tất cả phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ được tiếp cận với các thông tin về dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con; phụ nữ đã nhiễm HIV nhưng mong muốn có con không nhiễm thì phải làm thế nào; đặc biệt tập trung tư vấn cho nhóm đối tượng PNMT về lợi ích của việc xét nghiệm HIV sớm trong thời gian đầu của thai kỳ...

Ðể đạt được mục tiêu đó, ngoài việc tăng cường các hoạt động tuyên truyền trực quan như treo băng rôn, pa-nô, xe cổ động tuyên truyền hưởng ứng tháng cao điểm dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con, tuyên truyền trên hệ thống phát thanh - truyền hình, tại các nơi được cung cấp dịch vụ chăm sóc và điều trị còn tăng cường công tác tư vấn trực tiếp đến đối tượng PNMT. Những giải pháp ấy sẽ là đòn bẩy thực hiện thắng lợi chỉ tiêu hơn 90% PNMT được tư vấn và thực hiện xét nghiệm HIV.

Ông Lê Thành Công, Trưởng Khoa Truyền thông can thiệp, Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh, cho biết: Tháng cao điểm dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con đã huy động được sự tham gia của các cấp uỷ Ðảng, chính quyền, đoàn thể, các cơ quan, đơn vị, các tổ chức xã hội và mọi người dân. Hoạt động này đã nâng cao nhận thức của người dân nói chung và PNMT nói riêng về dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con; tạo cơ hội cho PNMT tiếp cận sớm các dịch vụ dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con.

Thông tin từ Sở Y tế tỉnh Cà Mau, hiện nay dịch vụ tư vấn xét nghiệm, chăm sóc và điều trị đã được triển khai tại tất cả các khoa sản của bệnh viện, trung tâm y tế trên địa bàn tỉnh. Các đơn vị này thực hiện tư vấn xét nghiệm cho phụ nữ mang thai và cung cấp dịch vụ chăm sóc, điều trị dự phòng lây truyền từ mẹ sang con cho PNMT nhiễm HIV.

Ông Lê Thành Công cho biết thêm, sắp tới, về phía trung tâm sẽ tăng cường rà soát các nhóm đối tượng có hành vi nguy cơ cao, tiếp tục tiếp cận và tư vấn các biện pháp phòng, chống lây truyền HIV. Bên cạnh đó, tổ chức tập huấn kỹ năng tư vấn cho cán bộ làm công tác tư vấn xét nghiệm HIV từ tỉnh đến cơ sở, đặc biệt là ở tuyến xã. Tuy tuyến xã không trực tiếp xét nghiệm nhưng vai trò tư vấn của tuyến xã được đánh giá cao. Bởi trạm y tế là nơi tiếp cận ban đầu về chăm sóc sức khoẻ sinh sản và kế hoạch hoá gia đình. Do đó, việc trang bị kiến thức và kỹ năng tư vấn xét nghiệm HIV là rất cần thiết. Ðồng thời, tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động truyền thông, quảng bá các dịch vụ chăm sóc và điều trị để người dân tiếp cận dễ dàng... tiến tới loại trừ lây truyền HIV từ mẹ sang con và kết thúc đại dịch AIDS vào năm 2030./.

Lê Kim