TS Hoàng Dương Tùng - Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam, nguyên Phó Tổng Cục trưởng Tổng Cục môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cho biết, sương mù là hiện tượng hơi nước ngưng tụ thành các hạt nhỏ li ti trong lớp không khí sát bề mặt Trái đất, làm giảm tầm nhìn ngang xuống dưới 1 km.

Thông thường, sương mù màu trắng, nhưng ở một số khu vực nó màu vàng đục hay xám. "Sương mù là một trong số hơn 20 loại hình thiên tai thường gặp ở Việt Nam. Thực tế, những ngày xuất hiện sương mù bao phủ ở Hà Nội không phải là hiếm", ông Tùng nói.

Sương mù dày đặc xuất hiện ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng không khí. Chỉ số chất lượng không khí (AQI) tại Hà Nội đo được ngày 2/2 lên tới 235 mg/m3, trở thành thành phố ô nhiễm nhất thế giới.

Nguyên nhân Hà Nội chìm trong sương mù là do sự chênh lệch về nhiệt độ, độ ẩm. "Độ ẩm ở Hà Nội cao, nhưng trời lặng gió, không thể khuyếch tán được sương mù và khói bụi trong không khí", ông Tùng cho hay.

Với độ đậm đặc hiện tại của sương mù nó sẽ lưu lại khói, bụi, các chất độc hại trong không khí, khi người dân hít phải nó sẽ khiến cơ thể dễ mắc các bệnh nguy hiểm đến đường hô hấp, xương, khớp.

Theo Trung tâm Khí tượng Thủy văn quốc gia, sương mù thường xuất hiện vào buổi sáng sớm khi mặt trời chưa lên hay buổi chiều muộn của mùa Đông.

Dựa vào các phương thức giảm nhiệt để tạo nên sự ngưng tụ trong khí quyển, có thể chia ra làm 4 loại:

Sương mù bình lưu

Loại sương mù này được hình thành bởi một lớp không khí nóng di chuyển bên trên bề mặt của khối không khí lạnh, khiến cho lớp không khí nóng đó dần lạnh đi và ngưng tụ lại tạo hiện tượng sương mù.

Sương mù bức xạ

Chúng xuất hiện sát mặt đất và tan nhanh khi mặt trời vừa ló dạng. Loại này được hình thành sau những đêm yên tĩnh, mây trời quang đãng. Mặt đất sẽ dịu nguội đi vì quá trình bức xạ nhiệt. Khi đó, lớp không khí gần mặt đất sẽ trở nên lạnh hơn. Hơi nước lúc này ngưng tụ lại thành những hạt nhỏ tạo nên sương mù lơ lửng sát mặt đất.

Sương mù bốc hơi

Sương mù bốc hơi được hình thành tại các biển, hồ nước, sông, suối... khi khối không khí lạnh di chuyển phía trên mặt nước ấm áp, nóng hơn so với luồng không khí này. Lượng nước từ đấy gặp nhiệt độ cao tăng tốc độ bốc hơi và ngưng tụ tạo thành làn sương mù trên các mặt hồ.

Sương mù front

Loại sương mù này hình thành trong quá trình khi front nóng đi qua tạo ra mưa, sự bay hơi của các giọt nước mưa vào không khí sẽ tạo nên sự bão hòa, đồng thời áp suất giảm mạnh. Không khí lúc này sẽ giãn nở và trở nên lạnh đi. Hơi nước ở sát mặt đất sẽ ngưng tụ tạo thành sương mù.

Trước hiện tượng sương mù dày đặc ở Hà Nội, TS Hoàng Dương Tùng cảnh báo, để đảm bảo sức khoẻ người dân nên hạn chế ra đường, trường hợp ra đường cần đeo khẩu trang, tránh hít phải khói bụi trong không khí.