Một khu nhà định cư Do thái ở Đông Jerusalem.

Dự luật trên được đưa ra sau khi Tòa án Tối cao Israel ra phán quyết dỡ bỏ khu định cư Amona - khu định cư trái phép lớn nhất ở Bờ Tây,úmạohiểmchínhtrịcủaThủtướphần lan fc được xây dựng trên phần đất phía Đông thành phố Ramallah thuộc sở hữu tư nhân của người Palestine. Chính phủ Israel sẽ dỡ bỏ khu định cư Amona và người định cư tại đây phải di dời tới 3 khu đất của người Palestine ở gần đó mà Israel coi là đất hoang, qua đó hợp pháp hóa 3.881 nhà định cư.

Israel đã chiếm đóng khu Bờ Tây từ năm 1967 trong Chiến tranh Trung Đông và sau đó nhanh chóng xây dựng các khu định cư Do Thái. Theo tổ chức phi Chính phủ B'Tselem, tính tới năm 2013 có khoảng 350.000 người Do Thái sinh sống tại 200 khu định cư và tiền đồn tại Bờ Tây. Tuy nhiên, Israel chưa bao giờ công khai tuyên bố sáp nhập khu Bờ Tây vào lãnh thổ của mình và cũng không áp đặt luật pháp tại đây. Trong khi đó, đối tác liên minh chính của ông Netanyahu và đảng Likud là đảng Ngôi nhà Do Thái đã nhiều lần tuyên bố về tham vọng sáp nhập khu vực này. Phát biểu sau cuộc bỏ phiếu sơ bộ, lãnh đạo đảng Ngôi nhà Do Thái Naftali Bennet đã hoan nghênh kết quả đạt được và cho đây là tiền đề để sáp nhập khu Bờ Tây vào lãnh thổ Israel, chấm dứt tham vọng thành lập một nhà nước độc lập của Palestine.

Mỹ, Đức, Liên minh châu Âu và Liên hợp quốc cùng nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế khác đã mạnh mẽ chỉ trích dự luật trên. Giới chức Israel cũng lo ngại dự luật này có thể bị Tòa Hình sự Quốc tế (ICC) ở La Hay khởi tố. Ngay Thủ tướng Netanyahu cũng đã nhắc đến khả năng bị ICC “sờ gáy” khi ban đầu phản đối đề xuất do đảng Ngôi nhà Do Thái cực hữu đề xuất. Tuy nhiên, nếu không ủng hộ dự luật này, ông Netanyahu có thể sẽ bị các cử tri bảo thủ vốn là lực lượng chính của đảng Ngôi nhà Do Thái và đảng Likud quay lưng lại, và vô hình trung, càng giúp ông Bennett có thêm được sự ủng hộ rộng rãi. Giới bình luận cho rằng ông Netanyahu hoàn toàn nhận thức được sức ép của quốc tế, song ông đang đối mặt với thách thức trong việc bảo toàn sự ủng hộ của các cử tri cánh hữu.

Dự luật đã được thông qua tại vòng bỏ phiếu sơ bộ với 58 phiếu thuận và 51 phiếu chống. Quốc hội sẽ phải tổ chức thêm 2 cuộc bỏ phiếu nữa (có thể là vào tuần tới) để quyết định. Tuy nhiên, ngay cả khi vượt qua được ải Quốc hội, dự luật này cũng có thể bị Tòa án Tối cao bãi bỏ, và nhiều tổ chức nhân quyền đang đẩy mạnh các nỗ lực để ngăn chặn dự luật sung công đất đai này. Một số nhà bình luận cho rằng ông Netanyahu có thể sẽ tìm cách thông qua Tòa án Tối cao để hủy bỏ dự luật gây nhiều tranh cãi này.

Có một thực tế là các đảng cực hữu càng trở nên hăng hái hơn sau khi ông Donald Trump đắc cử Tổng thống Mỹ hồi tháng 11 vừa qua. Ngay sau khi có kết quả bầu cử Mỹ, Chủ tịch đảng Ngôi nhà Do Thái tuyên bố “thời đại của nhà nước Palestine đã chấm dứt, Đại sứ quán Mỹ tại Israel sẽ được chuyển từ Tel Aviv về Jerusalem (thành phố mà Israel nhận là thủ đô song không được quốc tế công nhận)”. Với tuyên bố này, giới phân tích chính trị cho rằng những người định cư đã được Chính phủ Israel “bật đèn xanh”.