【bd k】Tăng trưởng kinh tế sẽ vượt 6,5% nếu nỗ lực cải cách

Hoạt động của hệ thống ngân hàng chưa thực sự lành mạnh và minh bạch.

Chỉ trong trường hợp có những nỗ lực cải cách đột phá của Chính phủ mới,ăngtrưởngkinhtếsẽvượtnếunỗlựccảicábd k tạo hiệu ứng kích thích mạnh mẽ tâm lý tiêu dùng và niềm tin của nhà đầu tư thì tăng trưởng mới có thể đạt trên 6,5%. Đây là ý kiến tại Báo cáo Thường niên Kinh tế Việt Nam 2016 do Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) phối hợp cùng Đại sứ quán Australia công bố sáng 10/5/2016.

Hệ thống ngân hàng còn “mong manh”

Theo đánh giá của nhóm chuyên gia VEPR, xu hướng tích cực của kinh tế 2 năm gần đây sẽ vẫn là yếu tố chủ đạo trong năm 2016, cũng như trong giai đoạn trung hạn 2016 - 2020. Có thể nhận định một chu kỳ phát triển kinh tế mới đang bắt đầu, kế thừa cả những yếu tố tiêu cực và tích cực của chu kỳ trước. Chu kỳ kinh tế 2016 - 2020 được thừa hưởng nền tảng vĩ mô tương đối ổn định, lạm phát thấp và nền kinh tế không bị ảnh hưởng nhiều bởi yếu tố dòng vốn nóng như các quốc gia trong khu vực.

Tuy nhiên, theo TS Nguyễn Đức Thành, Giám đốc VEPR, nền tảng thực sự của nền kinh tế còn yếu. Hoạt động của hệ thống ngân hàng chưa thực sự lành mạnh và minh bạch. Các biện pháp quản lý mang tính hành chính, như chính sách trần lãi suất, đang làm cho hệ thống mang tính huyết mạch của nền kinh tế này trở nên mong manh trước những biến động kinh tế.

Ngoài ra, thời gian tích lũy sau khủng hoảng có thể vẫn chưa đủ dài để các tổ chức tín dụng xử lý được triệt để và lành mạnh hóa hoàn toàn bảng cân đối kế toán. Một quy mô đáng kể nợ xấu đã được cơ cấu lại trong giai đoạn khủng hoảng vẫn tạo ra những rủi ro tiềm ẩn đến hoạt động của hệ thống.

Một trong những khuyến nghị được các chuyên gia nhấn mạnh là Chính phủ cần có quyết tâm cao nhất để giữ kỷ luật tài khóa, giảm chi ngân sách trong bối cảnh các nguồn thu ngân sách chủ yếu đang suy giảm. Trong đó, cần ý chí chính trị đặc biệt để cắt giảm chi tiêu thường xuyên, thu hẹp bộ máy hành chính. Các khoản chi đầu tư từ nguồn vốn ODA ngoài dự toán cũng cần được kiểm soát chặt chẽ để quản lý được khối lượng vốn đầu tư thực tế của các đơn vị sử dụng vốn.

Bên cạnh đó, một rủi ro lớn mà chu kỳ kinh tế sắp tới phải đối mặt là tình trạng bội chi ngân sách. Vấn đề mang bản chất cốt lõi nhất là chi tiêu cho hệ thống hành chính ở mức quá lớn so với tổng quy mô GDP.

Trong khi đó, ngân sách vừa phải đáp ứng nhu cầu chi đầu tư phát triển ở mức độ nhất định để đảm bảo tăng trưởng kinh tế, vừa phải duy trì bộ máy hành chính công quá cồng kềnh, khiến quy mô vay nợ bắt buộc phải tăng lên và gây ra hiệu ứng lấn át tới nền kinh tế.

Kinh tế có thể tăng trưởng 7% nếu…

Đối với riêng năm 2016, các chuyên gia cho rằng lạm phát trở lại là nguy cơ đáng chú ý nhất sau thời gian khá dài duy trì ổn định ở mức thấp. Giá dịch vụ y tế và giáo dục có thể được điều chỉnh tăng đáng kể trong năm 2016 cùng với xu thế đi lên của giá hàng hóa thế giới và tổng cầu tăng lên khi nền kinh tế hồi phục sẽ gây áp lực lên mặt bằng giá.

Bên cạnh đó, thị trường ngoại hối vẫn có thể tiềm ẩn những yếu tố rủi ro ngoại sinh, đáng kể nhất là nguy cơ khủng hoảng phát sinh từ các thị trường mới nổi.

Tuy nhiên các yếu tố quan trọng hỗ trợ sự ổn định của tỷ giá đều tương đối tích cực như Trung Quốc có nhiều động lực kiểm soát biên độ mất giá của đồng NDT ở mức dưới 5%, Fed giãn lộ trình tăng lãi suất, dòng vốn đầu tư có dấu hiệu khả quan sau khi TPP được ký kết và làn sóng dịch chuyển sản xuất từ Trung Quốc đang diễn ra mạnh mẽ.

Do đó, các tác giả báo cáo kỳ vọng tỷ giá sẽ không chứng kiến những cú sốc lớn như trong năm 2015, và biến động khoảng 3 - 4% trong năm 2016.

Với tất cả những yếu tố này, báo cáo đưa ra hai kịch bản tăng trưởng kinh tế cho năm 2016 là ở mức 6% trong trường hợp bất lợi và dưới 6,5% ngay cả trong trường hợp thuận lợi hơn. Như vậy, nhiều khả năng mục tiêu tăng trưởng 6,7% cho năm 2016 có thể không đạt được.

Đồng tình với nhận định này, nhưng ông Nguyễn Xuân Thành, Giám đốc Chương trình Giảng dạy Fullbright cũng cho rằng, trong bối cảnh kinh tế thế giới tăng trưởng ở mức 3%, nếu Việt Nam tăng trưởng 6% đã là một điểm sáng.

Trong các giả định khác nhau cho nền kinh tế, ông cho rằng kịch bản xấu nhất là tăng trưởng 5%, tốt nhất là tăng trưởng 7%. “Nếu tìm được nền tảng mới cho tăng trưởng, thì vẫn có thể đạt được mức 7% dù xác suất không cao”, ông Nguyễn Xuân Thành nhận định.

Cùng ý kiến này, báo cáo của VEPR cho rằng “chỉ trong trường hợp có những nỗ lực cải cách đột phá của Chính phủ mới, mang lại hiệu ứng kích thích mạnh mẽ tâm lý người tiêu dùng và tạo niềm tin cho nhà đầu tư (cả trong khu vực tư nhân lẫn nước ngoài) thì tăng trưởng mới có thể đạt trên 6,5%”./.

Hoàng Yến