Rất đông DN quan tâm đến Luật Đầu tư mới và Luật DN mới. Ảnh Đỗ Doãn

Sáng ngày 25/6,ậtĐầutưvàLuậtDNcógìmớthứ hạng của câu lạc bộ bóng đá istiklol UBND TP. Hồ Chí Minh đã tổ chức Hội nghị triển khai những điểm mới trong Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp tại khách sạn Grand (8 Đồng Khởi, quận 1, TP. Hồ Chí Minh) cho đại diện của hơn 350 DN trong nước và nước ngoài.

Đột phá về cải cách thủ tục hành chính

Theo bà Phó Nam Phượng, Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TP. Hồ Chí Minh, Luật Đầu tư năm 2014 có nhiều thay đổi quan trọng, đặc biệt là các quy định về cấm đầu tư, đầu tư có điều kiện và cải cách thủ tục hành chính về đầu tư.

Đi sâu hơn vào Luật này, ông Quách Ngọc Tuấn, Phó vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, thay đổi quan trọng nhất của Luật Đầu tư 2014 là việc tạo lập cơ sở pháp lý minh bạch để bảo đảm thực hiện quyền tự do đầu tư kinh doanh của công dân trong các ngành, nghề mà luật không cấm thông qua các quy định về ngành, nghề cấm đầu tư (6 ngành nghề) và đầu tư kinh doanh có điều kiện (267 ngành nghề).

Ông Quách Ngọc Tuấn cho biết thêm, Luật Đầu tư 2014 đã cải cách mạnh thủ tục hành chính như bãi bỏ thủ tục cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư đối với nhà đầu tư (NĐT) trong nước, đơn giản hoá hồ sơ, trình tự, thủ tục và rút ngắn thời gian thực hiện thủ tục cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư đối với NĐT nước ngoài (thời hạn tối đa 15 ngày thay cho 45 ngày).

Một điểm đáng chú ý nữa là việc cải cách quy trình thành lập DN của NĐT nước ngoài theo hướng bãi bỏ việc cấp giấy chứng nhận đầu tư chung với giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh để tách bạch hoạt động đầu tư. Theo đó, sau khi thực hiện thủ tục cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, NĐT nước ngoài được phép thành lập DN tại cơ quan đăng ký kinh doanh như NĐT trong nước.

Theo ông Phan Đức Hiếu, Trưởng ban phụ trách Ban môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh, Viện nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), Luật DN 2014 cũng có nhiều cải cách đáng chú ý về giản tiện thủ tục hành chính.

Chẳng hạn như quy định giấy chứng nhận đăng ký DN chỉ có những thông tin cơ bản như mã số DN, địa chỉ trụ sở chính và thông tin về người đại diện theo pháp luật. Thông tin về ngành nghề kinh doanh dự kiến của DN do DN tự khai và lưu trong hồ sơ đăng ký DN. DN cũng được chủ động tiến hành hoạt động kinh doanh mới khi có đủ điều kiện và sau đó thông báo cho cơ quan đăng ký kinh doanh để lưu vào hồ sơ đăng ký DN.

Luật DN mới cũng bãi bỏ yêu cầu về chứng chỉ hành nghề, xác nhận vốn pháp định trong hồ sơ đăng ký thành lập DN; rút ngắn thời hạn giải quyết thủ tục đăng ký DN hay thay đổi nội dung đăng ký DN xuống tối đa không quá 3 ngày; kết hợp đồng thời các thủ tục đăng ký DN, đăng ký lao động và đăng ký bảo hiểm xã hội; thay đổi phương thức quản lý và bãi bỏ thủ tục về đăng ký mẫu dấu của DN.

“Tức là nội dung, hình thức và số lượng con dấu do DN quyết định trên cơ sở đảm bảo con dấu phải có tên DN và mã số DN”, ông Hiếu nói.

Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế Bộ Kế hoạch và Đầu tư: Thay đổi quan trọng nhất của Luật Đầu tư là đảm bảo quyền tự do kinh doanh. Ảnh Đỗ Doãn

Tăng quyền giám sát cho cổ đông, tạo tính chủ động cho DN

Bên cạnh bước đột phá về cải cách thủ tục hành chính, hai luật trên cũng có nhiều thay đổi đáng chú ý. Đối với Luật DN mới, tức Luật DN 2014, ông Hiếu cho biết Luật đã thể chế hóa đầy đủ quyền tự do kinh doanh theo Hiến pháp 2013, đồng thời kéo giảm rủi ro và tăng tính chủ động, nhanh nhạy trong hoạt động kinh doanh cho DN.

Bên cạnh đó, Luật còn hướng đến việc giảm chi phí, tạo cơ chế vận hành linh hoạt cho quản trị DN như quy định chặt chẽ hơn về tiêu chuẩn, điều kiện của người đại diện phần vốn nhà nước và người quản lý trong DN Nhà nước; yêu cầu công khai hóa thông tin đối với DN có sở hữu vốn Nhà nước theo thông lệ quốc tế; sửa đổi khái niệm DN Nhà nước là DN do Nhà nước nắm giữ 100% vốn; xác định rõ tập đoàn kinh tế, tổng công ty không phải là một loại hình DN, không có tư cách pháp nhân và không phải đăng ký thành lập.

“Luật DN 2014 còn bổ sung quy định tạo thuận lợi hơn cho cổ đông trong việc theo dõi, giám sát và khởi kiện người quản lý khi cần thiết nhằm tăng cường mức độ bảo vệ NĐT. Luật cũng khuyến khích NĐT, cổ đông, bạn hàng, khách hàng chủ động tham gia vào việc giám sát DN vì lợi ích của chính mình song song với việc giám sát của Nhà nước”, ông Hiếu nói.

Đại diện Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung Ương: Kể từ ngày 1/7/2015, DN sẽ tự do quyết định về con dấu. Ảnh Đỗ Doãn

Đối với Luật Đầu tư 2014, ông Quách Ngọc Tuấn cũng nêu thêm nhiều điểm mới như bổ sung, hoàn thiện một số quy định nhằm nâng cao trách nhiệm của NĐT trong triển khai thực hiện dự án đầu tư như bảo đảm nghĩa vụ thực hiện dự án dưới hình thức ký quỹ; về giám định chất lượng máy móc, thiết bị, công nghệ nhập khẩu để thực hiện dự án đầu tư; hoàn thiện các quy định về chuyển nhượng dự án đầu tư, giãn tiến độ đầu tư, tạm ngừng hoạt động đầu tư, thu hồi giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và chấm dứt hoạt động của dự án đầu tư…

Luật Đầu tư 2014 cũng cải cách quy trình góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp của NĐT nước ngoài theo hướng cho phép NĐT nước ngoài trực tiếp thực hiện thủ tục thay đổi thành viên theo quy định của pháp luật về DN mà không phải thực hiện thủ tục đầu tư; phân định rõ phạm vi điều chỉnh với Luật Chứng khoán trong hoạt động mua cổ phần, hình thức góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp của NĐT nước ngoài và làm rõ điều kiện phải tuân thủ của NĐT nước ngoài.

"Luật cũng hoàn thiện các quy định về ngành, nghề ưu đãi đầu tư theo hướng có chọn lọc; bảo đảm hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý Nhà nước đối với các dự án đầu tư quan trọng, có quy mô lớn và tác động liên ngành, liên vùng… Bổ sung hình thức đầu tư ra nước ngoài thông qua mua, bán chứng khoán, các giấy tờ có giá khác và đầu tư thông qua các quỹ đầu tư chứng khoán, các định chế tài chính trung gian khác ở nước ngoài mà không trực tiếp tham gia quản lý hoạt động đầu tư”, ông Tuấn nói.

Nhìn chung, cả hai luật đều được xây dựng theo hướng tháo gỡ khó khăn và mở ra môi trường kinh doanh thuận lợi hơn cho DN, cho NĐT, phù hợp với xu hướng chung của thế giới./.

Đỗ Doãn