Ảnh T.L minh họa

Chưa có dự án PPP nào triển khai theo quy định mới

Báo cáo Giám sát đối tác công tư của ADB theo dõi sự phát triển của môi trường kinh doanh đối tác công - tư tại các nước thành viên ADB và cung cấp những nhận định cho các chính phủ để xây dựng một môi trường thuận lợi cho các hoạt động PPP.

Đánh giá về Việt Nam,ảmvaitròNhànướctrongđầutưcơsởhạtầkết quả giải hạng nhất đức báo cáo của ADB cho rằng Chính phủ đang quyết tâm giảm bớt vai trò của nhà nước trong nền kinh tế và khuyến khích tăng trưởng do khu vực tư nhân làm động lực, trong bối cảnh mức nợ công đang gia tăng và các doanh nghiệp nhà nước (DNNN) đóng vai trò chi phối trong các dự án cơ sở hạ tầng. Các quy định về đầu tư theo hình thức đối tác công tư (Nghị định 15) được ban hành năm 2015 đã xây dựng khung pháp lý nhằm thu hút đầu tư tư nhân nhiều hơn vào phát triển cơ sở hạ tầng quốc gia.

Những điểm tiến bộ chủ yếu trong khung pháp lý cho PPP bao gồm: Tạo điều kiện cho các cơ chế thanh toán dựa trên hiệu quả thực thi/khả năng sẵn có, dỡ bỏ hạn chế trước đó về bù đắp thiếu hụt tài chính ở mức 49% tổng chi phí đầu tư, tạo điều kiện cho một phạm vi rộng hơn các dự án cơ sở hạ tầng có thể được triển khai theo hình thức đối tác công tư, và thiết lập các quy trình để xác định, thẩm định và phê duyệt các dự án PPP.

Từ năm 1990 tới năm 2016, Việt Nam đã hoàn tất thủ tục cho 84 dự án PPP với tổng số vốn lên tới 16,2 tỷ USD, với 79% các dự án thuộc lĩnh vực năng lượng. Tuy nhiên, chưa có dự án PPP nào được triển khai trong khuôn khổ mới nhất này.

Báo cáo Giám sát PPP nhận thấy rằng những thách thức hiện thời với PPP ở Việt Nam bao gồm các vấn đề bảo đảm an toàn cho bên cho vay nước ngoài, do khung pháp lý hiện hành về tăng cường tín dụng và các cơ chế bảo lãnh vẫn chưa rõ ràng, cùng những hạn chế về thế chấp quyền sử dụng đất cho các ngân hàng nước ngoài.

PPP trong lĩnh vực y tế, giáo dục chậm

Với các nước khác, Báo cáo cho thấy Ấn Độ, Philippines và Thái Lan có các thị trường tài chính phát triển nhất, có thể cung cấp những khoản vay dài hạn (trên 10 năm) bằng đồng nội tệ để hỗ trợ phát triển cơ sở hạ tầng. Các thị trường này cũng có nhiều giải pháp tài chính đa dạng, bao gồm tài trợ bằng trái phiếu. Trung Quốc là nước có số lượng lớn nhất các dự án PPP đã hoàn tất các thỏa thuận tài chính. Song, vẫn có thể gia tăng quy mô các dự án PPP trong nước bằng cách dựa vào các công ty tư nhân nhiều hơn.

Trong những xu hướng chủ đạo năm nay, sản xuất năng lượng là một trong các lĩnh vực thành công nhất trong việc xây dựng các khuôn khổ PPP. Sản xuất địa nhiệt và năng lượng tái tạo là những lĩnh vực chi phối tại đa số các quốc gia được khảo sát trong báo cáo giám sát PPP.

Tuy vậy, với sự tham gia của khu vực tư nhân vào các lĩnh vực hạ tầng xã hội còn khá mới mẻ, tiến triển của các dự án PPP trong những lĩnh vực xã hội, nhất là y tế và giáo dục, vẫn còn chậm trên toàn khu vực.

Ông Alexander N.Jett, Chuyên gia về Đối tác công - tư thuộc Văn phòng Đối tác công – tư của ADB chia sẻ: “Có rất nhiều cách để các quốc gia có thể khắc phục những khó khăn trong việc phát triển phương thức PPP. Một số giải pháp bao gồm tăng cường tín dụng để thu hút các điều khoản tài trợ tốt hơn, giảm bớt hạn chế đối với sở hữu của nước ngoài trong các hợp đồng PPP. Tăng cường năng lực thể chế để rà soát và ưu tiên cho các dự án có thể giúp các quốc gia xây dựng một danh mục những dự án PPP đáng tin cậy”.

Báo cáo khảo sát 9 quốc gia trong khu vực gồm: Bangladesh, Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Kazakhstan, Papua New Ghine, Philippines, Thái Lan và Việt Nam. Báo cáo sẽ được mở rộng để bao gồm các quốc gia khác trong những ấn bản thường niên tiếp theo.

D.A