Ngày 25-12-1950,ếndịchTrầnHưngĐạtỷ số trận nhật bản hôm nay quân Pháp tiến vào vùng tự do Lập Thạch và Tam Dương (Vĩnh Phú). Đại đoàn 312 của ta nổ súng tấn công địch mở đầu giai đoạn 1 của chiến dịch. Pháp cho lính dù tấn công vào Liễn Sơn, Xuân Trạch (Vĩnh Phúc) nhưng bị quân ta chặn đánh quyết liệt. Tiểu đoàn Bắc Phi đến cứu viện cũng bị đánh tan. 2 ngày sau, Đại đoàn 312 tấn công và đập tan 2 tiểu đoàn địch tại Lập Thạch, Vĩnh Phúc bắt sống 300 tù binh. Đến ngày 30-12-1950, quân ta lần lượt tiêu diệt hơn 1.300 tên địch, thu nhiều vũ khí, khí tài chiến tranh.

Đêm 13-1-1951, quân ta nổ súng tấn công vào thị xã Vĩnh Yên, mở màn giai đoạn 2 của chiến dịch. Quân Pháp tăng cường viện binh và cho máy bay oanh kích dữ dội. Tuy nhiên, các lực lượng tăng viện của Pháp đã bị quân ta tập kích nên rút chạy. Chiều 14-1, quân ta kẹp chặt vòng vây thị xã Vĩnh Yên. Pháp vội vàng điều Binh đoàn cơ động Bắc Phi đến Phúc Yên, đổ một tiểu đoàn dù xuống Đồng Đau và đưa thêm một binh đoàn cơ động khác từ Lục Nam vào Vĩnh Yên trợ chiến. Cùng lúc này, Bộ chỉ huy quân viễn chinh Pháp tại Đông Dương ra lệnh cho không quân huy động toàn bộ máy bay và được phép sử dụng bom Napan vừa được Mỹ viện trợ ném vào trận địa của ta. Sáng 15-1, quân ta tổ chức chia cắt đội hình hành quân của Binh đoàn Bắc Phi tại Tam Dương. Địch cho 70 lượt máy bay ném bom Napan xuống trận địa. Chiều 16-1, các đơn vị của ta bắt đầu xuất kích, tấn công núi Đanh nằm phía Đông Bắc Vĩnh Yên và đánh tan các cánh đạo quân tiếp viện của Pháp. Đến 2 giờ ngày 18-1-1951, quân ta kết thúc chiến dịch sau khi đã hoàn thành các mục tiêu và loại khỏi vòng chiến đấu hơn 5.000 tên địch, bắt sống 2.000 tên.

Các nhà sử học đánh giá Chiến dịch Trần Hưng Đạo là chiến dịch quân sự lớn, có ý nghĩa quan trọng trong kháng chiến chống Pháp của quân và dân ta. Chiến dịch này đã tiêu diệt được bộ phận lớn sinh lực địch, thu giữ gần 1.500 khẩu súng các loại. Đồng thời, quân ta còn giải phóng được một vùng đất rộng lớn làm hậu phương vững chắc cho tiền tuyến. Đặc biệt, qua chiến dịch này, sức mạnh của Quân đội nhân dân Việt Nam đã được nâng cao và bắt đầu chuyển từ thế cầm cự sang giai đoạn tổng phản công trên toàn mặt trận đẩy quân Pháp vào thế bị động, phải phân tán lực lượng để chống trả.

T.P

   (Trích các sự kiện nổi bật trong lịch sử)