【sin88 us】Vụ DN kiện Chi cục Hải quan Bến Lức: Tòa có bỏ qua quy trình thu thập chứng cứ?

Công chức Chi cục HQ Bến Lức (Long An) làm thủ tục cho DN

Sai từ việc vận dụng các căn cứ pháp lý

Một trong những căn cứ pháp lý được Tòa án viện dẫn đó là Công văn số 12/SCN-PKT&ATCN của Sở Công nghiệp tỉnh Long An xác định mặt hàng Panel cách nhiệt nằm trong danh mục máy móc thiết bị đồng bộ NK thuộc hệ thống kho lạnh 16.000 tấn của Công ty An Hóa thuộc đối tượng không phải chịu thuế GTGT. Theo đó, trước khi nhập hàng, Công ty An Hóa đã tự lập Danh mục máy móc, thiết bị đồng bộ NK thuộc hệ thống kho lạnh 16.000 tấn, kèm theo văn bản số 01/08/AH ngày 27-3-2008 gửi đến Sở Công nghiệp tỉnh Long An.

Việc tự lập danh mục và đệ trình hồ sơ xin xác nhận tại Sở Công nghiệp Long An là một thủ tục hành chính bắt buộc đối với việc NK hàng hóa cho dự án đầu tư. Tuy nhiên, để triển khai dự án hệ thống kho lạnh thì Công ty An Hóa có thể đầu tư mua bán máy móc, thiết bị vừa NK, vừa tự sản xuất hoặc mua sản phẩm trong nước có thể tự sản xuất được để tạo thành một tổ hợp hoặc một dây chuyền với một chuỗi máy móc, thiết bị liên kết với nhau, có tính bổ trợ cho nhau, để đồng thời hay gối đầu nhau nhằm thực hiện các chức năng riêng biệt của từng máy và của cả hệ thống… (Điểm b, 2.1.1.3 Mục I Phần B Thông tư số 85/2003/TT-BTC ngày 29-8-2003 của Bộ Tài chính).

Trong Danh mục máy móc thiết bị đồng bộ NK có liệt kê mặt hàng Panel cách nhiệt vách và trần là vật tư trong nước có thể sản xuất được nhưng Công ty An Hóa vẫn NK các mặt hàng này.

Mặt khác, Công văn số 12 chỉ là văn bản hành chính mang tính hướng dẫn chứ không phải văn bản quy phạm pháp luật, việc phân loại, áp mã và tính thuế phải tuân theo nguyên tắc phân loại được quy định tại Điều 2.1.1 Mục I Phần B Thông tư 85/2003/TT-BTC và việc phê duyệt danh mục miễn thuế phải do cơ quan Hải quan thực hiện. Như vậy, việc Tòa án viện dẫn Công văn số 12 của Sở Công nghiệp xác định mặt hàng Panel cách nhiệt vách và trần của Công ty An Hóa không phải nộp thuế NK và thuế GTGT là không có căn cứ và không phù hợp với quy định của Luật thuế XK, thuế NK.

Liên quan đến qui định về hàng hóa NK được miễn thuế và hàng hóa trong nước sản xuất được: Hàng hóa NK được miễn thuế bao gồm rất nhiều điều kiện trong đó có quy định vật tư trong nước chưa sản xuất được (Điểm đ, Khoản 6 Điều 16 Luật thuế XK, thuế NK ngày 14-6-2005).

Mặt hàng Panel NK của Công ty An Hóa là vật tư xây dựng trong nước sản xuất được từ năm 2006 (theo danh mục ban hành kèm theo Quyết định 827/2006/QĐ-BKH ngày 15-8-2006 của Bộ KH&ĐT), do đó không được miễn thuế mà phải chịu thuế theo thuế suất của Biểu thuế ban hành. Các cơ quan tố tụng sơ thẩm, phúc thẩm chỉ dựa vào ý chí chủ quan của mình cho rằng danh mục vật tư xây dựng trong nước sản xuất được ban hành theo Quyết định 827 của Bộ KH&ĐT chỉ xác định quy cách của Panel Polyurethan có độ dày là 50-200mm, chứ không quy định đầy đủ các kích thước khác, nên với Panel có chiều dài 11.500mm mà Công ty An Hóa đã NK thì trong nước chưa sản xuất được, nhận định đó là không phù hợp với quy định của pháp luật.

Cụ thể, Bộ KH&ĐT có chức năng và nhiệm vụ này. Vì vậy đây là cơ quan có trách nhiệm ban hành, hướng dẫn và quy định danh mục vật tư trong nước sản xuất được. Và theo hướng dẫn cụ thể tại Công văn số 3740/BKH-KTCN ngày 4-6- 2010 của Bộ KH&ĐT xác định mặt hàng trong nước đã sản xuất được thì: “…..1. Về việc xác định mặt hàng buồng lạnh NK thuộc hay không thuộc Danh mục máy móc thiết bị:

Công ty cổ phần kỹ nghệ lạnh có khả năng sản xuất, lắp ghép được buồng lạnh từ tấm Panel polyuretan cách nhiệt với chiều cao lên tới 12m và có dung tích tới 350.000m³ (sức chứa 40.000 tấn). Riêng đối với hệ thống thiết bị lạnh (gồm cụm máy nén lạnh, bình ngưng tụ...) để cấp lạnh cho buồng lạnh, chỉ có máy nén lạnh hiện nay các đơn vị trong nước chưa sản xuất được và phải NK để đảm bảo chất lượng.

Đối với hầu hết các thiết bị, bộ thiết bị cơ khí thì đều có vài bộ phận nào đó trong nước chưa sản xuất được hoặc đã sản xuất nhưng chưa đáp ứng được về chất lượng, nhưng không thể căn cứ vào một bộ phận đó để xem xét cả bộ thiết bị đó là trong nước chưa sản xuất được....”.

Như vậy Tòa án phải căn cứ vào hướng dẫn của cơ quan có thẩm quyền, cụ thể là hướng dẫn của Bộ KH&ĐT để kết luận Panel NK của Công ty An Hóa là hàng hóa trong nước đã sản xuất được. Mặt khác, tại phiên tòa phúc thẩm, Hải quan Bến Lức đã đưa ra chứng cứ chứng minh Panel cách nhiệt của Công ty An Hóa đã sản xuất được ở trong nước.

Đối với việc phân loại áp mã, mặt hàng Panel cách nhiệt vách và trần của Công ty An Hóa NK được phân loại theo Chương 39, mã số chi tiết 3921.13.00.00, thuế suất thuế NK ưu đãi là 10% theo Biểu thuế NK thuế ưu đãi ban hành kèm theo Quyết định số 106/2007/QĐ-BTC ngày 20-12-2007 của Bộ Tài chính. Do không đáp ứng được nguyên tắc phân loại thiết bị toàn bộ, thiết bị đồng bộ quy định tại Điểm 2.1.2, Mục 2, Phần B Thông tư 85/2003/TT-BTC ngày 29-8-2003 của Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện việc phân loại hàng hóa theo Danh mục hàng hóa XK, NK và Biểu thuế NK ưu đãi, Biểu thuế XK ưu đãi, nên không được phân loại mã theo máy chính mà phải phân loại, áp mã theo đúng mã số, thuế suất của mặt hàng này theo định danh tại Biểu thuế.

Về việc áp dụng thuế suất GTGT, theo nguyên tắc phân loại như trên, mặt hàng Panel cách nhiệt vách và trần có mã số 3921.13.00.00, chiều dày 150mm và 200mm thuộc Mục 44 của Danh mục vật tư xây dựng trong nước sản xuất được, ban hành kèm theo Quyết định số 827/2006/QĐ-BKH ngày 15-8-2006 của Bộ KH&ĐT, do đó không thuộc đối tượng không chịu thuế GTGT theo quy định tại Mục 4, Điều 4 Nghị định số 158/2003/NĐ-CP ngày 10-12-2003 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Luật Thuế GTGT và Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Thuế GTGT. Thuế suất thuế GTGT của mã số 3921.13.00.00 là 10% quy định tại Biểu thuế GTGT ban hành kèm theo Thông tư 62/2004/TT-BTC ngày 24-6-2004 của Bộ Tài chính.

Từ những văn bản dẫn chứng trên thì, Quyết định của Tòa phúc thẩm TAND Tối cao không phù hợp với tình tiết khách quan của vụ án: Bản án của tòa Phúc thẩm tuyên hủy Quyết định số 96AD dựa trên cơ sở nội dung giải quyết khiếu nại của Chi cục Hải quan Bến Lức không chấp nhận khiếu nại của Công ty An Hóa vì cho rằng “Dự án của Công ty không thuộc lĩnh vực, địa bàn ưu đãi đầu tư”. Điều này là sai sót trong việc áp dụng của Chi cục Hải quan Bến Lức, tuy nhiên ngoài nội dung này ra Hải quan Bến Lức còn căn cứ vào việc áp mã đối với mặt hàng Panel để truy thu thuế là đúng quy định của pháp luật.

Do vậy việc tuyên hủy Quyết định số 96AD của Tòa án các cấp là chưa phù hợp với tình tiết khách quan của vụ án hành chính, cụ thể là trong nội dung giải quyết khiếu nại có hai căn cứ để bác khiếu nại của Công ty An Hóa, một căn cứ đúng và một căn cứ áp dụng chưa phù hợp. Như vậy, Tòa án phải căn cứ vào các nội dung, chi tiết khác như đã phân tích ở trên để đưa ra phán quyết đúng nhất.

Cần xác minh chứng cứ

Qua diễn biến hai phiên toà cho thấy việc thu thập chứng cứ, chứng minh chưa thực hiện đầy đủ. Trong giai đoạn xét xử phúc thẩm, Hội đồng xét xử đã ra quyết định hoãn phiên tòa để cơ quan Hải quan cung cấp thêm chứng cứ chứng minh mặt hàng Panel là vật tư xây dựng trong nước đã sản xuất được. Sau đó, cơ quan Hải quan đã cung cấp được các chứng cứ này theo yêu cầu của Tòa án như: Bản giới thiệu của Công ty TNHH một thành viên kỹ nghệ lạnh Á Châu và một số hợp đồng kinh tế mà Công ty này đã ký kết với một số khách hàng về việc cung cấp và lắp đặt tấm Panel cách nhiệt có chiều cao đến 12m.

Tuy nhiên, tại phiên tòa, Công ty An Hóa yêu cầu phải cung cấp thêm thông tin về công nghệ và dây chuyền sản xuất thì Công ty Á Châu chưa kịp cung cấp ngay. Đáng lẽ theo quy định của pháp luật tố tụng hành chính thì Tòa án phải hoãn phiên tòa để xác minh, thu thập chứng cứ đầy đủ để có căn cứ giải quyết vụ án, nhưng Hội đồng xét xử vẫn ra quyết định bác kháng cáo của Hải quan là phiến diện và mang nặng tính chủ quan của thẩm phán xét xử.

(Kỳ tiếp: Hải quan: Cần thành lập luật sư công)

Luật sư Bùi Quang Tú