【lịch bdn】Sớm kiện toàn để thúc đẩy Cơ chế một cửa quốc gia

Thủ tục với tàu biển XNC,ớmkiệntoànđểthúcđẩyCơchếmộtcửaquốlịch bdn quá cảnh được thực hiện nhiều nhất trên NSW. Trong ảnh: Hoạt động XNK tại cảng Hải Phòng. (Ảnh: T.Bình​​​)

Gần 1 năm chưa có nổi 1 bộ hồ sơ!

Từ khi NSW vận hành thí điểm (tháng 11-2014) đến đầu tháng 5-2016, có gần 6.000 DN với hơn 90.000 hồ sơ được thực hiện. Đến nay, có 9 Bộ kết nối NSW, với 31 thủ tục hành chính tham gia, chưa tính thủ tục trong lĩnh vực quản lý của Bộ Tài chính. Trong đó, Bộ Giao thông vận tải là đơn vị có số lượng thủ tục, DN và hồ sơ được thực hiện qua NSW nhiều nhất, tập trung chủ yếu liên quan đến thủ tục đối với tàu biển xuất cảnh, nhập cảnh và quá cảnh. Trong đó, thủ tục với tàu biển xuất, nhập cảnh có 2.661 DN thực hiện, tổng số lượng hồ sơ gần 35.200 bộ, chiếm 39% tổng lượng hồ sơ được giải quyết của cả nước. (Nguồn: Tổng cục Hải quan)

Ngày 8-9-2015, NSW đã được triển khai chính thức với sự tham gia của 9 Bộ: Tài chính, Giao thông vận tải, Công Thương, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Y tế, Tài nguyên và Môi trường, Khoa học và Công nghệ, Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Thông tin và Truyền thông. Sự kiện này diễn ra trong sự mong đợi lớn của cộng đồng DN về tạo đột phá trong cải cách, đơn giản hóa thủ tục đối với hoạt động XNK. Với cơ quan quản lý Nhà nước, NSW cũng được kỳ vọng là cú hích nhằm thực hiện hiệu quả các Nghị quyết 19 của Chính phủ về cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Nhưng thực tế, gần 1 năm qua, kết quả thực hiện của nhiều đơn vị còn rất hạn chế. Trong một báo cáo gửi Chính phủ mới đây, Bộ Tài chính cho biết, đến nay (tháng 5-2016), về mặt số lượng, các thủ tục hành chính kết nối NSW mới đạt gần 30% so với tổng số thủ tục hành chính cấp phép cho hàng hóa XNK, phương tiện vận tải xuất nhập cảnh, quá cảnh.

Ngoài thủ tục trong lĩnh vực quản lý của Bộ Tài chính, Bộ Giao thông vận tải là đơn vị có nhiều thủ tục kết nối nhất với 11 thủ tục, và cũng là Bộ có lượng DN, hồ sơ thực hiện NSW nhiều nhất. Tuy nhiên, trong lĩnh vực giao thông vận tải, mới chỉ triển khai cho tàu biển đối với 9/25 cảng vụ hàng hải, thủ tục cho tàu thuyền Việt Nam hoạt động nội địa vào/rời cảng biển mới chính thức triển khai từ 1-3-2016. Đáng chú ý, thủ tục đối với tàu thuyền ra/vào cảng thủy nội địa; thủ tục cho phương tiện và hàng hóa chuyên chở trên phương tiện vận tải xuất cảnh/nhập cảnh/quá cảnh đường bộ, đường hàng không, đường sắt; thủ tục cấp phép cho phương tiện quá cảnh theo hiệp định quá cảnh hàng hóa giữa Việt Nam và một số nước có chung biên giới đường bộ như Lào, Campuchia… chưa được chính thức triển khai trên NSW.

Xét về số lượng thủ tục tham gia NSW, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng là đơn vị có số lượng tham gia khá với 9 thủ tục. Nhưng con số này mới chỉ đạt khoảng 40% trên số lượng các thủ tục mà Bộ này cần đưa lên thực hiện trên NSW.

Đặc biệt, đến nay, vẫn còn 4 Bộ mới có 1 thủ tục thực hiện gồm: Bộ Khoa học và Công nghệ; Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Bộ Tài nguyên và Môi trường; Bộ Thông tin và Truyền thông. Trong đó, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Thông tin và Truyền thông chưa có hồ sơ nào được thực hiện qua NSW. Trong khi số hồ sơ được giải quyết của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chỉ vỏn vẹn có 3 hồ sơ…

Rà soát sơ bộ của Tổng cục Hải quan - cơ quan Thường trực Ban chỉ đạo quốc gia về Cơ chế một cửa ASEAN (ASW) và NSW cho thấy, giữa tổng số tờ khai XNK có hàng hóa thuộc diện có thể phải làm thủ tục cấp phép đối với các thủ tục đã triển khai trên NSW với số lượng giấy phép điện tử hiện có cho thấy hầu hết thủ tục này vẫn chưa được triển khai rộng ra toàn quốc.

Theo Bộ Tài chính, thời gian qua, còn nhiều khó khăn mang tính cơ bản khi thực hiện NSW như: Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về các thủ tục hành chính liên quan đến XNK và vận tải quốc tế chưa được rà soát triệt để để đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất khi đưa lên thực hiện thông qua NSW. Các bộ, ngành vẫn chưa thực sự quyết liệt trong tổ chức thực hiện do đây là phương thức thực hiện mới, vẫn có sự lo ngại về trách nhiệm xử lý hồ sơ cũng như chưa thực sự tin tưởng vào tính ổn định của hệ thống. Hạ tầng CNTT của các cơ quan Chính phủ chưa đồng đều và chưa hoàn thiện; thủ tục đầu tư xây dựng hạ tầng CNTT còn phức tạp nên các bộ, ngành có những quan ngại về việc không có công cụ đi kèm hữu hiệu khi thực hiện NSW cũng như tính khả thi khi triển khai…

Thanh toán điện tử trên NSW

Đây là một trong các mục tiêu quan trọng mà Bộ Tài chính đề xuất Ban chỉ đạo quốc gia về ASW và NSW chỉ đạo các bộ, ngành phối hợp thực hiện. Theo đó, từ nay đến cuối năm 2016, Bộ Tài chính sẽ phối hợp với các Bộ triển khai thanh toán điện tử trên NSW như thanh toán phí, lệ phí đối với tàu biển, lĩnh vực đăng kiểm và các thủ tục hành chính đã tham gia NSW. Đồng thời củng cố và triển khai mở rộng ra toàn quốc với các thủ tục đã kết nối chính thức cũng như nghiên cứu mở rộng thêm về số lượng thủ tục theo đăng ký của các bộ, ngành. Tham gia kết nối ASW ngay khi 10 nước thành viên phê chuẩn Nghị định thư về khung pháp lý để thực hiện ASW. Công bố dữ liệu liên quan đến cấp phép của các bộ, ngành trên NSW…

Về pháp lý, Bộ Tài chính sẽ trình Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định kiện toàn Ban chỉ đạo quốc gia; quyết định của Thủ tướng Chính phủ quy định thủ tục điện tử đối với tàu thuyền vào, rời cảng biển, cảng thủy nội địa, cảng dầu khí ngoài khơi thông qua NSW. Lập kế hoạch xây dựng Nghị định của Chính phủ làm cơ sở pháp lý triển khai NSW trên nền tảng tổng kết rút kinh nghiệm của cả giai đoạn triển khai trước đó.

Ngoài ra, Bộ Tài chính sẽ xây dựng trình Trưởng ban chỉ đạo ban hành Kế hoạch tổng thể triển khai NSW giai đoạn 2016-2020.

Đến nay, hầu hết thủ tục trong lĩnh vực quản lý của Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan) được thực hiện bằng phương thức điện tử trên Hệ thống thông quan tự động VNACCS/VCIS, trừ một số trường hợp đặc thù (chiếm không quá 2% tổng số các lô hàng XNK), đã kết nối với NSW.