Hải quan cảng Sài Gòn KV4 kiểm tra thực phẩm NK. Ảnh: T.H

Theo Đội Kiểm soát Hải quan - Cục Hải quan TP.HCM, thực hiện kế hoạch về tăng cường kiểm tra, tham vấn, xác định trị giá tính thuế, đơn vị đã phối hợp với Phòng Thuế XNK phát hiện nhiều trường hợp vi phạm về trị giá tính thuế với số thuế truy thu khá lớn.

Chẳng hạn như trường hợp DN NK vỏ (lốp) xe SH hiệu Dullop do Nhật Bản sản xuất, khai báo từ 8-9 USD/chiếc. Qua công tác tham vấn, giá tính thuế mặt hàng này được điều chỉnh lên 31,5 USD/chiếc, tổng số tiền thuế tăng thêm 800 triệu đồng. Hay mặt hàng sữa Latex do Pháp sản xuất, DN khai báo 0,1958- 0,2292 Euro/lít. Qua tham vấn, giá mặt hàng sữa được điều chỉnh tăng lên 0,6931- 0,7691 Euro/lít, tăng thuế hàng trăm triệu đồng…

Điều đáng nói là sau khi các mặt hàng bị tham vấn điều chỉnh tăng giá, trong những lần NK sau đó cùng mặt hàng giống hệt, DN lại khai báo tên hàng khác để khai báo giá thấp hoặc chuyển cho công ty khác NK nhằm tránh bị tăng thuế, giá của mặt hàng giống hệt. Thậm chí một số DN không còn khai báo mặt hàng đó trên dữ liệu hải quan… Đối với mặt hàng lốp xe có xuất xứ từ Nhật Bản như nêu trên, nhưng DN khai báo là mặt hàng hiệu Destone, có xuất xứ từ Trung Quốc, giá tính thuế chỉ có vài USD/chiếc.

Điển hình nhất trong việc lách giá này là trường hợp DN NK mặt hàng hạt trân châu để sản xuất đồ uống khai báo là chế phẩm dùng làm nguyên liệu thực phẩm sản xuất đồ uống tổng hợp dạng nước hương caramen, dâu, giá tính thuế 0,3512 USD/kg, thuế suất thuế NK 5%. Kết quả kiểm tra, tham vấn giá hàng thực nhập là chế phẩm không chứa cồn, sử dụng sản xuất đồ uống, giá tính thuế 1,86 USD/kg, thuế suất thuế NK 15%.

Tổng số thuế tăng 115 triệu đồng. Sau khi bị phát hiện điều chỉnh tăng giá tính thuế, trong những lần NK sau đó, cùng mặt hàng, cùng người XK và cùng xuất xứ, nhưng DN khai báo tên hàng một cách mập mờ, không rõ tên hàng, quy cách, với giá khai báo rất thấp chỉ từ 0,3515 USD/kg đến 0,4583 USD/kg!

Mập mờ tên hàng

Nhiều trường hợp DN mập mờ trong khai báo tên hàng, gian lận thương mại qua giá thông qua việc khai không đúng tên hàng đối với mặt hàng thuộc danh mục quản lí rủi ro hàng NK của Hải quan được áp mức giá thấp, làm giảm số thuế phải nộp. Chẳng hạn, DN NK mặt hàng có tên thương mại là Frozen Yellow Tail Round. Mặt hàng này theo quy định khi NK phải khai báo đúng là cá cam đông lạnh, có mức giá tại cơ sở dữ liệu là 0,85 USD/kg.

Tuy nhiên, để lách thuế NK, DN khai báo tên hàng là cá nục đôi vàng đông lạnh, chỉ có mức giá 0,45 USD/kg. Như vậy, với 1 container hàng khoảng 27 tấn cá, mức thuế giảm khoảng trên 31 triệu đồng. Hay một số trường hợp DN NK hàng hóa khai lệnh tên hàng rất tinh vi để giảm số thuế phải nộp. Chẳng hạn, DN NK mặt hàng thịt gà khai chung chung tên hàng là đùi gà đông lạnh, giá khai báo 0,85USD/kg.

Trong khi đó, tại cơ sở dữ liệu giá mặt hàng đùi tỏi gà đông lạnh là 1 USD/kg, còn đùi gà góc tư đông lạnh mới có mức giá 0,85 USD/kg. Như vậy, nếu DN NK 1 container đùi tỏi gà đông lạnh khoảng 25 tấn (thuế suất 20%), nhưng khai báo là đùi gà đông lạnh sẽ giảm được 15,6 triệu đồng tiền thuế.

Không chỉ phát hiện, truy thu thuế gian lận qua giá từ khâu thông quan, mà ở khâu sau thông quan, Cục Hải quan TP.HCM cũng phát hiện nhiều trường hợp gian lận khá tinh vi, truy thu hàng tỉ đồng tiền thuế. Mới đây, Chi cục kiểm tra sau thông quan - Cục Hải quan TP.HCM đã phát hiện một DN có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài áp mã số tính thuế đối với 3 mặt hàng sữa bột NK của 70 tờ khai hải quan chưa chính xác, với tổng số tiền thuế bị truy thu trên 8 tỉ đồng…

Chí Hiếu