【cincinnati – inter miami】Hiệp định EVFTA: Xóa bỏ thuế nhập khẩu theo lộ trình ngắn

Việt Nam cam kết xóa bỏ thuế NK đối với 48,5% số dòng thuế, tương đương 64,5% kim ngạch xuất khẩu của EU.

Những tác động giảm thu ngân sách nhà nước (NSNN) do thuế xuất NK giảm đã được Bộ Tài chính chủ động tính toán từ nhiều năm qua. Để bù đắp nguồn thu, Bộ Tài chính đã chủ động tái cơ cấu ngân sách, tăng thu nội địa.

Xóa bỏ 48,5% số dòng thuế ngay khi hiệp định có hiệu lực

Về thuế NK, Việt Nam và EU đều áp dụng một biểu thuế NK chung cho hàng hóa có xuất xứ của bên còn lại khi NK vào lãnh thổ của nhau. Về cơ bản, cắt giảm thuế NK theo Hiệp định EVFTA được chia thành nhiều nhóm, như nhóm xóa bỏ thuế NK ngay, nhóm xóa bỏ thuế theo lộ trình, nhóm áp dụng hạn ngạch thuế quan… Đối với nhóm xóa bỏ thuế NK theo lộ trình, thuế NK sẽ được đưa về 0% (từ mức thuế cơ sở) sau một khoảng thời gian nhất định theo lộ trình.

Theo Hiệp định EVFTA, gần như 100% số dòng thuế và kim ngạch NK hàng hóa của hai bên sẽ được xóa bỏ thuế NK sau lộ trình tương đối ngắn. Với EU tối đa là 7 năm và với Việt Nam tối đa là 10 năm. Cá biệt có một số dòng thuế nhạy cảm, Việt Nam đạt được lộ trình xóa bỏ thuế NK sau 15 năm.

Cụ thể, về biểu thuế NK, Việt Nam cam kết xóa bỏ thuế NK đối với 48,5% số dòng thuế, tương đương 64,5% kim ngạch xuất khẩu (XK) của EU ngay khi hiệp định có hiệu lực. Tiếp đó, sau 7 năm, 91,8% số dòng thuế tương đương 97,1% kim ngạch XK từ EU được Việt Nam xóa bỏ thuế NK. Sau 10 năm, mức xóa bỏ này tương ứng là 98,3% số dòng thuế và 99,8% kim ngạch XK của EU. Khoảng 1,7% số dòng thuế còn lại của EU, Việt Nam áp dụng lộ trình xóa bỏ thuế NK dài hơn 10 năm hoặc dành ưu đãi cho EU trên cơ sở hạn ngạch thuế quan của WTO.

Đối với một số mặt hàng EU quan tâm, có cam kết thuế như sau: Nhóm mặt hàng ô tô, phụ tùng ô tô, xe máy, thuế NK về 0% sau 9 năm với ô tô phân khối lớn, 10 năm với các loại ô tô khác, 7 năm với phụ tùng ô tô, 10 năm với xe máy thường và 7 năm với xe máy trên 150 cm3. Nhóm mặt hàng rượu vang, rượu mạnh, bia, thuế NK về 0% sau 7 năm với rượu vang, rượu mạnh, sau 10 năm với bia. Nhóm mặt hàng thịt lợn, thịt gà, thuế NK về 0% sau 7 năm với 3 dòng thuế thịt lợn đông lạnh và 9 năm đối với các loại thịt lợn khác. Đối với thịt gà, lộ trình xóa bỏ thuế NK là 10 năm. Ngoài ra, sữa và sản phẩm sữa (lộ trình từ 3 - 5 năm); cá và các sản phẩm cá (3 - 7 năm); thuốc lá, xì gà (15 năm); máy móc thiết bị (tối đa 7 năm)...

Chủ động cơ cấu lại ngân sách, bù đắp giảm thu do hội nhập

Đối với thuế XK, Việt Nam và EU cam kết không đánh thuế XK đối với hàng hóa khi XK từ lãnh thổ một bên sang bên kia. Lý do của cam kết cắt giảm thuế XK là nhiều nước trên thế giới coi việc đánh thuế XK là một hình thức trợ cấp gián tiếp gây ra cạnh tranh không lành mạnh giữa hàng hóa của các nước.

Trong EVFTA, Việt Nam đã bảo lưu quyền áp dụng thuế XK đối với 57 dòng thuế, trong đó có các sản phẩm quan trọng như dầu thô, than đá (trừ than để luyện cốc và than cốc). Đối với các dòng thuế có mức thuế XK hiện hành tương đối cao, Việt Nam cam kết mức trần thuế XK về 20% trong thời gian tối đa là 5 năm (riêng quặng măng-gan có mức trần 10%). Với các sản phẩm khác, Việt Nam cam kết xóa bỏ thuế XK theo lộ trình tối đa là 16 năm.

Nói rõ hơn về Hiệp định EVFTA, ông Hà Duy Tùng – Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Hợp tác quốc tế (Bộ Tài chính) cho biết, cam kết cắt giảm thuế XK là điểm mới trong hiệp định này. Trong đó, Việt Nam cam kết xóa bỏ thuế XK với hàng hóa XK sang EU với lộ trình lên đến 16 năm, trừ những mặt hàng được duy trì thuế XK tập trung vào một số nhóm hàng quan trọng như: dầu thô, than đá (trừ than để luyện cốc và than cốc).

Theo ông Hà Duy Tùng, từ nhiều năm trước, Bộ Tài chính đã tính toán để bù đắp nguồn thu từ thuế xuất NK giảm. Bộ Tài chính đã chủ động thực hiện tái cơ cấu ngân sách, tăng thu từ nội địa.

Về tác động giảm thu NSNN khi thuế NK về 0%, ông Hà Duy Tùng cho biết, thu NSNN từ thuế xuất NK chỉ chiếm một phần trong tổng thu ngân sách. Vừa qua, để bù đắp nguồn thu từ thuế xuất NK giảm, Bộ Tài chính đã chủ động thực hiện tái cơ cấu NSNN, tăng thu nội địa trong tổng thu ngân sách.

Theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong, việc tham gia các FTA thế hệ mới, mà đặc biệt là Hiệp định EVFTA, mang lại nhiều cơ hội giúp nâng cao tốc độ tăng trưởng kinh tế. Mặc dù trong trước mắt, việc giảm thuế theo cam kết sẽ tác động làm giảm thu ngân sách, nhưng về lâu dài, đây là cơ hội để các doanh nghiệp vươn lên, đáp ứng đòi hỏi của môi trường cạnh tranh toàn cầu, từ đó sẽ có đóng góp trở lại cho ngân sách.

Minh Anh