Ngân sách của các đô thị phải có nhiệm vụ chi các xây dựng trường công lập các cấp,ânsáchcấphuyệnxãkhôngchichonghiêncứukhoahọlịch c2 châu âu các công trình phúc lợi công cộng... Ảnh: PV

Phân cấp thu, chi giữa các cấp ở địa phương

Dự thảo quy định, HĐND cấp tỉnh quyết định phân cấp cụ thể nguồn thu, nhiệm vụ chi giữa ngân sách các cấp ở địa phương. Việc phân cấp sẽ thực hiện theo một số nguyên tắc sau:

Việc phân cấp phải phù hợp với nhiệm vụ kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh đối với từng lĩnh vực và đặc điểm kinh tế, địa lý, dân cư, trình độ quản lý của từng vùng, từng địa phương.

Ngân sách xã/thị trấn được phân chia nguồn thu từ các khoản: Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp; phí môn bài thu từ cá nhân, hộ kinh doanh; thuế sử dụng đất nông nghiệp thu từ hộ gia đình; lệ phí trước bạ nhà, đất.

Ngân sách cấp huyện, ngân sách cấp xã không có nhiệm vụ chi nghiên cứu khoa học và công nghệ.

Ngân sách của các đô thị (thị xã, thành phố) phải có nhiệm vụ chi đầu tư xây dựng các trường phổ thông công lập các cấp, điện chiếu sáng, cấp thoát nước, giao thông đô thị, vệ sinh đô thị và các công trình phúc lợi công cộng khác.

Từ các nguyên tắc trên, căn cứ nguồn thu ngân sách địa phương hưởng 100% và các khoản thu phân chia theo tỷ lệ (%) do Quốc hội quyết định, Thủ tướng Chính phủ giao, HĐND cấp tỉnh quyết định tỷ lệ (%) đối với các khoản thu phân chia giữa ngân sách các cấp ở địa phương.

Đối với các khoản thu phân chia giữa ngân sách trung ương và ngân sách địa phương, khi phân chia lại cho ngân sách các cấp chính quyền địa phương thì tỷ lệ phần trăm (%) phân chia các khoản thu không được vượt quá tỷ lệ do Quốc hội quyết định, Thủ tướng Chính phủ giao cho từng địa phương.

Xác định tỷ lệ phân chia khoản thu và bổ sung ngân sách

Tỷ lệ (%) phân chia nguồn thu giữa ngân sách trung ương và địa phương, giữa các cấp ngân sách ở địa phương, được xác định nhằm bảo đảm nguồn thu cân đối với nhu cầu chi (theo nhiệm vụ được giao).

Dự thảo cũng quy định các nguyên tắc xác định tỷ lệ phần trăm (%) phân chia các khoản thu và số bổ sung cân đối từ ngân sách cấp trên cho ngân sách cấp dưới. Cụ thể:

Đối với các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, sau khi đã được chia lại 100% các khoản thu phân chia giữa ngân sách trung ương và địa phương, mà nhiệm vụ chi theo quy định vẫn lớn hơn nguồn thu ngân sách địa phương được hưởng, thì ngân sách trung ương sẽ thực hiện bổ sung cân đối tương ứng với số chênh lệch thiếu giữa nguồn thu và nhiệm vụ chi.

Căn cứ vào điều kiện thực tế ở địa phương, HĐND cấp tỉnh có thể vừa phân cấp nguồn thu phân chia, vừa thực hiện bổ sung cân đối cho các huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh.

Tỷ lệ (%) phân chia đối với các khoản thu phân chia và số bổ sung cân đối được xác định trên cơ sở tính toán các nguồn thu, nhiệm vụ chi của ngân sách từng cấp theo các tiêu chí về dân số, điều kiện tự nhiên, điều kiện kinh tế - xã hội của từng vùng; chú ý tới vùng sâu, vùng xa, vùng căn cứ cách mạng, vùng có đông đồng bào dân tộc thiểu số và vùng có khó khăn, đặc biệt khó khăn; vùng có diện tích đất trồng lúa nước lớn; vùng rừng phòng hộ, rừng đặc dụng; vùng kinh tế trọng điểm.

Tỷ lệ (%) phân chia các khoản thu được áp dụng chung đối với tất cả các khoản thu phân chia giữa ngân sách trung ương và địa phương. Đối với các khoản thu phân chia giữa các cấp chính quyền địa phương do HĐND cấp tỉnh quyết định cụ thể.

Bổ sung từ ngân sách cấp trên cho ngân sách cấp dưới

Chính phủ trình Quốc hội quyết định mức bổ sung từ ngân sách trung ương cho ngân sách từng địa phương. UBND trình HĐND quyết định số bổ sung từ ngân sách cấp mình cho ngân sách cấp dưới trực tiếp.

Việc bổ sung cân đối nhằm bảo đảm cho chính quyền cấp dưới cân đối nguồn ngân sách để thực hiện nhiệm vụ được giao. Các năm trong thời kỳ ổn định ngân sách, căn cứ khả năng cân đối của ngân sách cấp trên, cơ quan có thẩm quyền quyết định tăng thêm số bổ sung cân đối ngân sách từ ngân sách cấp trên cho ngân sách cấp dưới so với năm đầu thời kỳ ổn định ngân sách.

Việc bổ sung có mục tiêu nhằm hỗ trợ ngân sách cấp dưới được thực hiện trong những trường hợp sau:

Thực hiện các chính sách, chế độ mới do cấp trên ban hành, nhưng chưa được bố trí hoặc bố trí chưa đủ trong dự toán ngân sách của năm đầu thời kỳ ổn định ngân sách. Mức hỗ trợ cụ thể được xác định trên cơ sở nhu cầu chi theo chế độ, chính sách và khả năng cân đối của ngân sách các cấp có liên quan.

Việc bổ sung để thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia và các chương trình, dự án khác của cấp trên, phần giao cho cấp dưới thực hiện. Mức hỗ trợ cụ thể thực hiện theo dự toán chi.

Bổ sung ngân sách để khắc phục hậu quả thiên tai, thảm hoạ, dịch bệnh trên diện rộng, sau khi ngân sách cấp dưới đã sử dụng dự phòng ngân sách, Quỹ dự trữ tài chính theo quy định nhưng chưa đáp ứng được nhu cầu.

Bổ sung ngân sách thực hiện một số chương trình, dự án lớn, đặc biệt quan trọng có tác động lớn đến phát triển kinh tế - xã hội của cấp dưới, thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn đã được HĐND quyết định. Tổng mức hỗ trợ vốn đầu tư phát triển hằng năm của ngân sách trung ương cho ngân sách địa phương để thực hiện chương trình, dự án thuộc loại này của địa phương tối đa không vượt quá 30% tổng chi đầu tư xây dựng cơ bản của ngân sách trung ương.

Số bổ sung có mục tiêu từ ngân sách cấp trên cho ngân sách cấp dưới được Quốc hội và HĐND các cấp quyết định hằng năm./.

Thanh Bình