Luật gia Cao Bá Khoát – Giám đốc Công ty TNHH Tư vấn doanh nghiệp K và cộng sự đã nhận xét như vậy về quy định bảo vệ cổ đông của Luật doanh nghiệp sửa đổi.

Mục tiêu sửa đổi là bảo vệ cổ đông

TheựthảoLuậtdoanhnghiệpsửađổiCổđôngnhỏvẫnlépvếbxh bóng đá phápo ông Nguyễn Đình Cung – quyền Viện trưởng Viện nghiên cứu Kinh tế Trung ương, đại diện Ban soạn thảo Luật Doanh nghiệp sửa đổi, một trong những nội dung được điều chỉnh nhiều điểm mới tại Dự thảo Luật doanh nghiệp sửa đổi lần này là quy định về bảo vệ cổ đông.

Ông Cung cho biết, tại Luật Doanh nghiệp sửa đổi đã quy định chi tiết hơn về bổn phận người quản lý công ty, tạo thuận lợi hơn cho cổ đông theo dõi, giám sát và khởi kiện người quản lý khi cần thiết.

Cần có những quy định cụ thể theo hướng bảo vệ cổ đông thiểu số. Ảnh: ĐT

Đồng thời, tăng cường yêu cầu công khai hóa thông tin kịp thời và đầy đủ đối với công ty cổ phần để tương thích với thông lệ quốc tế tốt như: điều lệ doanh nghiệp, danh sách thành viên Hội đồng quản trị, Giám đốc, tổng giám đốc, thành viên ban kiểm soát, cổ đông nước ngoài đối với công ty cổ phần.

Chưa thể hiện được mục đích

Nhận xét về những quy định bảo vệ cổ đông, ông Cao Bá Khoát đã chỉ ra quyền của cổ đông chưa thực sự được bảo vệ tại dự thảo Luật này.

Chẳng hạn, quy định “…thành viên hội đồng quản trị có thể bị miễn nhiệm bất cứ lúc nào theo quyết định của Đại hội đồng cổ đông”, nghĩa là thành viên HĐQT và thành viên ban kiểm soát có thể bãi nhiệm bất cứ lúc nào theo quyết định của ĐHĐCĐ nên không cần phải có điều kiện bãi miễn nào, thành viên HĐQT vẫn bị bãi miễn.

Theo ông Khoát, quy định về bãi miễn thành viên HĐQT vô tình đã làm vô hiệu hóa ý nghĩa của bầu dồn phiếu. Quy tắc bầu dồn phiếu quy định tại khoản 3 điều 123 dự thảo có mục đích là đảm bảo cổ đông thiểu số cũng có thể cử người của mình tham gia HĐQT nhằm làm cho quản trị điều hành được minh bạch hơn.

"Rõ ràng cổ đông hay nhóm cổ đông thiểu số phải dồn tất cả phiếu biểu quyết mới cử được một người vào làm thành viên hội đồng quản trị. Nhưng thành viên hội đồng quản trị do nhóm cổ đông, cổ đông thiểu số này “ngồi chưa ấm chỗ” đã bị nhóm cổ đông lớn bãi nhiệm, bất chấp nhóm cổ đông thiểu số phản đối việc bãi nhiễm này. Đây chính là cách thức để nhóm cổ đông lớn hơn dần dần độc chiếm quyền quản lý điều hành. Quy định này là không hợp lý” – ông Khoát nói.

Tại điều 123 dự thảo quy định tỷ lệ biểu quyết để Nghị quyết, quyết định được thông qua đối với một số nội dung là 65% và 51% (Luật DN năm 2005 tỷ lệ là 75% và 65%), ông Khoát cũng cho rằng là không thể hiện được mục đích bảo vệ cổ đông nhỏ trước cổ đông lớn, bởi chỉ cần một phiếu biểu quyết của cổ đông lớn đã quyết định được việc thông qua hay không thông qua.

Do đó, quy định tỷ lệ càng lớn sẽ hạn chế được sự độc đoán, chuyên quyền của các cổ đông lớn, bảo vệ quyền và lợi ích cho các cổ đông thiểu số. Thực tế có trường hợp một cổ đông sở hữu 15,5% hoàn toàn ngăn cản được việc thông qua quyết định của ĐHĐCĐ vì điều lệ quy định quyết định của ĐHĐCĐ được thông qua nếu được 85% cổ phần có quyền biểu quyết chấp thuận.

Cần thêm quyền cho cổ đông nhỏ

Ông Khoát kiến nghị, việc sửa đổi Luật Doanh nghiệp cần có những quy định cụ thể theo hướng bảo vệ cổ đông thiểu số, việc bãi miễn thành viên HĐQT phải có cơ sở, điều kiện và lý do rõ ràng chứ không cho phép thành viên hội đồng quản trị có thể bãi nhiệm bất cứ lúc nào để tránh tình trạng bãi nhiệm tùy tiện.

Bên cạnh đó, cần mở rộng thẩm quyền của cổ đông thiểu số, đặc biệt xem xét tính phù hợp với quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự, bỏ điều kiện của cổ đông mà chỉ cần quy định chung là cổ đông đều có quyền đình chỉ thực hiện quyết định của HĐQT và được quyền khởi kiện.

Bổ sung quy định về cơ chế công khai thông tin và cơ chế kiểm tra bắt buộc đối với công ty cổ phần (tương tự như công ty đại chúng và công ty niêm yết quy định trong Luật chứng khoán); cơ chế triệu tập họp ĐHĐCĐ bất thường của cổ đông, nhóm cổ đông (đặc biệt chú trọng cơ chế bảo vệ cổ đông thiểu số).

“Cần thiết kế lại vấn đề đại diện của cổ đông trong các cơ quan quản lý điều hành và nâng cao vai trò của người đại diện này, không thể đưa ra các khẩu hiệu chung: trung thực, cẩn trọng, tốt nhất như trong Luật Doanh nghiệp và dự thảo”– ông Khoát đề nghị.

Trung Ninh