- Theo Bộ trưởng Tô Lâm, nguyên nhân số vụ án, bị can đình chỉ và tạm đình chỉ tăng trong thời gian qua chủ yếu vướng mắc từ việc thực hiện bộ luật Hình sự mới 2015.

Xin lỗi cụ ông mang án oan xuyên 2 thế kỷ

Điều tra án oan của ông Nén không bị ảnh hưởng sau vụ tai nạn

Hạn chế thấp nhất kết án oan

Tại phiên chất vấn sáng nay, ĐB Mai Thị Phương Hoa (Nam Định) đặt câu hỏi với Bộ trưởng Công an Tô Lâm và Viện trưởng VKSND Tối cao Lê Minh Trí về chất lượng điều tra tội phạm.

“Theo báo cáo của Chính phủ năm 2018, số lượng các vụ án, bị can được tạm đình chỉ điều tra vẫn chiếm số lượng rất lớn và ngày càng gia tăng, hơn 12.000 vụ và hơn 2.000 bị can, tăng 4% về số vụ và 6,7% số bị can. Trong đó, có một số vụ sắp hết thời hạn truy cứu trách nhiệm hình sự, tiềm ẩn nguy cơ bỏ lọt tội phạm.

ĐB Mai Thị Phương Hoa (Nam Định)

Những vụ án và số bị can này bị đặt trong tình trạng treo lơ lửng về địa vị pháp lý. Tình trạng này đã kéo dài nhiều năm, ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng điều tra. Nguyên nhân chủ quan là gì? Giải pháp đột phá gì để khắc phục?”, ĐB Hoa chất vấn.

Lý do khách quan là chủ yếu

Bộ trưởng Tô Lâm trả lời, trong kỳ báo cáo, số lượng tạm đình chỉ bị can là hơn 2.400, tăng gần 14% so với cùng kỳ năm trước. Đình chỉ điều tra là gần 2.350 bị can, tăng 20% so với cùng kỳ năm trước.

Theo ông, nguyên nhân chủ yếu do thực hiện bộ luật Hình sự mới 2015, trong đó, 1.179 bị can đình chỉ do người bị hại rút đơn, 362 trường hợp do người bị hại hoặc đại diện người bị hại tự nguyện hòa giải...

“Số bị can tạm đình chỉ và đình chỉ tăng lên nguyên nhân chính do vậy”, ông nói. 

Về nguyên nhân chủ quan, Bộ trưởng cho hay, những trường hợp này chiếm tỷ lệ rất nhỏ, 24 trường hợp (chiếm 0,75%), trong đó 18 bị can đình chỉ do không có sự việc phạm tội hoặc hành vi không cấu thành tội phạm, 6 trường hợp do hết thời hạn điều tra mà không chứng minh được bị can đã thực hiện hành vi phạm tội.

“Phải kiểm tra, đánh giá từng trường hợp cụ thể mới xác định vấn đề oan sai và bồi thường thiệt hại”, Bộ trưởng Công an nhấn mạnh.

Ông nêu hàng loạt giải pháp trong thời gian tới như tập trung chỉ đạo triển khai thực hiện có hiệu quả bộ luật Hình sự, bộ luật Tố tụng hình sự; luật Thi hành tạm giam, tạm giữ. Bộ Công an đang chỉ đạo rà soát lại các vướng mắc trong quá trình thực hiện.

Bộ trưởng Công an Tô Lâm

Đồng thời tăng cường tập huấn, đào tạo, nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ điều tra các cấp. Thực hiện có hiệu quả các dự án, đề án nhằm trang bị cho lực lượng điều tra hoàn thành nhiệm vụ, đặc biệt là bố trí các phòng hỏi cung có ghi âm, ghi hình để kiểm soát các hoạt động...

Tạm đình chỉ cũng có mặt tích cực

Viện trưởng VKSND Tối cao Lê Minh Trí nhấn mạnh, ngành kiểm sát sẽ tăng cường kiểm sát quá trình giải quyết, xử lý tin báo tố giác tội phạm ngay từ đầu. Quá trình khởi tố cũng như điều tra, ngành sẽ yêu cầu kiểm sát viên nghiên cứu hồ sơ, phát hiện ra các mâu thuẫn, bất cập trong hồ sơ để từ đó đưa ra các yêu cầu xác minh, điều tra kịp thời.

Theo ông, cái gì cũng có 2 mặt. Quá trình tạm đình chỉ hoặc đình chỉ cũng có mặt tích cực.

“Trong đấu tranh với tội phạm, có những việc chúng ta không khởi tố, không bắt thì cũng không điều tra được. Ví dụ tội phạm ma túy, tham nhũng, các tội cướp, giết, hiếp, ngay cả tội đánh bài, nếu chần chừ không làm thì không được. Nhưng khi làm thì quá trình phân loại, rà soát sẽ có những việc không đủ yếu tố, chúng ta đình chỉ hoặc tạm đình chỉ để bảo đảm ngăn chặn oan sai”, ông Trí phân tích.

Ông dẫn chứng năm 2017 đã yêu cầu viện trưởng của 63 tỉnh, thành rà soát lại các vụ việc tạm đình chỉ để cái nào trong thời hiệu thì tiếp tục xem xét, phục hồi điều tra. Cái nào không đủ điều kiện thì cũng phải kết thúc để bảo đảm trách nhiệm của kiểm sát trong quá trình kiểm sát việc điều tra, truy tố.

Bộ trưởng Tô Lâm: Án kinh tế, tham nhũng đạt kết quả rõ nét, được coi là điểm sáng

Bộ Công an đẩy nhanh tiến độ điều tra các vụ án kinh tế, tham nhũng đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp đạt được những kết quả rõ nét, được coi là điểm sáng.