Ông Đoàn Duy Khương.

Phóng viên đã có cuộc trao đổi với ông Đoàn Duy Khương, Phó chủ tịch Phòng thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) xung quanh vấn đề này. Ông Khương cho rằng: Chúng ta muốn tiến ra biển lớn thì không thể chỉ với “Hải đội thuyền thúng”, hay tính chuyên nghiệp “nửa mùa”.

Ông đánh giá thế nào về sự hội nhập của các DN Việt Nam sau 5 năm gia nhập WTO?

Sau 5 năm gia nhập tổ chức thương mại thế giới (WTO), các DN Việt Nam đã được nâng lên tầm cao mới. Qua theo dõi và khảo sát, chúng tôi nhận thấy bên cạnh nâng cao sức cạnh tranh của DN trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm, chiến lược giá cả, phân phối sản phẩm, tiếp cận thị trường..., đã được DN hết sức coi trọng. Trong những cuộc bình chọn những thương hiệu nổi tiếng gần đây vừa được công bố, trong 50 ngành hàng được chọn lựa, thì đa số những thương hiệu này đều thuộc về các DN Việt Nam. Đây không chỉ là biểu hiện của việc coi trọng chiến lược phát triển bền vững của DN trong việc xây dựng thương hiệu, mà còn đánh giá được rằng, thị trường, thị phần trong nước cũng đã được DN chiếm lĩnh tương đối tốt.

Ngoài những nỗ lực của chính bản thân DN, thì sự hỗ trợ từ phía Chính phủ đóng vai trò thế nào, thưa ông?

Trong việc cạnh tranh của DN, bên cạnh nỗ lực vươn lên của DN thì việc Chính phủ hỗ trợ, tác động và làm thế nào để nâng cao chất lượng môi trường kinh doanh đầu tư là hết sức quan trọng. Tại cuộc điều tra mới đây về chỉ số PCI do VCCI thực hiện, chúng tôi nhận thấy, trong tất cả các tiêu chí đánh giá về năng lực điều hành của chính phủ ở cấp địa phương, đã cho thấy sự điều hành năng động hơn so với thời gian trước.

Tuy nhiên, có 3 vấn đề DN quan tâm hơn cả, đó là việc tiếp cận đất đai, làm thế nào để có thể hỗ trợ DN tốt hơn, làm sao để DN có thể tham gia vào các quá trình thực hiện chính sách. Đây là những vấn đề DN đang rất quan ngại, nếu như trong công tác điều hành vĩ mô ở cấp địa phương và chính phủ, chúng ta có được chính sách hỗ trợ và cải thiện được những điểm này thì cũng sẽ gián tiếp nâng cao sự cạnh tranh của DN trong thời gian tới.

Theo ông, sự liên kết đóng vai trò thế nào đối với các DN Việt Nam hiện nay?

Bên cạnh việc nâng cao sức cạnh tranh sản phẩm của chính DN mình, thì liên kết là vấn đề cũng rất quan trọng. DN nên chăng tự tìm cho mình những đối tác chiến lược không chỉ ở cấp độ quốc gia, mà còn cả trong khu vực và trên thế giới. Rất nhiều bài học thành công của những thương hiệu lớn trên thế giới cho thấy, họ phát triển và lớn mạnh được như vậy là do đã chủ động liên kết chuỗi giá trị DN. Đây là hướng có thể thời gian tới các DN cần phải nghiên cứu, đồng thời cũng là hướng để nâng cao sức cạnh của chính bản thân DN, của chính sản phẩm.

Bởi vì chuỗi giá trị sản phẩm cũng như dịch vụ hiện nay, không còn chỉ ở cấp độ địa phương, quốc gia mà còn ở cả cấp độ khu vực và thế giới. Chúng tôi tin rằng, bên cạnh việc xây dựng sức cạnh tranh của chính bản thân DN, thì cũng cần phải có chiến lược đối tác liên kết ngành, xây dựng thương hiệu. Hơn thế nữa, Chính phủ và những nhà hoạch định chính sách cũng nên chăng có sự hỗ trợ DN nâng cao sức cạnh tranh, thông qua việc xây dựng môi trường kinh tế vĩ mô tốt hơn, tạo niềm tin chắc chắn cho DN về sự thông thoáng và minh bạch. Nếu làm được điều này, tôi tin tưởng rằng DN sẽ có thể vượt qua được những thách thức trong thời gian tới.

Điểm yếu nhất về sự liên kết của DN Việt Nam hiện nay đang nằm ở khâu nào, thưa ông?

Theo tôi, sự liên kết giữa các DN để cùng nhau hợp tác trong lĩnh vực ngành còn yếu. DN của chúng ta hiện nay thường có tâm lý “làm tất, ăn cả”, hầu như không có sự liên kết với nhau. Muốn sản xuất một sản phẩm cạnh tranh với DN nước ngoài thì bản thân DN trong nước phải có sự phối hợp với nhau một cách chặt chẽ.

Việt Nguyễn(thực hiện)