【thứ hạng của rangers】Hành trình “lòng vòng” của lô gỗ

Số gỗ để trong 1 container cao đến tận nóc. Trong khi đó DN vừa di chuyển vừa bốc xếp 22 container chỉ trong vòng có 2 ngày (?ànhtrìnhlòngvòngcủalôgỗthứ hạng của rangers!)

Bí ẩn

Có thể nói hành trình từ NK đến XK của lô gỗ này có nhiều bí ẩn.

Trao đổi với chúng tôi, một cán bộ Hải quan am hiểu lĩnh vực này phân tích: Nếu đây là lô hàng nhập và xuất đi nước thứ 3 thì vì sao DN lại không chọn một phương án rất đơn giản, thủ tục nhanh gọn, không tốn kém chi phí là mở tờ khai tạm nhập - tái xuất (TN-TX).

Nếu mở tờ khai NK theo hình thức TN-TX, DN chỉ cần làm thủ tục mở tờ khai tại cửa khẩu nhập, cơ quan Hải quan tiến hành niêm phong và giám sát hàng hóa cho đến khi lô hàng được xuất thẳng sang nước thứ 3.

Nhưng thực tế DN đã lựa chọn phương án rắc rối, phức tạp và tốn kém hơn nhiều. Đó là mở tờ khai NK lô hàng theo loại hình kinh doanh (tại Hải quan cửa khẩu Lao Bảo). Vì NK theo loại hình kinh doanh nên lô hàng phải đóng thuế GTGT (số tiền ước khoảng 3,2 tỷ đồng).

Sau đó khi làm thủ tục XK kinh doanh (tại Chi cục Hải quan cảng Cửa Việt), DN phải đóng thuế XK (gỗ xẻ là 20% và gỗ tròn là 10%). Số tiền thuế ước khoảng 4,6 tỷ đồng.

Theo quy định, hàng XK có nguồn gốc NK sẽ được hoàn thuế GTGT sau khi hàng thực xuất. Như vậy phải một thời gian sau, Công ty Ngọc Hưng mới được hoàn 3,2 tỷ đồng tiền thuế GTGT.

Chưa kể lãi ngân hàng của khoản tiền 3,2 tỷ đồng là một chi phí không nhỏ, thì khoản tiền thuế XK hơn 4,6 tỷ đồng mà Công ty Ngọc Hưng chấp nhận nộp cũng là một thắc mắc lớn.

Cùng với đó là thời gian và chi phí cho việc làm thủ tục NK, thủ tục XK, rồi chạy vòng chuyển cửa khẩu (Lô hàng NK tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Lao Bảo, làm thủ tục XK tại Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Cửa Việt, sau đó chuyển khẩu đến cảng Đà Nẵng để XK).

Vì sao phải vòng vèo, phức tạp, tốn kém như vậy? Trong khi xin được nói thêm Công ty Ngọc Hưng là DN có thời gian hoạt động XNK mặt hàng gỗ tại Quảng Trị khá lâu chứ không phải mới “vào nghề” nên không thể “không biết” các quy định thủ tục XNK mặt hàng này.

Một điểm bất hợp lý là 535,8 m³gỗ được vận chuyển từ cửa khẩu Lao Bảo trên 13 xe kéo moóc và xếp vào container để làm thủ tục XK tại Cửa Việt, không hiểu DN làm thế nào để có thể vừa di chuyển từ CK Lao Bảo về cảng Cửa Việt, vừa bốc xếp vào 22 container 40” chỉ trong thời gian vỏn vẹn có… 2 ngày (?). Trong khi đó, được biết, quá trình kiểm tra thực tế lô hàng tại cảng Đà Nẵng, mỗi ngày các cơ quan chức năng chỉ có thể dỡ ra và kiểm được 2 container.

Vì sao Hải quan tạm giữ lô hàng lâu?

Tìm hiểu quá trình kiểm tra, tạm giữ, điều tra xác minh của cơ quan Hải quan, chúng tôi nhận thấy có nhiều lý do khiến lô hàng bị kéo dài thời gian tạm giữ.

Đại diện Cục Điều tra chống buôn lậu - Tổng cục Hải quan (ĐTCBL-TCHQ) cho biết: Nhận thấy lô hàng XK có dấu hiệu nghi vấn, ngày 30-12-2011, khi lô hàng đang xếp lên tàu thì Cục ĐTCBL-TCHQ đã chỉ đạo Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Đà Nẵng tạm dừng xuất lô hàng để kiểm tra.

Tuy nhiên lô hàng có nhiều điểm phức tạp, cần sự phối hợp của các cơ quan chức năng nên ngày 6-1-2012, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Đà Nẵng đã có Quyết định số 01/QĐ-HQCĐN khám nơi cất giấu tài liệu, tang vật, phương tiện vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan. Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Đà Nẵng đã phối hợp với Chi cục Kiểm lâm TP Đà Nẵng và cơ quan giám định tại Viện Sinh thái và tài nguyên sinh vật cùng khám xét lô hàng. Và từ ngày 7 đến 14-1-2012 cơ quan chức năng khám xét 3/22 container lấy 16 mẫu trưng cầu giám định.

Sau khi có kết quả giám định, xác định 16 mẫu gỗ lấy từ lô hàng này không phải loại gỗ mà DN khai báo, ngày 20-1-2012, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Đà Nẵng ra Quyết định số 01/QĐ-HQCĐN tạm giữ tài liệu, tang vật, phương tiện vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan để kiểm tra toàn bộ lô hàng. Tuy nhiên đây là thời điểm tết Nguyên đán nên các bên cùng thống nhất không khám xét trong thời gian nghỉ Tết.

Sau thời điểm nghỉ Tết, do khu vực bãi để hàng trong cảng Đà Nãng quá chật chội, lực lượng bốc vác ít, khám xét gặp khó khăn nên Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Đà Nẵng làm văn bản xin ý kiến cấp trên cho phép được thuê kho hàng rộng rãi hơn để việc khám xét, bảo quản hàng hóa thuận tiện.

Sau khi được chấp nhận, đơn vị tiến hành thuê và vận chuyển hàng hóa tạm giữ đến kho để kiểm tra. Bắt đầu từ ngày 21-2 đến 7-3-2012 cơ quan chức năng tiếp tục tiến hành khám xét xong 19/22 container, kết quả cho thấy lô hàng XK không như khai báo. Nhận thấy vụ việc có tính chất nghiêm trọng, cần tiếp tục điều tra làm rõ hành vi cũng như nguồn gốc hàng, ngày 9-3-2012, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Đà Nẵng ra Quyết định số 02/QĐ-HQCĐN kéo dài thời gian tạm giữ tài liệu, tang vật, phương tiện vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan.

Đến ngày 12-3-2012, Hội đồng giám định của Viện Sinh thái và tài nguyên sinh vật đã có Biên bản kết luận giám định về chủng loại, số lượng gỗ của lô hàng này. Căn cứ vào các quy định hiện hành, cơ quan Hải quan đã xác định được các hành vi XK hàng không đúng khai báo hải quan của Công ty Ngọc Hưng.

Mặt khác, về phía DN cũng không có sự phối hợp tích cực hợp tác với cơ quan điều tra. Công ty Ngọc Hưng đã viết giấy giới thiệu cử những người không phải là cán bộ của Công ty đến làm việc với cơ quan Hải quan, thậm chí đại diện DN hiện vẫn chưa chịu ký biên bản khám xét hàng hóa (được lập từ ngày 14-3-2012)… Điều này cũng khiến thời gian xử lý bị kéo dài thêm.

Trao đổi với chúng tôi, lãnh đạo Tổng cục Hải quan khẳng định: Vụ việc đang tiếp tục được điều tra làm rõ. Ngày 20-3-2012, Tổng cục Hải quan- Bộ Tài chính đã có công văn báo cáo vụ việc gửi Thủ tướng Chính phủ.