Hoạt động nghiệp vụ tại Chi cục Hải quan Gia Thụy. Ảnh: N.LINH.

Tăng cường ứng dụng CNTT

Sau khi tiếp nhận những ý kiến của cộng đồng DN khi thực hiện Luật Hải quan năm 2014 và các văn bản hướng dẫn thi hành,ủtụchảiquantiếptụchướngtớimụctiêutạothuậnlợichodoanhnghiệkq ulsan mới đây, Tổng cục Hải quan đã có văn bản gửi Hiệp hội Chế biến và XK Thủy sản và Hiệp hội Dệt may Việt Nam khẳng định, tới đây ngành sẽ tiếp tục có những cải tiến, tăng cường ứng dụng CNTT trong việc thực hiện các khâu thủ tục hải quan.

Hiện nay, để tạo điều kiện thuận lợi cho các DN thực hiện đăng ký tại Chi cục Hải quan cửa khẩu nhưng hàng hóa lưu giữ tại cửa khẩu không phải vận chuyển về Chi cục Hải quan ngoài cửa khẩu để kiểm tra đối với những tờ khai được phân luồng Đỏ, Tổng cục Hải quan đã hướng dẫn các Chi cục Hải quan nơi đăng ký tờ khai lựa chọn Chi cục Hải quan thuận tiện để thực hiện việc kiểm tra thực tế hàng hóa với mục đích giúp DN tiết kiệm thời gian, chi phí vận chuyển và có thể giải phóng hàng ngay tại cửa khẩu (hay còn gọi là kiểm hóa hộ). Đây là một nội dung nhằm tạo thuận lợi của ngành Hải quan. Việc trao đổi thông tin giữa các đơn vị Hải quan đang thực hiện bằng phương thức thủ công thông qua việc luân chuyển hồ sơ giấy. Để tạo thuận lợi hơn nữa cho người khai hải quan, Tổng cục Hải quan đang nghiên cứu và điện tử hóa việc trao đổi thông tin kiểm hóa hộ giữa các Chi cục Hải quan, theo đó cắt giảm được khâu luân chuyển hồ sơ giấy, rút ngắn thời gian thông quan, giải phóng hàng cho DN.

CNTT cũng sẽ được ứng dụng vào thủ tục hoàn thuế. Theo Tổng cục Hải quan, tại Thông tư 38/2015/TT-BTC, hồ sơ hoàn thuế đã được quy định đơn giản hóa tối đa, về cơ bản chỉ còn công văn đề nghị hoàn thuế trong đó khai báo cáo thông tin liên quan đến kết quả tính toán số tiền thuế đề nghị hoàn như: Số tờ khai NK, số tờ khai XK, số tiền thuế đã nộp, số tiền thuế đề nghị hoàn, số chứng từ thanh toán, các thông tin làm cơ sở tính toán số tiền thuế đề nghị hoàn là thực tế phát sinh tại DN thì được lưu tại DN; khi thực hiện kiểm tra hoàn thuế, cơ quan Hải quan có thể kiểm tra các thông tin làm cơ sở tính toán số tiền thuế đề nghị hoàn. Thông tư 38/2015/TT-BTC không quy định phải nộp các mẫu biểu kèm theo hồ sơ hoàn thuế như trước đây. Trường hợp trên thực tế nếu phát sinh nhiều tờ khai NK, XK, nhiều chứng từ thanh toán trong một hồ sơ hoàn thuế thì DN có thể tự trình bày trong bảng phụ lục đính kèm công văn đề nghị hoàn thuế. Tuy nhiên, để hỗ trợ DN, Tổng cục Hải quan cho biết đang triển khai xây dựng hệ thống hoàn thuế điện tử hướng đến mục tiêu tạo thuận lợi và đảm bảo hiệu quả quản lý trong công tác hoàn thuế.

Thống nhất thực hiện

Về việc thực hiện thủ tục hải quan tại một số đơn vị Hải quan địa phương chưa được thống nhất, có những yêu cầu ngoài quy định, Tổng cục Hải quan đã có văn bản chấn chỉnh, yêu cầu các đơn vị Hải quan thực hiện theo đúng quy định về kiểm tra hồ sơ hải quan; về ghi nhãn xuất xứ trên sản phẩm, bao bì, hàng hóa XK; đưa hàng về bảo quản; xác nhận hàng qua khu vực giám sát… Trong đó nhấn mạnh đến việc không được yêu cầu DN nộp hoặc xuất trình các loại giấy tờ đã được quy định trong quá trình làm thủ tục hải quan và tạo thuận lợi cho DN khi làm thủ tục.

Ghi nhận những ý kiến đóng góp của cộng đồng DN, tới đây Tổng cục Hải quan cũng sẽ có những cải tiến để đơn giản thủ tục cho DN. Cụ thể, liên quan đến phản ánh của DN về khi tiến hành kiểm tra hồ sơ thanh khoản, cơ quan Hải quan kiểm tra luôn cả hồ sơ kế toán và kiểm tra tại DN, Tổng cục Hải quan giải thích, hiện nay thủ tục hải quan đối với hàng sản xuất XK đã được đơn giản hóa đến mức tối đa, DN không phải thông báo mã nguyên vật liệu, mã sản phẩm XK, không phải thông báo định mức, không sử dụng phần mềm hỗ trợ việc quyết toán. Do vậy, hồ sơ lưu tại cơ quan Hải quan chưa đủ cơ sở để cơ quan Hải quan xác định việc sử dụng nguyên vật liệu đúng mục đích. Trường hợp phải kiểm tra thực tế tại trụ sở DN thì cơ quan Hải quan phải kiểm tra việc hạch toán kế toán đối với nguyên vật liệu NK, thành phẩm XK và một số tài khoản liên quan để xác định DN sử dụng đúng mục đích. Tuy nhiên, theo Tổng cục Hải quan để giảm bớt các trường hợp kiểm tra tại trụ sở DN, việc kiểm tra sẽ được áp dụng trên cơ sở nguyên tắc quản lý rủi ro.

Về kiến nghị của DN trong thực hiện thủ tục kiểm tra tình hình sử dụng, tồn kho nguyên liệu, vật tư, máy móc, thiết bị hàng và hóa XK, Tổng cục Hải quan cho biết, sẽ báo cáo Bộ Tài chính có hướng dẫn nhằm minh bạch việc thực hiện kiểm tra hoàn thuế tại DN để tránh thủ tục phức tạp, tránh yêu cầu DN phải xuất trình nhiều chứng từ, sổ sách kế toán không cần thiết gây phiền hà cho DN…