Chủ hộ kinh doanh được đề xuất ghi nhận thời gian đóng BHXH để có lương hưu

(Dân trí) - Theo đó, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đề xuất ghi nhận thời gian đã đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc của chủ hộ kinh doanh, để làm căn cứ giải quyết chế độ bảo hiểm xã hội.

Đề xuất ghi nhận thời gian đóng bảo hiểm bắt buộc

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đang dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc ghi nhận thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc của chủ hộ kinh doanh đã tham gia trước ngày Luật Bảo hiểm xã hội mới có hiệu lực từ 1/7/2025.

Theo đó, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đề xuất ghi nhận thời gian đã đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc trước ngày 1/7/2025 của chủ hộ kinh doanh, để làm căn cứ giải quyết chế độ bảo hiểm xã hội theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội.

Chủ hộ kinh doanh đã đủ điều kiện hưởng chế độ bảo hiểm xã hội trước ngày Nghị quyết này ban hành, thì được giải quyết hưởng chế độ bảo hiểm xã hội kể từ ngày đủ điều kiện hưởng chế độ bảo hiểm xã hội theo quy định.

Đối với chủ hộ kinh doanh có thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc và đã được cơ quan Bảo hiểm xã hội hoàn trả số tiền đã đóng, nếu có nguyện vọng bảo lưu thời gian đã đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc trước đó, thì nộp lại số tiền đã được hoàn trả vào Quỹ Bảo hiểm xã hội.

Trường hợp chủ hộ kinh doanh có yêu cầu hoàn trả tiền đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, thì cơ quan Bảo hiểm xã hội thực hiện hoàn trả. Đồng thời, thu hồi số tiền mà chủ hộ kinh doanh đã hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội trước đây (nếu có) và không tính lãi.

Thu sai hoàn không dễ?

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết, theo quy định, chủ hộ kinh doanh không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.

Tuy nhiên, trong giai đoạn năm 2003 đến nay, cơ quan Bảo hiểm xã hội các địa phương đã thực hiện thu bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với chủ hộ kinh doanh.

Theo thống kê của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, tính đến hết ngày 31/5/2023, có 3.567 chủ hộ kinh doanh tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc; số tiền đã đóng vào Quỹ Bảo hiểm xã hội khoảng 113 tỷ đồng.

Có 9.648 lượt chủ hộ kinh doanh đã được giải quyết và chi trả các chế độ ốm đau, thai sản, với số tiền là 13,28 tỷ đồng; có 1 người được giải quyết, chi trả chế độ bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, số tiền là 21,55 triệu đồng; 275 người được giải quyết chế độ hưu trí, tử tuất, số tiền là 32,84 tỷ đồng; có 397 người được giải quyết hưởng bảo hiểm xã hội một lần, số tiền là 9,328 tỷ đồng.

Việc cơ quan Bảo hiểm xã hội đã thực hiện thu bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với chủ hộ kinh doanh là không đúng quy định của pháp luật.

Về nguyên tắc, nếu thu bảo hiểm xã hội bắt buộc không đúng quy định của pháp luật, thì phải hoàn trả tiền đóng bảo hiểm xã hội đã thu không đúng.

Tuy nhiên, việc hoàn trả tiền đóng bảo hiểm xã hội trong trường hợp này có một số bất cập, hạn chế. Đơn cử như, những chủ hộ kinh doanh này đã được cơ quan Bảo hiểm xã hội thu bảo hiểm xã hội bắt buộc trong thời gian dài.

Có nhiều người đã được giải quyết hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội bắt buộc; hoàn trả tiền đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thì đồng thời cũng sẽ phải thu hồi số tiền đã giải quyết các chế độ bảo hiểm xã hội là khá phức tạp, không đảm bảo quyền lợi của các chủ hộ, nhiều người đã đến tuổi nghỉ hưu.

Hơn nữa, việc này cũng không phù hợp với chủ trương của Nghị quyết số 28-NQ/TW về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội, quy định của Luật Bảo hiểm xã hội 2024 về mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với chủ hộ kinh doanh.

Chính vì vậy, về cơ bản các cơ quan liên quan đều thống nhất với chủ trương giải quyết theo hướng ghi nhận thời gian đã đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, để tính hưởng bảo hiểm xã hội đối với chủ hộ kinh doanh.