Vận chuyển thuốc lá lậu tại Kiên Giang

Thế nhưng,ốclálậuvẫnđổvềnộiđịleón – puebla từ sau Tết Nguyên đán Ất Mùi, do nhu cầu tiêu thụ thuốc lá ngoại tăng, hàng khan hiếm nên các hoạt động buôn lậu thuốc lá vẫn tiếp diễn, có thể bùng phát bất cứ lúc nào.

Thuốc lá lậu chuyển hướng

Tại An Giang, nếu như trước Tết Nguyên đán Ất Mùi, các cửu vạn, chủ hàng thường tổ chức vận chuyển thuốc lá lậu theo đường bộ là chủ yếu với tuyến quốc lộ 91, các đường tỉnh lộ kết nối với các tỉnh nội địa thì sau Tết, tuyến này giảm đáng kể do các lực lượng chức năng kiểm tra quá “rát”. Qua nắm tình hình, các lực lượng chức năng xác định buôn lậu thuốc lá vẫn hoạt động nhưng rút sâu vào tinh vi hơn. Và đường thuỷ là con đường được các đối tượng lựa chọn vì có thể chở số lượng nhiều, dễ cất giấu nguỵ trang, lợi dụng địa hình sông rạch chằng chịt, có thể trà trộn vào các phương tiện thuỷ khác để qua mặt lực lượng chức năng. Đầu tháng 3, Phòng Cảnh sát Đường thủy- Công an tỉnh An Giang tiến hành tuần tra kiểm soát khu vực ấp Cần Thới, xã Cần Đăng, huyện Châu Thành, đã phát hiện hai đối tượng điều khiển phương tiện thuỷ có dấu hiệu nghi ngờ nên yêu cầu dừng lại kiểm tra. Biết không thể thoát, hai đối tượng trên phương tiện đã nhảy xuống sông trốn thoát, để lại 5.000 gói thuốc lá các loại. Trong tháng Tết Nguyên đán (tháng 2-2015), các lực lượng chức năng tỉnh An Giang đã bắt giữ trên 68.000 gói thuốc lá ngoại và trước Tết Nguyên đán, lực lượng Công an đã đột kích, bắt giữ nhiều “ổ” thuốc lá lậu nhưng vẫn không làm các đối tượng chùn bước. Dự báo tình trạng này có thể sẽ bùng phát vào mùa du lịch vía Bà khi nhu cầu tăng cao.

Còn tại Kiên Giang, trong tháng Tết Nguyên đán, các lực lượng chức năng đã bắt giữ gần 24.000 gói thuốc lá ngoại cũng đã góp phần hạ nhiệt tình trạng buôn lậu thuốc lá trong đợt cao điểm này. Thế nhưng, sau Tết Nguyên đán, bất ngờ lực lượng Biên phòng lại bắt giữ tại huyện đảo Phú Quốc nhiều vụ buôn lậu thuốc lá từ Campuchia về với số lượng không nhỏ. Ngày 6-3, Đồn biên phòng cửa khẩu cảng Dương Đông, Phú Quốc bắt quả tang một chiếc xuồng vận chuyển 18.000 gói thuốc. Các đối tượng trong vụ vận chuyển đều ngụ tại huyện Phú Quốc. Đây là vụ vận chuyển thuốc lá ngoại được đánh giá là số lượng lớn nhất từ trước tới nay tại huyện đảo này. Trước đó 2 ngày, Đồn biên phòng cửa khẩu cảng Dương Đông cũng đã phát hiện và bắt giữ hai vụ vận chuyển thuốc lá ngoại tại đường vào sân bay quốc tế Phú Quốc với số lượng khoảng 1.000 gói thuốc lá ngoại. Điều đáng lưu ý là từ lâu, Phú Quốc được xem là nơi thuốc lá lậu ít hoạt động nhất nhưng chỉ trong vòng 10 ngày đầu tháng 3-2015, thuốc lá lậu đã bị bắt giữ tại đây với số lượng nhiều như thế khiến các lực lượng chức năng “giật mình”. Qua tìm hiểu được biết, đảo Phú Quốc hiện nay có khu vực biển tiếp giáp với Campuchia, khu vực này rất hẹp, phương tiện thuỷ có thể di chuyển qua lại một cách thuận lợi, nhanh chóng.

Còn tại các tỉnh biên giới khác như Đồng Tháp, Long An, Tây Ninh, sau thời gian “ăn tết”, hoạt động buôn lậu thuốc lá dự báo sẽ tăng mạnh vào mùa khô khi nhu cầu tiêu thụ liên tục phát triển và việc buôn bán, vận chuyển thuốc lá lậu như một nghề kiếm sống. Các cửu vạn đã bất chấp tính mạng, bất chấp vi phạm pháp luật để “mưu sinh” bằng nghề này. Trong thời gian trước và sau Tết Nguyên đán, Công an các tỉnh biên giới đã khởi tố hình sự, bắt giam nhiều đối tượng vận chuyển thuốc lá lậu nhưng xem ra vẫn không thể làm họ “ngán”. Và như thế, câu hỏi thuốc lá lậu bao giờ chấm dứt xem ra vẫn chưa dễ có câu trả lời.

Vận chuyển thuốc lá lậu tại biên giới Hà Tiên - Kiên Giang

Vướng mắc trong tiêu huỷ thuốc lá lậu

Theo Quyết định số 2371/QĐ-TTg ngày 26-12-2014 của Thủ tướng Chính phủ về việc tiêu huỷ thuốc lá lậu bị tịch thu và Thông tư số 19/2015/TT-BTC ngày 3-2- 2015 của Bộ Tài chính hướng dẫn cơ chế huy động, quản lý, sử dụng nguồn kinh phí hỗ trợ công tác phòng chống buôn lậu thuốc lá điếu và sản xuất, buôn bán thuốc lá giả (Thông tư 19) thì từ đầu năm 2015, thuốc lá lậu tịch thu sẽ tiêu huỷ và được hỗ trợ kinh phí theo quy định mới tại Thông tư 19 nói trên.

Thế nhưng, theo kiến nghị của Ban chỉ đạo 389 tỉnh Đồng Tháp, năm 2014, tỉnh nảy đã bắt giữ gần 1 triệu gói thuốc lá và đã tái xuất khoảng 50% theo quy định cũ thì ngưng, không tái xuất nữa, chờ có quy định mới và mức hỗ trợ kinh phí để tổ chức tiêu huỷ. Thế nhưng, khi Ban chỉ đạo 389 Đồng Tháp có trao đổi về vấn đề này với Hiệp hội thuốc lá Việt Nam thì đơn vị này cho biết những vụ việc phát sinh trước ngày Thông tư 19 có hiệu lực thì chỉ được hỗ trợ chi phí theo Thông tư 57/2012/TT-BTC của Bộ Tài chính dẫn cơ chế huy động kinh phí hỗ trợ công tác phòng, chống buôn lậu thuốc lá điếu và sản xuất, buôn bán thuốc lá giả với 1.000 đồng/gói cho lực lượng trực tiếp kiểm tra và 100 đồng/bao cho tiêu huỷ. Theo trả lời của Hiệp hội thuốc lá Việt Nam, Ban chỉ đạo 389 cho rằng như thế quá thiệt thòi cho lực lượng chức năng, không đủ bù đắp cho chi phí, trong đó có chi phí mua tin, không có nguồn kinh phí để mua sắm trang thiết bị, phương tiện chống buôn lậu. Từ đó, Ban chỉ đạo 389 Đồng Tháp đã kiến nghị số lượng thuốc lá tồn chưa tiêu huỷ trước ngày Thông tư 19 ban hành vẫn được hỗ trợ kinh phí theo quy định tại Thông tư 19 với mức hỗ trợ 3.000 đồng/gói và 500 đồng/gói cho tiêu huỷ. Vướng mắc này cũng xảy ra tại Tây Ninh khi tỉnh này vẫn còn tồn kho hơn 340.000 gói thuốc lá chưa tái xuất theo quy định cũ, giờ đưa vào tiêu huỷ thì việc hỗ trợ sẽ xử lý như thế nào?

Xung quanh câu chuyện chống buôn lậu thuốc lá vẫn còn nhiều vấn đề cần phải giải quyết và hợp tác của các lực lượng chức năng, doanh nghiệp thuốc lá để công tác này đạt hiệu quả cao.