Nhân viên y tế tiêm vaccine ngừa sốt rét cho trẻ tại Gisambai, Kenya. Ảnh: AFP/TTXVN

Loại vaccine này đã được các cơ quan quản lý ở ba quốc gia Tây Phi và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) phê duyệt để sử dụng, và là loại vaccine ngừa sốt rét thứ hai sẽ được cung cấp trong năm 2024.

Vaccine sốt rét đầu tiên đã ra mắt tại Cameroon vào tháng 1 và được phát triển bởi nhà sản xuất thuốc GSK.

Cả hai loại vaccine này đều có khả năng tạo ra những đột phá lớn trong việc chống lại căn bệnh do muỗi truyền vốn vẫn giết chết hơn nửa triệu người mỗi năm, chủ yếu là trẻ nhỏ ở châu Phi cận Sahara.

Trong một cuộc phỏng vấn, Tiến sĩ Mary Hamel - người đứng đầu chương trình triển khai vaccine sốt rét của WHO cho biết “đây là điều mà chúng ta đã chờ đợi trong nhiều thập kỷ” và việc có hai loại vaccine sốt rét an toàn và hiệu quả là rất quan trọng để đáp ứng nhu cầu toàn cầu.

Được công bố trên tạp chí y khoa The Lancet ngày 1/2, kết quả thử nghiệm giai đoạn cuối của vaccine R21 trên 4.800 trẻ em ở 4 quốc gia châu Phi cho thấy vaccine này đã ngăn ngừa 75% số ca sốt rét ở trẻ em từ 5 - 36 tháng tuổi, tại những khu vực đã tiêm 3 liều đầu tiên trước mùa sốt rét cao điểm.

Vaccine này cũng giúp ngăn ngừa được 68% số ca nhiễm ở những khu vực lây nhiễm xảy ra quanh năm.

Các nhà nghiên cứu cho biết hiệu quả vẫn được duy trì khi tiêm nhắc lại một năm sau đó, mặc dù khả năng bảo vệ dường như suy yếu dần theo thời gian. Hiện thử nghiệm vẫn đang tiếp tục được tiến hành.

Tiến sĩ Brian Greenwood, Giáo sư Y học Nhiệt đới Lâm sàng tại Trường Vệ sinh dịch tễ và Y học Nhiệt đới London, người đã nghiên cứu vaccine trong nhiều thập kỷ, cho rằng điều cần thiết bây giờ là học cách sử dụng những loại vaccine đang có này một cách tốt nhất, đồng thời đề cập đến nhu cầu tiềm tàng về việc tiêm nhắc lại thường xuyên, cũng như kết hợp các mũi tiêm với thuốc và dụng cụ phòng bệnh như mùng màn.

Giá sư Greenwood và các chuyên gia khác cho biết việc so sánh trực tiếp hai loại vaccine là rất khó khăn vì có nhiều biến số liên quan đến các thử nghiệm, bao gồm độ tuổi của trẻ được tiêm chủng và thời gian chúng được nghiên cứu, phạm vi bao phủ của các loại thuốc phòng ngừa được cung cấp cùng với các mũi vaccine và mức độ lây truyền bệnh sốt rét trong một khu vực, cùng với nhiều yếu tố khác.

Bất chấp một vài khác biệt, trong đó khác biệt chính là vaccine R21 mới rẻ hơn (khoảng 3 USD một liều) và sẵn có hơn, thì khi so sánh 2 loại vaccine sốt rét này trong cùng điều kiện, hiệu quả của chúng là tương tự nhau, các chuyên gia khẳng định trong một kết luận đã được WHO xác nhận.

Theo Giám đốc điều hành Adar Poonawalla, sẽ chỉ có 18 triệu liều vaccine của GSK được cung cấp cho đến năm 2026, trong khi Serum sẽ cho sản xuất 25 triệu liều R21 trong năm 2024.

Giáo sư Alassane Dicko, người đứng đầu thử nghiệm vaccine R21 ở Mali, cho rằng loại vaccine này nên được triển khai càng sớm càng tốt và việc cần làm ngay bây giờ là tiêm vaccine cho trẻ em.