【tỉ số trận bilbao】Nông sản Trung Quốc cũng... đổ cho bò ăn

Lượng dưa hấu xuất khẩu mới chỉ chiếm 20%. Ảnh internet.

Xuất ít vẫn lo ùn ứ

Lo lắng tình trạng ùn tắc dưa hấu tại cửa khẩu như đã xảy ra trong năm trước,ôngsảnTrungQuốccũngđổchobòătỉ số trận bilbao Bộ Công Thương chiều 28-12 đã tổ chức hội nghị bàn giải pháp đẩy mạnh tiêu thụ dưa hấu mùa vụ 2015-2016.

Theo bà Dương Phương Thảo, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), lượng dưa hấu tiêu thụ tại thị trường trong nước hiện chiếm khoảng 80%, còn lại 20% dành cho xuất khẩu. Trong đó, xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc chiếm từ 85 đến 98% tổng lượng dưa hấu dành cho xuất khẩu hàng năm, chủ yếu qua cửa khẩu Tân Thanh (Lạng Sơn), còn lại là xuất sang Lào, Campuchia…

Tuy nhiên, trong nhiều năm qua, mỗi khi vào thời điểm cận Tết Nguyên đán (cuối tháng 1, đầu tháng 2), thời điểm chính vụ thu hoạch, dưa hấu thường bị ùn tắc ở cửa khẩu Tân Thanh.

Chỉ ra nguyên nhân tình trạng này, bà Thảo cho biết, ngoài tính thời vụ tác động đến thì còn phải kể đến điều kiện cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng được nhu cầu, tập quán buôn bán giữa doanh nghiệp Việt Nam và Trung Quốc chưa chặt chẽ, bài bản; cách thức phân loại, lựa chọn, đóng gói hàng hóa không thống nhất giữa doanh nghiệp 2 nước là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng ùn ứ tại cửa khẩu.

Nói về tình trạng này, ông Vũ Hồng Thủy, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Lạng Sơn cho hay, có thời điểm xe chở dưa hấu ùn tắc kéo dài 70km. Trong khi Trung Quốc chỉ có khoảng 10 doanh nghiệp đứng ra thu mua dưa hấu thì Việt Nam ai cũng có thể mua bán, đưa lên cửa khẩu Tân Thanh. Sau đó, số hàng này mới được phân loại. "Thời gian tối thiểu để phân loại cho 1 xe dưa là 3 tiếng, còn tối đa lên đến 7 tiếng nên ùn tắc kéo dài", ông Thủy cho biết.

Theo tính toán của các bộ ngành liên quan, sản lượng dưa hậu vụ mùa 2015-2016 dự kiến đạt khoảng 1,5 triệu tấn, không biến động nhiều so với mùa vụ 2014-2015. Riêng vụ Đông- Xuân ước đạt khoảng 550.000 tấn. Ông Nguyễn Văn Hội, Phó Vụ trưởng Vụ Thương mại Biên giới và miền núi (Bộ Công Thương) cho biết, năm 2016, nếu xe chở hàng xuất khẩu tại cửa khẩu Tân Thanh lên tới hơn 800 xe/ngày thì khả năng ùn tắc vẫn có thể xảy ra.

“Trung Quốc chủ yếu cho nhập hoa quả tươi qua cặp cửa khẩu Tân Than- Pò Chài, một lượng nhỏ cho nhập qua cửa khẩu ở Lào Cai và Hà Giang, nhưng số lượng ít. Vì vậy, nên xem xét mở thêm điểm xuất khẩu hàng hóa nhanh chóng hơn”, ông Hội nói.

Trung Quốc cũng đầu tư trồng dưa

Theo Bộ Công Thương, mặc dù nhu cầu tiêu thụ dưa hấu của thị trường Trung Quốc rất lớn nhưng gần đây, nhiều thương nhân Trung Quốc có xu hướng thuê đất tại Lào, Campuchia để trồng dưa hấu và xuất khẩu ngược lại, phục vụ tiêu dùng trong nước. Do đó, hoạt động xuất khẩu mặt hàng này của Việt Nam sẽ bị tác động.

Còn theo ông Tô Ngọc Sơn, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường châu Á- Thái Bình Dương (Bộ Công Thương), nông sản của Trung Quốc cũng gặp khó khăn trong tiêu thụ nội địa. Chẳng hạn, quả thanh long cũng phải đổ bỏ cho bò ăn. “Hoa quả xuất khẩu của Việt Nam phải cạnh tranh rất nhiều. Họ phải ưu tiên hàng của họ sản xuất trước, và còn hàng từ các nước Đông Nam Á khác”, ông Sơn cho hay.

Cùng là hoa quả tươi xuất sang Trung Quốc, nhưng vải thiều (Bắc Giang) lại không ùn ứ như dưa hấu, nhiều ý kiến cho rằng nên tham khảo giải pháp tiêu thụ vải thiều để áp dụng với mặt hàng dưa hấu. Tuy nhiên, ông Vũ Hồng Thủy cho rằng tiêu thụ dưa hấu khác với vải thiều, bởi Bắc Giang có vị trí địa lý gần với Trung Quốc, thương nhân Trung Quốc trực tiếp sang tìm hiểu thị trường, thu mua tại Bắc Giang. Dưa hấu được trồng ở các địa phương xa cửa khẩu Tân Thanh, thương lái Trung Quốc khó đến hơn, vận chuyển đến cửa khẩu tốn chi phí, để lâu lại giảm chất lượng nên mất giá.

Vừa có chuyến công tác tại Trung Quốc, Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh cung cấp thêm thông tin, thị trường này có nhu cầu cao về mặt hàng dưa hấu. Tuy nhiên, dưa hấu xuất khẩu của Việt Nam mới chủ yếu được tiêu thụ ở vùng giáp biên giới, chưa thâm nhập vào nội địa. Cần có giải pháp vừa giảm ùn tắc tại cửa khẩu, vừa đưa được hàng vào sâu trong nội địa Trung Quốc.

Theo Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam, nên xây dựng vùng nguyên liệu gắn với nhà máy chế biến và doanh nghiệp Việt Nam- doanh nghiệp Trung Quốc ký hợp đồng chặt chẽ hơn, để có phương án sản xuất hợp lý, tránh “được mùa, mất giá”.

Đây cũng là giải pháp được nhiều đại biểu tham gia hội nghị đề xuất, kiến nghị.