Nhiều DN chưa công khai thông tin theo yêu cầu
Tháng 6/2013,ỡvướngquytrìnhgiámsátdoanhnghiệpNhànướkazakhstan – bắc ireland Chính phủ đã ban hành Nghị định 61/2013/NĐ-CP về Quy chế giám sát tài chính, đánh giá hiệu quả hoạt động và công khai thông tin tài chính đối với doanh nghiệp (DN) do Nhà nước làm Chủ sở hữu (CSH) và DN có vốn Nhà nước (gọi tắt là NĐ 61).
NĐ 61 có ưu điểm đã chuyển việc giám sát được thực hiện bởi nhiều bên, làm trách nhiệm giải trình không cao, sang tập trung chủ yếu vào trách nhiệm của CSH và DN. Đồng thời, việc giám sát không chỉ tập trung vào nội dung tài chính và tuân thủ, mà có cả nội dung về quản trị DN. Tuy nhiên, sau hơn 1 năm triển khai, thực tế cho thấy còn có nhiều vướng mắc khiến kỳ vọng này chưa đạt được.
Theo kết quả thống kê, khảo sát của Cục Tài chính Doanh nghiệp (TCDN) – Bộ Tài chính, đến nay nhiều DN rất lúng túng trong việc thực hiện một số nội dung của NĐ 61, đặc biệt là việc công khai thông tin, các báo cáo theo yêu cầu.
Theo số liệu tính đến ngày 31/8/2014, về lập Báo cáo giám sát tài chính, đối với các DN do Nhà nước làm chủ sở hữu thì các TĐ, TCT đạt tỷ lệ cao nhất là 76,9%, thấp nhất là các công ty TNHH một thành viên chỉ đạt 15,4%. Đối với các DN có vốn Nhà nước, tỷ lệ thấp hơn nhiều, không nhóm nào đạt 50%, nhóm công ty cổ phần đạt tỷ lệ hoàn thành thấp nhất là 12,5%. Chỉ tiêu về báo cáo xếp loại DN thì tương đối khả quan, các nhóm đạt tỷ lệ xấp xỉ 80% trở lên, chỉ riêng nhóm các công ty TNHH một thành viên có tỷ lệ thấp nhất là 22%.
Về công khai thông tin tài chính, tính đến ngày 15/10/2014, có 3/8 tập đoàn kinh tế chưa mở chuyên mục riêng trên trang web để công khai thông tin tài chính theo quy định. Chỉ có 2 tập đoàn đã đăng tải báo cáo tài chính 2013 và 1 tập đoàn công khai báo cáo giám sát tài chính 2013. Đáng lưu ý là chưa có tập đoàn nào công khai thông tin về quản trị DN theo yêu cầu của Thông tư 171/TT-BTC.
Sẽ tháo gỡ nhiều vướng mắc kỹ thuật
Ưu điểm lớn nhất của NĐ 61 là cung cấp cho CSH công cụ để thực hiện việc giám sát DN, hỗ trợ về quản trị. NĐ 61 đã kết hợp được 4 mục tiêu đề ra và tương đối phù hợp với thực tế. Tuy nhiên, NĐ 61 và 2 Thông tư hướng dẫn còn những vướng mắc, chủ yếu về mặt kỹ thuật.
Theo Cục TCDN, vướng mắc thứ nhất là mẫu biểu còn nhiều, tuy nhiên cũng có ý kiến khác nhau về vấn đề này. DN cho rằng mẫu biểu nhiều, nhưng về phía cơ quan giám sát có ý kiến cho rằng chưa đủ để đáp ứng yêu cầu quản lý.
Vấn đề thứ hai là NĐ 61 chưa quy định rõ trách nhiệm từng bên trong việc tổ chức thực hiện giám sát. Mặc dù NĐ đã quy định rõ thời hạn phải có báo cáo tuy nhiên chưa quy định cụ thể về các nhiệm vụ của CSH để hoàn thành báo cáo.
Đối với chỉ tiêu tuân thủ chấp hành pháp luật, một số ý kiến cho rằng chỉ tiêu đánh giá mức độ chấp hành pháp luật chưa phù hợp. Chẳng hạn như tiêu chí nếu bị phạt hơn 10 triệu đồng, DN sẽ bị xếp loại C. DN cho rằng khả năng bị phạt là khó tránh khỏi trong quá trình hoạt động vì vậy tiêu chí này nên được xem xét theo tính chất vi phạm hoặc quy mô DN. Thời hạn hoàn thành báo cáo giám sát vào 30/4 hàng năm được cho là khó đạt, nhất là với những tập đoàn lớn, có nhiều công ty con. Các chỉ tiêu đánh giá hoạt động đầu tư xây dựng còn thiếu …
Về giám sát đặc biệt, theo đánh giá còn một số nội dung chưa phù hợp. Một số chỉ tiêu để đưa vào xem xét giám sát đặc biệt, yêu cầu tái cơ cấu là chưa hợp lý. Nội công khai thông tin tài chính cũng chưa có hướng dẫn cụ thể vì có những nội dung liên quan đến bí mật thương mại, cạnh tranh của DN, cần được xem xét công khai như thế nào cho hợp lý.
Từ những đánh giá này, Cục TCDN đã tổ chức lấy ý kiến của các cơ quan, tổ chức, DN, chuyên gia về định hướng sửa đổi NĐ 61. Theo ông Đặng Quyết Tiến, Phó Cục trưởng Cục TCDN, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo từ năm 2015 phải thực hiện nghiêm NĐ 61. Vì vậy, các DN, cơ quan có vướng mắc cần đề xuất ngay để sửa đổi kịp thời trong NĐ tới đây.
Theo chỉ đạo của Chính phủ, sẽ quyết tâm ban hành NĐ sửa đổi trước 1/7/2015 để có hiệu lực cùng với Luật Quản lý, sử dụng vốn Nhà nước đầu tư vào sản xuất kinh doanh tại DN, nhằm giúp DN giảm bớt khó khăn trong việc tuân thủ các quy định, chỉ tiêu về báo cáo, giám sát…
Hoàng Yến