Kinh tế Trung Quốc có thể sẽ thiệt hại khoảng 60 tỷ USD trong quý I/2020 do virus corona gây ra.

Mỹ và các chính phủ ở châu Âu,ửtháchsứcchịuđựngcủakinhtếtoàncầlich thi đấu bóng hôm nay châu Á đang thực thi nhiều quy định mới để ngăn du khách từ Trung Quốc và sàng lọc công dân trở về, trong khi các hãng hàng không lớn đình chỉ các chuyến bay đến nước này và các công ty đã rút giám đốc điều hành nước ngoài.

"Các cuộc gọi mà tôi nhận được là “Chúng tôi không biết phải làm gì. Nhân viên của chúng tôi đang hoảng loạn”. Họ chưa bao giờ xử lý một tình huống như thế này" - Rachel Conn, một luật sư tại San Francisco nói.

Apple cho biết họ sẽ đóng cửa tất cả các cửa hàng và văn phòng công ty tại Trung Quốc cho đến ngày 9/2. Công ty có 10.000 nhân viên ở Trung Quốc này cũng đang phải đối mặt với việc các nhà máy sản xuất linh kiện của họ ngừng hoạt động. Điều này đe doạ các kế hoạch sản xuất của Apple cũng như nhiều công ty lớn khác như là Tesla, Anheuser-Busch InBev SA…

Nhiều thương hiệu quốc tế như Levi Strauss & Co., McDonald, Starbucks đã cùng nhau đóng cửa hàng ngàn cửa hàng trên khắp đất nước, một phần để tuân thủ yêu cầu của chính phủ về việc người dân hạn chế ra đường.

Khủng hoảng dịch bệnh ở Trung Quốc đang thử thách toàn bộ hệ thống kinh tế toàn cầu. Đây cũng là một bài kiểm tra sức mạnh của Trung Quốc với tư cách là người tiêu dùng và khả năng của Mỹ vượt lên khi Trung Quốc chậm lại.

Nhu cầu dầu thô yếu, kéo giá giảm 16% kể từ khi Trung Quốc xác định được virus Corona, đang khiến OPEC phải triệu tập một cuộc họp khẩn cấp. Trung Quốc là nhà nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới và thành phố Vũ Hán, nơi đang bị đóng cửa, là một trong những trung tâm dầu khí quan trọng của nước này.

Thị trường chứng khoán Trung Quốc lao dốc khi mở cửa trở lại vào sáng 3/2. Chỉ số Shanghai Composite đóng cửa giảm 7,7%, xóa sạch gần 400 tỷ USD giá trị thị trường, trong đó ngành bán lẻ, dịch vụ tiêu dùng và cổ phiếu vận tải giảm mạnh nhất. Tác động của virus Corona cũng giải thích phần lớn nguyên nhân chỉ số Dow Jones giảm 3,7%.

Hơn 16 năm trước, khi dịch SARS gây chấn động thế giới, Trung Quốc mới chiếm một phần tương đối nhỏ trong nền kinh tế toàn cầu. Ngày nay, nước này chịu trách nhiệm cho gần một phần năm GDP toàn cầu khi được điều chỉnh theo thu nhập, nhiều hơn 15% của Mỹ, khiến câu ngạn ngữ kinh tế mới ra đời “Khi Trung Quốc hắt hơi, thế giới bị cảm lạnh”.

Quy mô kinh tế của Trung Quốc tăng có nghĩa là tác động tài chính của virus Corona mới có thể lớn hơn nhiều so với SARS. Tiêu dùng chậm lại của người Trung Quốc gây ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất và giảm doanh thu từ du lịch ở khắp nơi trên thế giới.

Việc các hãng vận tải lớn từ Mỹ đến Singapore, Úc… dừng các chuyến bay đến Trung Quốc, là điều chưa từng có trong thời bình và có thể kéo dài khi các quan chức y tế Trung Quốc cảnh báo các trường hợp nhiễm virus vẫn đang tăng.

Dự báo thiệt hại của cuộc khủng hoảng là chưa thể hiện ngay. Thiệt hại lớn nhất trong lịch sử gần đây là thiệt hại 40 tỷ USD do SARS năm 2003 và 55 tỷ USD trong năm 2009 do đại dịch cúm lợn, cả hai đều liên quan đến Trung Quốc. Theo WHO, dịch Ebola ở Tây Phi từ 2014 đến 2016 đã gây thiệt hại 53 tỷ USD về tác động kinh tế và xã hội.

Khi SARS tấn công, nền kinh tế Trung Quốc đang trên đà phát triển, nhưng đây chỉ là nền kinh tế lớn thứ sáu, trong khi ngày nay nó đứng thứ 2 về GDP và số 1 về thương mại thế giới. Trong dịch SARS, hầu hết các nhà máy và trường học ở Trung Quốc vẫn mở cửa.

Thật khó đoán khi nào cuộc sống bình thường trở lại. Truyền thống tiêu dùng mạnh mẽ dịp tết đã bị xoá sạch. Các công ty vốn đang khó khăn có thể rất khó tồn tại, đặc biệt là nếu công nhân không quay trở lại, hoặc trường học và hoạt động kinh doanh chậm mở cửa trở lại.

Cú đánh kép cả với doanh nghiệp và người tiêu dùng này chắc chắn làm giảm mạnh nhu cầu nhập khẩu của Trung Quốc, dù nước này tháng trước đã cam kết mua thêm 200 tỷ USD hàng hóa và dịch vụ của Mỹ trong hai năm tới.

Tăng trưởng của Trung Quốc trong năm 2020 nói chung đã được dự báo sẽ chậm hơn mức 6,1% của năm ngoái, mức thấp nhất trong ba thập kỷ, là vào khoảng 6%, kể cả có thoả thuận thương mại. Tuy nhiên, giờ đây dự báo đó được cho là quá lạc quan.

D.A (lược dịch theo The Wall Street Journal)