内容摘要：Hội nghị tổng kết công tác năm 2014 và triển khai kế hoạch năm 2015 của DATC.Đảm đương 2 nhiệm vụ tr lịch thi đấu c

Hội nghị tổng kết công tác năm 2014 và triển khai kế hoạch năm 2015 của DATC.

Đảm đương 2 nhiệm vụ trọng tâm

Hiện nay,ớivaitròlànhmạnhhóatàichínhdoanhnghiệlịch thi đấu c để xử lý nợ xấu, DATC và VAMC (Công ty quản lý tài sản các tổ chức tín dụng Việt Nam) là hai tổ chức được giao nhiệm vụ chính về tham gia mua bán, xử lý nợ xấu của các DN và ngân hàng. Được thành lập cách đây 3 năm, VAMC được nhắc đến nhiều như là giải pháp để “thu xếp” gánh nặng nợ ở các ngân hàng. Tuy nhiên, VAMC được đánh giá cao ở khía cạnh “làm sạch” bảng cân đối cho các ngân hàng hơn là mua bán nợ xấu, xử lý thực sự bằng phương pháp thị trường.

Trong khi đó, từ khi ra đời từ năm 2003, DATC là một định chế tài chính được giao nhiệm vụ không chỉ mua bán nợ xấu mà còn là công cụ quan trọng tham gia vào quá trình tái cơ cấu DNNN theo lộ trình của Chính phủ. Ngay từ khi thành lập, DATC đã tham gia vào hỗ trợ quá trình cổ phần hóa DNNN. Đối với các DNNN thực hiện cổ phần hóa, khi xác định giá trị DN không còn vốn nhà nước nên không cổ phần hóa được và không chuyển sang sắp xếp theo các hình thức khác được, Chính phủ đã giao cho DATC cơ cấu lại nợ để các DN có thể cổ phần hóa được. Với kinh nghiệm từ quá trình cổ phần hóa DNNN, DATC đã tích cực tham gia mua bán các khoản nợ của DNNN với các ngân hàng thương mại theo cơ chế thỏa thuận. Sau hơn 10 năm hoạt động, DATC là DN đi đầu trong lĩnh vực mua bán nợ gắn với tái cơ cấu.

DATC đã giúp cho trên 70 DN phục hồi hoạt động. Các DN sau khi được DATC tái cơ cấu, phục hồi hoạt động đã được niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội như đường Kon Tum (KTS), mía đường Sơn La (SLS), Sadico Cần Thơ (SDG), Vitaly (VTA), Procimex VN (PRO)...

Ở vai trò là tổ chức kinh doanh, hoạt động vì mục tiêu lợi nhuận, DATC đã thực hiện hơn 136 phương án mua nợ theo giá thỏa thuận với giá trị sổ sách là hơn 11.000 tỷ đồng. Hầu hết các phương án mua nợ là mua theo thỏa thuận với mức giá tạo chênh lệch so với nợ gốc đảm bảo nguồn xử lý khoản âm vốn chủ sở hữu của DN. DATC cũng thực hiện hoạt động đầu tư trực tiếp tại 12 DN, bước đầu mua DN hoặc một phần vốn chi phối nhằm hỗ trợ quá trình phục hồi và phát triển DN.

Với các đối tác nước ngoài, DATC đã trực tiếp làm việc với nhà đầu tư quốc tế, các tổ chức tín dụng nước ngoài để mua, xử lý nợ của tập đoàn, Tổng Công ty nhà nước như Credit Suisse AG, Goldman Sachs International. Về hợp tác quốc tế, DATC ký biên bản ghi nhớ với Tổng Công ty quản lý tài sản Hàn Quốc (Kamco), đồng thời tham gia diễn đàn quốc tế của các công ty quản lý tài sản công (IPAF) với tư cách thành viên sáng lập năm 2013 theo lời mời của Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB). Phối hợp với các nhóm nghiên cứu của WB, JICA nhằm trao đổi kinh nghiệm và hợp tác trong lĩnh vực xử lý nợ.

Sadico Cần Thơ, một trong nhiều DN mà DATC đã tham gia tái cơ cấu thành công

Cần hoàn thiện hành lang pháp lý cho hoạt động của DATC

Trong bối cảnh Chính phủ đang nỗ lực thúc đẩy việc xử lý nợ công quốc gia, vai trò của DATC ngày càng quan trọng khi cùng lúc giải quyết các vấn đề cốt lõi hiện nay của nền kinh tế đó là nợ xấu và tái cơ cấu DNNN.

Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động, DATC còn gặp một số vướng mắc cần được sớm tháo gỡ. Một trong những vướng mắc hiện nay của DATC là các cơ sở pháp lý liên quan đang có những ràng buộc khiến đơn vị này chưa thể hỗ trợ triệt để cho DN trong quá trình tái cơ cấu.

Chẳng hạn đối với việc giảm trừ nghĩa vụ trả nợ gắn với phương án chuyển nợ thành vốn góp thì mức xóa tối đa không quá số âm vốn chủ sở hữu trên báo cáo tài chính của khách nợ. Các quy định trên đã làm hạn chế, giảm hiệu quả của phương án tái cơ cấu DN vì nhiều DN thua lỗ, âm vốn chủ sở hữu thì việc xóa nợ bằng số âm vốn chủ sở hữu không giải quyết được triệt để khó khăn của DN. Dù được xóa nợ nhưng DN vẫn tiếp tục duy trì số lỗ lũy kế phát sinh trước thời điểm tái cơ cấu và vẫn phải chịu mức lãi suất cho vay tín dụng đầu tư của nhà nước. Điều này sẽ khiến DN gặp rất nhiều khó khăn trong phục hồi sản xuất kinh doanh, không thể tiếp cận được nguồn vốn tín dụng vì báo cáo tài chính vẫn phản ánh các chỉ tiêu tài chính yếu kém.

Một vấn đề khác, trong một số trường hợp để giải quyết dứt điểm khoản nợ tồn đọng, DN khách nợ mong muốn chủ nợ hỗ trợ giảm một phần nợ. Nếu đạt được thỏa thuận, khách nợ sẽ bố trí nguồn vốn để sớm trả hết nợ. Kỹ thuật này gọi là chiết khấu để khách nợ trả hết nợ và được các Công ty AMC trên thế giới sử dụng phổ biến. Theo đó, các bên cùng có lợi thông qua việc thể hiện thiện chí của mình. Không ít DN lo ngại việc không trả được nợ sẽ ảnh hưởng đến xếp hạng tín dụng và khó khăn trong việc vay nợ mới, triển khai các hoạt động đầu tư cần tài trợ mới của bên ngoài. Do vậy khách nợ có thể cố gắng tự thu xếp nguồn phù hợp khác nhau để giải quyết nợ tồn đọng nếu như có sự hỗ trợ từ bên cho vay. Thế nhưng, hiện nay DATC chưa được phép áp dụng kỹ thuật thu hồi nợ này. Điều này làm hạn chế khả năng xử lý nợ của DATC.

Ngoài ra, DATC cũng đang có những vướng mắc về ngành nghề kinh doanh khi công ty thực hiện mua bán nợ, tái cơ cấu với các DN thuộc nhiều ngành nghề. Thông thường, sau khi hoàn thành tái cơ cấu, DN được theo dõi trong danh mục đầu tư ra ngoài của DATC, việc xem xét đánh giá hoạt động đầu tư ngoài ngành thường căn cứ vào ngành nghề của DN có vốn đầu tư. Do đó, DATC có thể bị đánh giá là đầu tư trái ngành nếu DN tái cơ cấu trong lĩnh vực bất động sản, tài chính. Hơn nữa, đối với những khoản nợ có tài sản bảo đảm bằng giá trị quyền sử dụng đất, do DATC không có chức năng kinh doanh bất động sản nên sẽ không được cấp phép khai thác tài sản, không thể khai thác tài sản một cách có hiệu quả mà chỉ có giải pháp bán quyền sử dụng đất để thu hồi vốn nhà nước.

Để phát huy hơn nữa vai trò quan trọng trong nhiệm vụ xử lý nợ gắn với tái cơ cấu DNNN, rõ ràng, DATC cần được trao quyền chủ động hơn trong việc lựa chọn, áp dụng các biện pháp, mô hình xử lý nợ xấu thích hợp. Đồng thời quyền kinh doanh, ngành nghề kinh doanh của DATC cần được mở rộng để đảm bảo hiệu quả của việc mua nợ và khai thác tài sản, đảm bảo cho đơn vị có cơ sở pháp lý vững vàng, giảm thiểu rủi ro trong quá trình hoạt động./.

Hoàng Yến