Khoản 36 Điều 3 Luật Đất đai 2024 quy định: "Quy hoạch sử dụng đất là việc phân bổ và khoanh vùng đất đai theo không gian sử dụng cho các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường và thích ứng biến đổi khí hậu trên cơ sở tiềm năng đất đai và nhu cầu sử dụng đất của các ngành, lĩnh vực đối với từng vùng kinh tế - xã hội và đơn vị hành chính trong một khoảng thời gian xác định".

Có thể hiểu đất quy hoạch là diện tích đất thuộc quy hoạch, kế hoạch để thực hiện dự án, đường giao thông, công trình công cộng khác hoặc thu hồi vì mục đích quốc phòng, an ninh. Thửa đất khi thuộc trường hợp này chủ yếu sẽ thu hồi theo quy định của pháp luật.

Đất nằm trong quy hoạch sẽ bị hạn chế một số quyền với người sử dụng đất. Do đó, việc kiểm tra xem đất có nằm trong quy hoạch hay không trước khi mua là rất quan trọng.

Hiện nay một trong những cách để biết thửa đất có nằm trong quy hoạch hay không là xin thông tin tại Văn phòng đăng ký đất đai. Người dân có thể khai thác hệ thống thông tin đất đai do Nhà nước cung cấp bằng các phiếu yêu cầu và thực hiện trả phí. Một cách khác là tra cứu thông tin quy hoạch trực tuyến từ hệ thống thông tin quốc gia về đất đai sắp được ra mắt.

Theo Luật Đất đai 2024, Bộ Tài nguyên và Môi trường là cơ quan có trách nhiệm quản lý, vận hành, bảo trì, nâng cấp phần mềm của hệ thống thông tin quốc gia về đất đai.

Cơ quan này tập trung chỉ đạo, đôn đốc, hướng dẫn các địa phương đẩy nhanh tiến độ hoàn thành cơ sở dữ liệu đất đai để đảm bảo tới năm 2025 là sẽ hoàn thành xong cơ sở dữ liệu đất đai tại địa phương để thực hiện tích hợp dữ liệu vào cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai sắp tới.

Về chi phí xem bản đồ kế hoạch sử dụng đất, tại Mục III phụ lục I đính kèm Thông tư 56/2024 do Bộ Tài chínhquy định mức chi phí để xem tài liệu như sau.

Để tra cứu bản đồ kế hoạch sử dụng đất kỳ đầu hoặc kỳ cuối đối với cấp huyện thì mức phí là 1 triệu đồng, cấp tỉnh là 2 triệu đồng, cấp quốc gia hoặc bản đồ vùng kinh tế - xã hội mức phí là 4 triệu đồng.

Mức thu này được tính khi xem bản đồ dạng số Vector (không làm giảm chất lượng ảnh), còn nếu là dạng ảnh Raster (geoPDF, PDF, geoTIFF, TIFF, EPS, ECW, JPG thì mức phí là 50% mức thu đối với mảnh bản đồ Vector cùng tỷ lệ.

Đối với bản đồ kế hoạch sử dụng đất hàng năm ở cấp huyện thì mức phí để tra cứu là 1 triệu đồng.

Đối với dữ liệu không gian kế hoạch sử dụng đất kỳ đầu/kỳ cuối ở cấp huyện mức phí là 200.000 đồng, cấp tỉnh là 400.000 đồng, cấp quốc gia và dữ liệu vùng kinh tế - xã hội mức thu phí là 800.000 đồng.

Đối với tra cứu dữ liệu không gian kế hoạch sử dụng đất hàng năm với lớp dữ liệu cấp huyện mức phí là 200.000 đồng.

Nếu người dân cần tra cứu bộ tài liệu hoặc bộ số liệu về kế hoạch sử dụng đất kỳ đầu; Kế hoạch sử dụng đất kỳ cuối; Bản phê duyệt kế hoạch sử dụng đất kỳ cuối; Bản điều chỉnh kế hoạch sử dụng đất; Bản kế hoạch sử dụng đất hàng năm (theo kỳ) thì mức phí đối với trang tài liệu scan hoặc trang tài liệu số là 8.200 đồng/trang. Mức thu áp dụng cho 5 trang tài liệu đầu tiên là 8.200 đồng, từ trang thứ 6 trở đi là 900 đồng.