ADB: Đại dịch Covid-19 tác động lên kinh tế toàn cầu từ 77 đến 347 tỷ USD | |
Lo cúm gia cầm xâm nhập, một lúc đối phó 2 đại dịch | |
Còn nhiều khó khăn để kết thúc đại dịch AIDS vào năm 2030 |
Các nhân viên y tế Hàn Quốc đang tiến hành khử trùng |
Loại virus xuất phát từ Vũ Hán, có tên chuyên ngành là SARS-CoV-2 (gây ra bệnh dịch Covid-19), dường như đã phát huy được sức nguy hiểm mà nó có thể đặt ra. Nó đủ nhẹ, với thời gian ủ bệnh lâu mà ban đầu còn không có triệu chứng gì, để có thể lây lan rất rộng mà không giết quá nhiều vật chủ của nó. Tuy nhiên, nó cũng đủ nguy hiểm để gây ra một sự phá hủy hàng loạt. Dù chúng ta đang ứng phó rất mạnh mẽ với cuộc khủng hoảng hiện nay, chúng ta phải làm nhiều hơn nữa để chuẩn bị cho các cuộc khủng hoảng khác trong tương lai mà gần như sẽ chắc chắn xảy ra. Sự kết hợp của các yếu tố dân số tăng nhanh, trái đất nóng lên, đô thị hóa ồ ạt, sự tiếp xúc gần gũi hơn giữa người với các động vật hoang dã, và năng lực công nghệ phi tập trung, đã làm gia tăng đáng kể nguy cơ chúng ta phải đối mặt với nhiều mầm bệnh mới nguy hiểm hơn trong tương lai. Chúng ta hiện vẫn chưa nắm được nguồn gốc chính xác của SARS-CoV-2, và có rất nhiều giả thuyết đáng tin cậy đã được đưa ra. Nhưng dù thế nào đi nữa, sự nguy hiểm ngày càng gia tăng của các mầm bệnh dù là tự nhiên hay tổng hợp sinh học đều đã rất rõ ràng.
Năm 2016, Giám đốc Cơ quan Tình báo Quốc gia Mỹ khi đó là James Clapper đã cảnh báo trong phiên điều trần trước Quốc hội rằng các công cụ tổng hợp sinh học có thể mở ra cánh cửa cho “những tác nhân sinh học có khả năng gây hại”, với “những tác động quy mô lớn về kinh tế và an ninh quốc gia”. Một năm sau, một phòng thí nghiệm của một trường đại học nhỏ ở Canada đã sử dụng các công cụ sinh học tổng hợp để tạo ra một chủng bệnh thủy đậu chết người, một chủng bệnh có họ gần với bệnh đậu mùa, với giá chỉ dưới 100.000 USD. Hiện nay, quá trình tương tự để thực hiện điều này chỉ tiêu tốn một phần trong khoản tiền nói trên. Tuy nhiên, nếu sự nguy hiểm của các loại mầm bệnh gây chết người này gia tăng theo thời gian, thì liệu năng lực sử dụng các công cụ của cuộc cách mạng gen của chúng ta liệu có thể đẩy lùi nó hay không? SARS-CoV-2 đã được giải mã sau vài tuần nó xuất hiện, và đã có những tiến triển trong quá trình hướng tới việc tìm ra một loại vaccine tiềm năng, mặc dù loại vaccine này chưa sẵn sàng để có thể được sử dụng trong vòng ít nhất một năm nữa. Các bộ dụng cụ xét nghiệm nhanh, hiện đã được phổ biến rộng rãi trên toàn thế giới, là một phép màu của khoa học hiện đại, mặc dù việc triển khai chúng vẫn khá là chậm so với nhu cầu.
Ngoài những công nghệ đang được triển khai hiện nay, chúng ta có thể tưởng tượng ra một thế giới trong tương lai, nơi chuỗi cảm biến đồ sộ tạo điều kiện cho chúng ta có thể nắm bắt được các mầm bệnh chết người như thế này và kiềm chế chúng ngay từ gốc rễ. Các nhà khoa học hiện đang tìm hiểu khả năng chính sửa bộ gen của cả con người cũng như các phôi đã được cấy ghép từ trước, hoặc của các tế bào trứng và tinh trùng, nhằm tạo ra sức đề kháng tốt hơn để chống chọi với các loại virus nói trên, cũng như các loại virus khác. Các công nghệ như thế này mang lại những cơ hội khổng lồ, song cũng tiềm tàng những mối nguy hiểm thực sự mà chúng ta hiện đang phải đối phó.
Việc xây dựng cơ sở hạ tầng bảo vệ mà chúng ta cần để đảm bảo an toàn cho tương lai của chúng ta sẽ đòi hỏi một cách tiếp cận từ trên xuống dưới và từ dưới lên trên. Các chính phủ và các thể chế quốc tế cần phải nắm bắt giai đoạn có sự chú ý cao độ này để bắt đầu việc xây dựng và cấp vốn cho các cơ sở hạ tầng điều phối và y tế mạnh mẽ hơn mà chúng ta cần để đối phó với những mối đe dọa chắc chắn sẽ xảy ra trong tương lai.
Dù cuộc khủng hoảng Covid-19 có diễn biến khủng khiếp thế nào, chúng ta cũng sẽ vượt qua nó. Và để làm được điều đó, chúng ta cần đẩy mạnh những nỗ lực của mình để chuẩn bị cho những gì sẽ xảy ra tiếp theo.