Những ngày tháng 5, đi qua cây cầu Năm Căn đấu nối đôi bờ sông Cửa Lớn để huyết mạch giao thông Tổ quốc liền một dải, lần đầu tiên, trên con đường cấp 6 đồng bằng, chúng tôi thấy những địa danh Ông Trang, Vịnh Nước Sôi, Tắc Gốc, Sắc Cò của xã Viên An gần đến vậy. Trước đây, đi tàu đò, phải ròng rã cả ngày mới tới nơi. Suốt dọc đường, chúng tôi cảm nhận sức sống mới dâng tràn trên khắp quê hương miền biển. Viên An hôm nay là một trong những xã đi đầu của huyện Ngọc Hiển trên chặng đường đổi mới.

Những ngày tháng 5, đi qua cây cầu Năm Căn đấu nối đôi bờ sông Cửa Lớn để huyết mạch giao thông Tổ quốc liền một dải, lần đầu tiên, trên con đường cấp 6 đồng bằng, chúng tôi thấy những địa danh Ông Trang, Vịnh Nước Sôi, Tắc Gốc, Sắc Cò của xã Viên An gần đến vậy. Trước đây, đi tàu đò, phải ròng rã cả ngày mới tới nơi. Suốt dọc đường, chúng tôi cảm nhận sức sống mới dâng tràn trên khắp quê hương miền biển. Viên An hôm nay là một trong những xã đi đầu của huyện Ngọc Hiển trên chặng đường đổi mới.

Quê hương Viên An còn tự hào với cả nước khi xây dựng được một trong những ngôi đền thờ Bác Hồ đầu tiên ở Cà Mau. Giữa rừng đước của miệt địa đầu cực Nam Tổ quốc, Bác Hồ vẫn luôn trong lòng Nhân dân. Bác đã trở thành niềm tin tất thắng để Viên An chiến đấu anh hùng, chiến thắng kẻ thù tàn bạo, để thoả niềm mong ước như được “đón Bác vào thăm”…

Đền thờ Bác – niềm tự hào của nhân dân Viên An

Những ngày cuối năm 1969, Huyện uỷ Duyên Hải quyết định xây dựng Ðền thờ Bác Hồ tại xã Viên An. Thông tin này phải tuyệt đối giữ bí mật, thời gian hoàn thành đền phải trước Tết Nguyên đán. Ông Tạ Văn Ứng (Hai Ứng) thuộc Tổ Ðảng ở ấp Ông Trang, là một trong những người được lựa chọn để xây dựng đền.

Ông Hai Ứng là người duy nhất ở Viên An còn nhớ rõ ràng những ngày xây dựng Đền thờ Bác Hồ đầu tiên ở Cà Mau. Với ông, đó là niềm vinh dự không gì so sánh được.

Ở độ tuổi 80, ông Hai Ứng vẫn nhớ như in thời khắc ấy: “Ðược Huyện uỷ, Xã uỷ lựa chọn để cùng với anh em xây dựng Ðền thờ Bác là niềm vinh dự lớn trong cuộc đời tôi”.

Ngôi đền cách đồn Ông Trang của giặc chưa tới 3 cây số, tụi mật thám, điềm chỉ hoạt động dày đặc. Ông Hai Ứng tâm tình: “Khi được tin Bác mất, toàn bộ Nhân dân, cán bộ, chiến sĩ vùng Viên An đều vô cùng đau đớn. Năm đó trời mưa tầm tã. Nhà nào cũng chuẩn bị khăn tang để tưởng nhớ đến Bác”.

Khi đã có quyết định xây dựng đền, Huyện uỷ và Xã uỷ đã bố trí lực lượng canh gác chặt chẽ, tổ chức anh em vận động vật liệu, thợ thi công, phục vụ hậu cần. Theo lời ông Hai Ứng, đền thờ được bố trí ở khu vực Ông Bọng, giữa những cánh rừng đước già. Phía giặc 1 ngày không dưới 5 lượt trực thăng quần đảo, bố trí đội hình mật phục suốt tuyến sông Cửa Lớn để lùng sục, phát hiện Ðền thờ Bác. Nhận định địch sẽ bằng mọi cách phá hoại Ðền thờ Bác nhằm hạ tinh thần chiến đấu của ta, toàn bộ lực lượng Viên An hạ quyết tâm giữ an toàn đền thờ. Trên những cánh rừng đước già, chúng ta bố trí nhiều “cản đước”, lực lượng canh gác đền phải tuyệt đối giữ bí mật, không để lộ bất cứ thông tin nào.

Có lần, trực thăng quần đảo ngay trên nóc đền, nhưng qua lời ông Hai Ứng: “Cũng không hiểu sao, tụi nó không phát hiện. Ðền thờ Bác ở Viên An từ xây dựng cho đến ngày hoà bình tuyệt đối an toàn. Bác đã bên cạnh chúng tôi trong những ngày kháng chiến, giữa rừng đước quê hương, giữa tấm lòng của bà con vùng Viên An này. Với chúng tôi, Ðền thờ Bác là niềm vinh dự, niềm tự hào không có gì sánh bằng”.

Những ngày xây dựng Ðền thờ Bác, bà con Viên An hầu như tập trung toàn bộ thời gian, công sức và của cải, mong sao nơi tưởng nhớ Bác nhanh chóng hoàn thành. Ông Hai Ðeo hiến cây, hiến thiếc, mỗi ngày qua đền 2 lần sáng - tối để hương khói. Thời đó, ảnh Bác vô cùng hiếm, cứ chiều đến, ông Hai Ðeo lại tới lau thật sạch, thật trân trọng di ảnh của Người rồi cẩn thận đem về nhà cất, hôm sau lại để lại trên bàn thờ. Ông Hai Ðeo giữ thói quen ấy mãi cho đến những ngày cuối đời. Ông đi nhưng vẫn căn dặn bà con, họ hàng ruột thịt phải chăm sóc, thờ phụng Ðền Bác cẩn thận.

Sau ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, Nhân dân Viên An tổ chức nghi lễ di dời Ðền thờ Bác về ấp Ông Trang (gần xã) để tiện chăm sóc, giữ gìn. Ngày nay, ngôi đền uy nghi ngay trên đầu vàm phía bên kia chợ Ông Trang luôn là niềm tự hào của người dân nơi đây. Hằng năm, vào mỗi dịp quan trọng, đây lại là nơi mà Ðảng bộ, quân và dân xã Viên An đến báo cáo với Bác về những thành tựu mới của địa phương. Nơi đây cũng là địa điểm sinh hoạt truyền thống có giá trị thiêng liêng với thế hệ trẻ vùng đất biển. Ông Hai Ứng ngày ngày vẫn đến đền thờ dù đã ở độ tuổi 80. Ngôi đền đã trở thành niềm tin vững chắc để cán bộ, Nhân dân Viên An tiếp tục dựng xây và phát triển xã nhà.

Ngày độc lập rước Bác báo công

Câu chuyện làm chúng tôi không khỏi xúc động, đó là những ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, thống nhất đất nước - ngày Tết độc lập, ông Hai Ứng cùng với các đồng chí phụ trách Ðền thờ Bác nhận được nhiệm vụ quan trọng: Rước Bác từ Ðền thờ Ông Bọng ra thị xã Cà Mau để chuẩn bị cho sự kiện quan trọng của tỉnh. Ông Hai Ứng tâm sự: “Lúc đó, chúng tôi phải nhờ những bậc cao niên để kết bàn thờ Bác chắc chắn, làm lễ cúng trang trọng để “mời” Bác ra thị xã cùng với Nhân dân Cà Mau mừng ngày giải phóng”.

Lần đó, Viên An vô cùng vinh dự khi là nơi được “đón rước” Bác tham dự ngày hội thống nhất non sông. Ông Hai Ứng bộc bạch: “Suốt chặng đường đi, tất cả thành viên trong đoàn vừa nhìn bàn thờ Bác vừa khóc, đó là những giọt nước mắt hạnh phúc nhất, vui sướng nhất”. Bác “ở lại” thị xã Cà Mau 7 ngày, tất cả mọi người khi biết rước Bác từ Ðền thờ Viên An đều trầm trồ, thán phục.

Ông Hai Ứng không quên kể chi tiết về “cơ ngơi” của Bác ở giữa rừng. Ðước được lựa chọn kỹ càng, xây dựng theo cách “kê liệt địa” chắc chắn. Hằng ngày đều được quét dọn, chăm sóc kỹ lưỡng, có lực lượng bảo vệ túc trực. Những ngày xây dựng đền là những ngày Viên An thức trắng. Nhân dân ai cũng biết, chỉ có tụi giặc là “mù, điếc”. Máy bay địch quần thảo nát bầu trời Viên An, nhưng Ðền thờ Bác giữa lòng dân làm sao bọn chúng có thể tìm thấy.

Ông Hai tâm sự: “Sau này, dù có nhiều Ðền thờ Bác được dựng lên, nhưng với chúng tôi, những người con đất Viên An, vẫn tự hào vì là nơi xây dựng đền thờ đầu tiên”. Ông Hai cũng thấy hết sức vững lòng khi Viên An đang không ngừng đổi mới, phát triển. Ông bộc bạch: “Có Bác, có Ðảng, đời Nhân dân ta được ấm no”.

Khi chúng tôi đến thăm Ðền thờ Bác, Nhân dân Viên An cũng đang tất bật chuẩn bị đón sinh nhật lần thứ 125 của Người. Cư dân vùng biển đón tuổi mới của Bác bằng những sản vật quê hương, bằng tấm lòng thành kính dâng lên vị cha già dân tộc. Anh Trần Hiếu Giang, cán bộ Lao động - Thương binh của xã, chia sẻ: “Bà con ở đây hễ đến những dịp sinh nhật, ngày mất của Bác đều tề tựu, dâng cúng và cầu nguyện cho cuộc sống ngày càng tốt đẹp hơn. Bác là chỗ dựa tinh thần vững chắc để mỗi người, mỗi gia đình vượt qua khó khăn, là con đường sáng để vùng đất mới Viên An không ngừng hướng đến tương lai”./.

Bài và ảnh: Phạm Nguyên