 |
| Ảnh tư liệu minh họa |
Tại thời điểm khai trương, thị trường có 19 mã TPDN riêng lẻ của 3 tổ chức phát hành đăng ký giao dịch với tổng giá trị đăng ký giao dịch 9.060 tỷ đồng. Đến cuối năm 2023, hệ thống giao dịch TPDN riêng lẻ đã có 887 mã trái phiếu của 249 tổ chức phát hành đăng ký giao dịch với giá trị 617.610,1 tỷ đồng. Đến ngày 30/6/2024, quy mô thị trường đã lên tới 997 mã TPDN riêng lẻ của 259 tổ chức phát hành, giá trị đăng ký giao dịch đạt gần 706.236,3 tỷ đồng.
Hệ thống thành viên giao dịch TPDN riêng lẻ cũng phát triển nhanh chóng từ 5 thành viên tại ngày khai trương thị trường, đến cuối năm 2023, thị trường đã có 36 thành viên giao dịch, và đến ngày 30/6/2024, hệ thống thành viên giao dịch TPDN riêng lẻ đã có 48 thành viên gồm 44 công ty chứng khoán và 4 ngân hàng thương mại. Trong đó, 45/48 thành viên có giao dịch trên hệ thống giao dịch của HNX.
Thanh khoản TPDN riêng lẻ được cải thiện rõ rệt, giá trị giao dịch bình quân trong 1 tháng đầu tiên khai trương thị trường đạt 250,6 tỷ đồng/phiên, đến cuối năm 2023 là 1.880,6 tỷ đồng/phiên, và đến cuối tháng 6/2024, giá trị giao dịch TPDN riêng lẻ bình quân đạt 4.092,9 tỷ đồng/phiên. Thống kê giao dịch TPDN riêng lẻ từ khi hệ thống giao dịch đi vào hoạt động đến ngày 30/6/2024 cho thấy, các trái phiếu được giao dịch nhiều nhất gồm có trái phiếu của tổ chức tín dụng chiếm tỷ trọng giao dịch 45,71% toàn thị trường, tương ứng giá trị giao dịch 324.246 tỷ đồng; trái phiếu của các công ty bất động sản chiếm xấp xỉ 30% giá trị giao dịch của thị trường, tương ứng giá trị giao dịch 212.577 tỷ đồng.
Thị trường thứ cấp phát triển cũng tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp huy động vốn trên thị trường sơ cấp, góp phần thúc đẩy thị trường sơ cấp TPDN riêng lẻ phát triển lành mạnh và bền vững hơn. Tại thị trường trong nước, từ ngày 19/7/2023 đến ngày 30/6/2024, có 118 đợt phát hành thành công với giá trị 351.739 tỷ đồng. Tổ chức phát hành chủ yếu thuộc nhóm ngành tín dụng, chiếm 63% và doanh nghiệp thuộc lĩnh vực bất động sản chiếm 24,9% tổng giá trị phát hành toàn thị trường. Chi phí huy động vốn bình quân toàn thị trường đạt 7,52%/năm, trong đó, trái phiếu của khối tổ chức tín dụng
có mức lãi suất thấp nhất 6,01%/năm, khối thương mại, dịch vụ là 10,76%, doanh nghiệp thuộc các lĩnh vực khác là 10,87%.
Ngoài ra, các tổ chức phát hành cũng thực hiện mua lại trước hạn, với tổng giá trị trái phiếu đã được các doanh nghiệp mua lại là 182,9 nghìn tỷ đồng.
ÔNG NGUYỄN ĐÌNH DUY - GIÁM ĐỐC, CHUYÊN GIA PHÂN TÍCH CAO CẤP, VIS RATING: Yếu tố quan trọng để tham chiếu về đường cong lợi suất trái phiếu doanh nghiệp thứ cấp Việc đưa các TPDN phát hành riêng lẻ lưu ký tập trung tại VSDC và giao dịch tập trung trên HNX đã giúp bảo vệ tốt hơn quyền lợi của nhà đầu tư, đẩy mạnh tính minh bạch của TPDN và giúp xây dựng tham chiếu về đường cong lợi suất cho TPDN trên thị trường thứ cấp. Đầu tiên là việc lưu ký tập trung giúp xác định rõ quyền sở hữu của trái chủ và minh bạch hóa việc thực hiện các nghĩa vụ trả tiền lãi coupon, trả tiền gốc khi đến hạn của tổ chức phát hành (TCPH). Thông qua sự quản lý tập trung tại VSDC, các trái chủ có thêm một đầu mối từ cơ quan quản lý để hỗ trợ việc tương tác với TCPH, đặc biệt là khi xảy ra tranh chấp. Thứ hai là thông qua hệ thống thanh toán bù trừ và giao dịch tập trung, nhà đầu tư cũng sẽ được bảo vệ quyền lợi tốt hơn khi thực hiện giao dịch mua bán trái phiếu thứ cấp. Ở góc độ khác, các dữ liệu về giao dịch TPDN riêng lẻ được công bố công khai đã giúp bắt đầu giúp các tổ chức đầu tư, nghiên cứu thị trường có thêm tham chiếu mặt bằng lợi suất trái phiếu thứ cấp. Kể từ tháng 7/2023, khi thị trường giao dịch TPDN riêng lẻ đi vào hoạt động thì thị trường đã có thêm nguồn dữ liệu rất quan trọng để đánh giá về xu hướng lợi suất, so sánh mức độ rủi ro của các trái phiếu thông qua dữ liệu về giá giao dịch và quan trọng là có thêm đầu vào để bắt đầu xây dựng dần đường cong lãi suất TPDN. Đây sẽ là một đích đến quan trọng để hình thành tham chiếu cho thị trường này. Hải Băng (ghi) |
ÔNG TRƯƠNG HIỀN PHƯƠNG - GIÁM ĐỐC CẤP CAO CÔNG TY CỔ PHẦN CHỨNG KHOÁN KIS VIỆT NAM: Giao dịch tập trung giúp kiểm soát và quản trị rủi ro tốt hơn Việc đưa TPDN riêng lẻ lên giao dịch trên thị trường tập trung tại HNX là chủ trương, chính sách đúng đắn của Chính phủ và các cơ quan quản lý nhà nước. Thị trường TPDN riêng lẻ từ đó được minh bạch hơn và hoạt động trong cơ chế có kiểm soát và có quản trị rủi ro tốt hơn. Trước đây, các nhà đầu tư TPDN thứ cấp chỉ có thể thông qua hệ thống phân phối, bên môi giới bán hàng để tiếp cận thông tin và thông tin có thể không đầy đủ. Hiện nay, nhà đầu tư có quyền tiếp cận tất cả thông tin trên hệ thống giao dịch và trang thông tin về TPDN riêng lẻ tại HNX. Điều này góp phần giúp nhà đầu tư giảm thiểu rủi ro khi các đơn vị phân phối đưa ra những mời chào quá mức, hoặc thiếu thông tin. Tuy nhiên, để TPDN phát triển hơn nữa, tôi cho rằng thị trường này cần tiếp tục đa dạng hóa sản phẩm. Điều đó có nghĩa là nguồn cung sản phẩm TPDN riêng lẻ chất lượng của các doanh nghiệp vẫn chưa nhiều, chưa đa dạng nên làm giảm sức hấp dẫn của thị trường này. Hồng Quyên (ghi) |
Sau 1 năm, thị trường giao dịch TPDN riêng lẻ đi vào vận hành, quy mô thị trường này đã được cải thiện mạnh mẽ. Đặc biệt, trong 2 tháng trở lại đây, tổng giá trị giao dịch trái phiếu thuộc nhóm bất động sản đang có dấu hiệu tăng mạnh. Việc trái phiếu thuộc nhóm ngành bất động sản dần thu hút lại dòng tiền đầu tư cho thấy sự hiệu quả của của thị trường giao dịch TPDN riêng lẻ. Tôi cho rằng, đây là những tín hiệu tốt, cho thấy TPDN riêng lẻ hoàn toàn có thể phát huy được vai trò của mình trong việc huy động vốn cho doanh nghiệp. Việt Nam đã cơ bản xây dựng được khung pháp lý nhằm khuyến khích, thúc đẩy thị trường TPDN phát triển. Tiềm năng phát triển thị trường TPDN của Việt Nam là rất lớn, khi quy mô thị trường vẫn còn khiêm tốn chỉ mới chiếm khoảng 13% GDP, trong khi ở Thái Lan là 25% GDP, Singapore là 38% và Malaysia là 56%. Do đó, thị trường TPDN riêng lẻ thứ cấp được đưa vào vận hành từ năm 2023 đã góp phần thực hiện mục tiêu phát triển đồng bộ, cân bằng hơn giữa thị trường vốn và thị trường tiền tệ trong quá trình tái cấu trúc nền kinh tế Việt Nam. Tấn Minh (ghi) |
Năm 2023, thị trường TPDN riêng lẻ thứ cấp đã chính thức vận hành. Những quy chế mới trên thị trường này đã giúp các doanh nghiệp tự tin hơn trong việc huy động vốn trên thị trường TPDN sơ cấp. Cùng với đó, sản phẩm TPDN riêng lẻ được giao dịch tập trung cũng giúp cho nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp có thêm kênh để đầu tư, bên cạnh các kênh như cổ phiếu hay chứng chỉ quỹ… Khi TPDN riêng lẻ được lưu ký và giao dịch tập trung sẽ giúp nhà đầu tư dễ dàng tiếp cận và có nhiều sự lựa chọn hơn, đa dạng hóa danh mục đầu tư. Tôi cho rằng, việc vận hành thị trường TPDN riêng lẻ thứ cấp là cần thiết và chắc chắn cần phải có. Bản thân các doanh nghiệp cũng được hỗ trợ tốt hơn khi tiến hành phát hành huy động vốn trên sơ cấp. Đối với nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, tài sản đầu tư là TPDN của họ cũng có thanh khoản tốt hơn thay vì trước đây gặp khó trong giao dịch. Do đó, tôi cho rằng, thị trường này vẫn cần thêm nhiều sản phẩm hơn nữa để nhà đầu tư có thể lựa chọn và tăng tính sôi động cho thị trường. Mai Tấn (ghi) |
