Các khách mời tại buổi tọa đàm. Ảnh: LV

Ngày 11/3,íquảnlýbảohiểmxãhộiCầnphảihếtsứctiếtkiệketquade 11.net Cổng Thông tin điện tử Chính phủ đã tổ chức tọa đàm trực tuyến với chủ đề "Quản lý quỹ bảo hiểm xã hội (BHXH)".

Tăng chi phí đáp ứng yêu cầu của quản lý

Vừa qua, một số cơ quan báo chí đã đăng tải thông tin từ Báo cáo Kiểm toán Nhà nước cho biết, chi phí quản lý của BHXH Việt Nam năm 2015 tăng 75,8% so với năm 2014. Một số báo chí dẫn ý kiến chuyên gia cho rằng, “chi phí quản lý BHXH quá lớn có thể ảnh hưởng đến khả năng cân đối quỹ BHXH” và phải tính đến giải pháp tăng tuổi nghỉ hưu để bảo đảm an toàn cho Quỹ BHXH.

Tại tọa đàm, ông Phạm Lương Sơn- Phó Tổng giám đốc BHXH Việt Nam khẳng định, thông tin này là hoàn toàn không chính xác. Theo ông Sơn, đây là “việc lập dự toán chi phí quản lý của BHXH VN năm 2015” chứ không phải là số chi phí quản lý của BHXH Việt Nam. Đây là số liệu dự toán BHXH Việt Nam lập gửi Bộ Tài chính và các bộ, ngành có liên quan, không phải là dự toán chi phí quản lý được Thủ tướng phủ giao.

Dự toán chi phí quản lý BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) năm 2015 của BHXH Việt Nam được Bộ Tài chính thẩm định và trình Thủ tướng Chính phủ giao tại Quyết định số 153/QĐ-TTg ngày 28/01/2015 là 6.560 tỷ đồng, tăng 59% (2.445 tỷ đồng) so với dự toán năm 2014.

Ông Phạm Lương Sơn cho biết, với số chi phí tăng thêm là để thực hiện một số nhiệm vụ cần thiết, cấp bách mà năm 2014 trở về trước chưa được bố trí kinh phí hoặc bố trí ở mức thấp.

Còn việc điều chỉnh tuổi nghỉ hưu không liên quan đến chi phí quản lý bộ máy BHXH, tăng tuổi nghỉ hưu mục tiêu lâu dài là đảm bảo tính lâu dài, bền vững của quỹ BHXH. Còn kinh phí quản lý không lấy từ nguồn thu quỹ BHXH, BHYT mà trích từ phần nguồn lợi tăng trưởng. Vì vậy, thu tiền đóng BHXH của người lao động (NLĐ) và DN là đảm bảo chi trả quyền lợi cho NLĐ.

Đồng quan điểm này, TS. Bùi Sỹ Lợi- Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội cho biết, chi quỹ BHYT vừa rồi tăng lên do 3 nguyên nhân: đối tượng tăng lên, tính đúng tính đủ chi phí dịch vụ đầu vào và chính sách thông tuyến huyện trong khám chữa bệnh BHYT.

Theo TS. Bùi Sỹ Lợi, qua báo cáo Kiểm toán nhà nước cho thấy, chi phí quản lý BHXH Việt Nam đảm bảo đúng theo nguyên tắc của Nhà nước, tăng lên so với năm 2014 là do đối tượng tham gia tăng lên thì chi phí tăng lên do tuyên truyền, đầu tư, vận động đối tượng, thực hiện theo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội năm 2016 là BHXH tập trung vào công tác tuyên truyền để mở rộng đối tượng, đẩy mạnh công nghệ thông tin (CNTT) và việc đầu tư cho ứng dụng CNTT chiếm một lượng kinh phí lớn.

"Đó là tăng chi phí đáp ứng yêu cầu của quản lý. Ủy ban Thường vụ Quốc hội giám sát rất chặt chẽ chi phí quản lý của BHXH Việt Nam. Cho đến giờ phút này, chúng ta có thể hoàn toàn tin tưởng vào kết dư quỹ BHXH, bảo hiểm thất nghiệp gần 50.000 tỷ đồng, kết dư quỹ tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp còn kết dư", TS. Bùi Sỹ Lợi nhấn mạnh.

TS. Bùi Sỹ Lợi cũng lưu ý, BHXH Việt Nam cần chi phí hết sức tiết kiệm vì đây là tiền của người lao động (NLĐ), đóng góp của NLĐ nên không thể chi một cách tùy tiện, mà phải chi có mục đích, mục tiêu, chi cho sự phát triển của chính sách BHXH, BHYT.

Mất cân đối quỹ do chỉ số đóng- hưởng

Tại tọa đàm, lý giải điều nguy cơ mất cân đối các quỹ BHXH, ông Doãn Mậu Diệp- Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH cho rằng, mất cân đối quỹ do một số nguyên nhân như: mất cân đối do quan hệ đóng hưởng. Mức đóng của chúng 32% tuy cao, nhưng mức hưởng tới 75%, không có nước nào được hưởng cao như vậy.

Về mức bảo hiểm tích lũy, tỷ lệ hưởng lương hưu bình quân của chúng ta đang ở mức quá cao so với mức đóng, đối với nam là 2,5% cho một năm đóng, đối với nữ là 3%, trong khi tỷ lệ bình quân các nước chỉ 1,7%.

Trong khi, theo tính toán, với tuổi thọ hiện nay của người Việt Nam là 73, trung bình người về hưu sống thêm 19 năm thì phần đóng BHXH của NLĐ chỉ đủ chi trả lương hưu cho 10 năm, còn 9 năm còn lại do quỹ BHXH chi trả. Nhà nước bảo hộ quỹ BHXH, quỹ BHXH không có đủ thì ngân sách nhà nước phải bù vào. Ở đây, mất cân đối chủ yếu do chỉ số đóng- hưởng. Vì vậy, một trong những giải pháp là nâng tuổi nghỉ hưu.

TS. Bùi Sỹ Lợi cho rằng, đã đến lúc chúng ta phải nâng tuổi nghỉ hưu và phải đặt vấn đề này sớm để chuẩn bị tâm thế cho NLĐ. Tuy nhiên, phải tính toán lộ trình nâng theo từng nhóm đối tượng, đặc biệt là đối với những người có năng lực, trình độ chuyên môn cao và phải làm sao để NLĐ thấy tôi cần anh- anh cần tôi để tiếp tục cống hiến.

Tuy nhiên, cũng theo TS. Bùi Sỹ Lợi, việc điều chỉnh tuổi nghỉ hưu không phải là giải pháp tối ưu để bảo đảm tính bền vững của quỹ BHXH. Bởi bây giờ, chúng ta có nâng tuổi nghỉ hưu lên (nam 65, nữ 60) thì bài toán mất cân bằng quỹ vẫn có thể hiện hữu trong tương lai khi không điều chỉnh mức hưởng.

Ông Doãn Mậu Diệp cho rằng, hiện nay, quỹ BHXH đang mất cân đối, trung bình cho mỗi cá nhân là 9 năm. Nếu giữ nguyên các tham số tính toán như hiện nay mà tăng tuổi nghỉ hưu lên 2 năm thì giảm được mất cân đối thêm 4 năm, vẫn còn 5 năm mất cân đối. Vì thế, phải thực hiện đồng bộ các giải pháp khác như, giảm tình trạng nợ đọng, tăng lợi tức đầu tư quỹ BHXH, chi phí quản lý phải tiết giảm bằng cách tăng cường CNTT.../.

Vũ Luyện