BP - Đã lâu lắm rồi,bang xep bong da tbn tôi mới có quãng thời gian dài ở quê như thế. Những ngày nghỉ phép chăm sóc cha bệnh nặng là thời gian vẫn còn hơi hướng xuân. Bởi thế tôi cũng tranh thủ đi thăm, chúc tết các gia đình trong họ mạc. Cả quãng thời thơ ấu của tôi đã diễn ra trong cái xóm nhỏ này. Vậy mà giờ đây tôi phải nhờ đứa cháu chở đi, bởi không còn nhận ra được những ngôi nhà mà mình cần tới. Những con đường đổ bê tông thẳng tắp, những căn nhà tầng hoặc nhà cấp bốn xây san sát và chật chội y như nhà ở phố, mới chập tối đã cửa đóng then cài với những bức tường cắm mảnh chai tua tủa không thể gợi nhớ cho tôi về những địa chỉ cần tìm.

Định hình trong trí nhớ của tôi là xóm nhỏ nằm sát bờ sông, hướng mặt ra cánh đồng và nhà tôi ở tận cuối xóm, ngay sát cầu sông. Nhớ những ngày đầu thu, khi tiết trời đã se se lạnh, chị tôi cùng đám thanh niên trong xóm thường tranh thủ giặt chăn chiếu từ lúc còn chưa tỏ mặt người. Tiếng cười nói lao xao và tiếng đập chiếu đì độp trên mặt sông đánh thức một ngày mới. Với tôi, cái đoạn đường từ cầu sông về ngõ nhà mình luôn đầy ắp kỷ niệm. Đó là những buổi tối mùa hè, đám con nít chúng tôi nghêu ngao hát chờ trăng lên để chơi trò trốn tìm trong các lùm cây, trong những giao thông hào tránh bom thời chiến mà người ta chưa kịp lấp. Lớn lên một chút, tôi cũng theo mẹ ra đồng. Và bất chợt một ngày tôi nhận thấy, mình không còn là đứa trẻ khi cụng đầu vào cây xà ngang trên cửa bếp. Nhớ những buổi chiều làm đồng về, tôi thường giành mẹ rửa cỏ cho bò để được nán lại cầu sông lâu hơn, bởi có một cậu con trai cũng vờ vò đi vò lại tấm áo làm đồng mãi không chịu về. Những câu chuyện vu vơ không đầu không cuối nhưng chiều nào cũng phải chờ nhau để nói. Và đến ngõ rẽ về nhà, chân cứ dùng dằng không muốn bước.

Xóm cũ của tôi toàn những nhà tranh mái thấp lè tè. Những con ngõ dài hun hút với những hàng cúc tần hay hàng bông bụt thấp thoáng, lưa thưa. Những con ngõ chỉ mang tính tượng trưng về ranh giới chứ không ngăn cách nhà này với nhà khác. Nhớ những chiều đông rét mướt, mẹ lui cui nấu cơm trong bếp khi con mèo mướp vẫn khoanh tròn, gừ gừ cạnh đống tro. Làn khói lam chiều bay là là trên mái rạ ẩm ướt. Những sợi khói vấn vít mãi không chịu tan trên mái rạ trong những chiều đông đã khắc vào ký ức tôi một niềm thương nỗi nhớ về nơi xóm cũ đến tận bây giờ.

Nhà tôi chuyển ra phố khi chúng tôi mỗi đứa mỗi phương và cha mẹ tôi già yếu không còn đủ sức để chăm bẵm vườn tược. Căn nhà và mảnh đất cũ bán lại cho một người trong họ với giá rẻ như bèo. Những ngày mới chuyển ra phố, thi thoảng mẹ tôi lại chống gậy tìm về nhà cũ. Bước chân mẹ run run, thập thẫng khi đi trên con ngõ dài với hai hàng trúc bạch và hoa dành dành nở trắng muốt.

Lần này trở lại thăm quê, xóm nhỏ của tôi không còn chút gì của những ngày thơ ấu. Nhìn những con đường đổ bê tông thẳng tắp, những bức tường cắm mảnh chai tua tủa, tôi cố mường tượng những con ngõ dài hun hút với hàng cúc tần vấn vít dây tơ hồng, thấp thoáng bóng người con gái nghiêng đầu hong mái tóc dài thoang thoảng hương bưởi, hương bồ kết năm nào.

Tôi ngơ ngác giữa xóm nhỏ của mình để lục tìm một hình ảnh thân quen. Nhưng giữa những căn nhà lô xô mái ngói, mái bằng, biết tìm đâu ra một mái rạ, để lại được nhìn thấy làn khói lam chiều vấn vít trong những chiều đông lãng đãng sương mờ!?  

LT