Công chức Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hải Phòng KVII (Hải Phòng) kiểm tra container hàng NK Ảnh: T.BÌNH

Đây là điểm sẽ tạo sự thay đổi lớn nhằm giám sát chặt chẽ hàng TNTX trong thời gian lưu tại Việt Nam. TheàngkinhdoanhtạmnhậptáixuấtSẽquảnlýbằngsealđiệntửtỷ số leicester cityo ông Âu Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về hải quan, Đề án gắn seal điện tử lên các container hàng NK đang được gấp rút triển khai, nhiều khả năng sẽ được đưa vào áp dụng thí điểm đối với hàng kinh doanh TNTX trong năm 2013.

Cụ thể, tất cả hàng TNTX phải được niêm phong hải quan và chịu sự kiểm tra giám sát hải quan bằng seal điện tử. Trung tâm giám sát có thể theo dõi hành trình của lô hàng. Nếu hàng dừng quá lâu hoặc lệch tuyến đường, không đúng lộ trình, thời gian thì sẽ cảnh báo cơ quan Hải quan, đơn vị kiểm soát phối hợp theo dõi lô hàng. Qua theo dõi sẽ tránh được tình trạng hàng TN đã ra khỏi cảng nhưng chưa đến cửa khẩu TX, trong khi cơ quan Hải quan không xác định được lô hàng đang ở đâu.

Những thay đổi trong công tác giám sát hải quan đối với hàng kinh doanh TNTX cũng đang được Cục Giám sát quản lý về hải quan đưa vào nội dung sửa đổi, bổ sung tại Thông tư 194/2010/TT-BTC của Bộ Tài chính để Tổng cục trình Bộ Tài chính. Theo đó, nhiều nội dung liên quan đến thời gian làm thủ tục, thời gian lưu giữ tại Việt Nam, công tác giám sát quản lý đối với hàng kinh doanh TNTX sẽ có những điều chỉnh phù hợp với thực tiễn và công tác quản lý hải quan.

Theo ông Âu Anh Tuấn, hiện nay quy định về thời gian hàng TNTX được lưu tại Việt Nam là quá dài. Tại Nghị định số 12/2006/NĐ-CP quy định thời hạn lưu giữ hàng TNTX là 120 ngày, không quá 2 lần gia hạn, mỗi lần không quá 30 ngày. Như vậy hàng TNTX được lưu giữ tại Việt Nam lên tới 180 ngày sẽ dẫn đến nhiều nguy cơ như: DN có thể lợi dụng thời gian dài này để chia nhỏ lô hàng TN để vận chuyển khi TX; đối với hàng không thuộc loại cấm NK, tạm ngừng NK hoặc không thuộc loại hàng hóa XNK có điều kiện được chuyển đổi mục đích kinh doanh đưa vào nội địa; trường hợp DN cố tình thực hiện TN một lượng hàng lớn rồi chuyển tiêu thụ nội địa, sau đó DN phá sản, hoặc bỏ trốn khỏi địa chỉ đã đăng ký hoặc mất tích thì cơ quan Hải quan rất khó quản lý.

Bên cạnh đó, Thông tư 194 quy định đối với hàng hóa không thuộc danh mục hàng cấm NK, DN chịu trách nhiệm đảm bảo nguyên trạng hàng hóa và niêm phong hải quan trong thời gian lưu tại Việt Nam và vận chuyển đến cửa khẩu xuất hàng.

Việc thời gian lưu hàng quá lâu, cũng như quy định DN được tự mang hàng về cất giữ đối với hàng hóa thông thường đã tạo kẽ hở lớn để những loại hàng hóa này lọt vào thị trường nội địa.

Hiện Nghị định 12/2006/NĐ-CP đang được Bộ Công Thương dự thảo sửa đổi cũng sẽ rút ngắn thời gian hàng hóa kinh doanh TNTX được phép lưu lại tại Việt Nam. Theo chỉ đạo tại Chỉ thị số 23/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ thì thời hạn lưu giữ tại Việt Nam đối với hàng hóa kinh doanh TNTX có thuế tiêu thụ đặc biệt và hàng hóa theo giấy phép của Bộ Công Thương chỉ được lưu giữ tại Việt Nam 45 ngày và chỉ được gia hạn 1 lần không quá 15 ngày. Những nội dung này đang được đưa vào cụ thể tại dự thảo Thông tư 194.

Ông Tuấn cũng lưu ý thêm, thời gian hàng TNTX được lưu giữ tại Việt Nam 45 ngày là tính từ thời gian hàng đến cửa khẩu chứ không phải tính từ thời gian DN làm thủ tục TN.

Một điểm nữa đang được đơn vị kiến nghị đưa vào sửa Thông tư 194 là hàng kinh doanh TNTX phải đảm bảo 100% có sự giám sát của cơ quan Hải quan.

Theo ông Âu Anh Tuấn, quy định hiện nay cho phép DN được đưa hàng về bảo quản sẽ phát sinh nhiều rủi ro, trong trường hợp DN cố tình gian lận. Do đó, dự thảo Thông tư 194 dự kiến sẽ quy định hàng hóa kinh doanh TNTX theo giấy phép của Bộ Công Thương và hàng hóa kinh doanh TNTX là hàng hóa có thuế tiêu thụ đặc biệt phải lưu giữ trong khu vực cửa khẩu hoặc khu vực cảng nội địa, ICD hoặc kho ngoại quan. Hàng hóa kinh doanh TNTX khác được lưu giữ trong khu vực cửa khẩu TN hoặc TX hoặc các địa điểm ngoài khu vực cửa khẩu thuộc địa bàn hoạt động hải quan.

N. Linh