Nguồn: Kho bạc Nhà nước. Đồ họa: Văn Chung |
Nâng cao tính chủ động trong công tác điều hành
Chương trình dự báo luồng tiền giúp xác định khả năng thanh toán các khoản chi từ ngân sách nhà nước (NSNN) qua Kho bạc Nhà nước (KBNN) đã được Bộ Tài chính phê duyệt đầu tư, xây dựng từ năm 2011. Việc xây dựng chương trình nhằm tăng cường hiện đại hóa công tác dự báo luồng tiền theo Nghị định số 24/2016/NĐ-CP của Chính phủ quy định chế độ quản lý ngân quỹ nhà nước (NQNN) và Thông tư số 314/2016/TT-BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn một số điều tại nghị định này.
Ngoài ra, việc triển khai dự báo luồng tiền còn giúp thu thập thông tin sát nhất với thực tế thanh toán qua KBNN đối với những khoản chi có giá trị trên một ngưỡng xác định, nhằm đảm bảo khả năng thanh toán chi trả của toàn hệ thống tại những thời điểm chi NQNN lớn hoặc thu NQNN đạt thấp.
Từ khi triển khai chương trình dự báo luồng tiền, KBNN đã thực hiện dự báo NQNN hàng tuần, hàng tháng, góp phần nâng cao tính chủ động trong công tác điều hành, quản lý NQNN hàng ngày. Đồng thời, KBNN thường xuyên theo dõi, phân tích, đánh giá các chỉ số kinh tế vĩ mô, tác động của cơ chế chính sách, diễn biến tình hình thị trường tài chính, tiền tệ đối với công tác quản lý NQNN, huy động vốn cho NSNN và cho đầu tư phát triển thông qua việc phát hành trái phiếu chính phủ.
Kết quả dự báo NQNN hàng quý, hàng năm được KBNN trình Bộ Tài chính để phê duyệt phương án điều hành ngân quỹ, là cơ sở để KBNN chủ động trong việc đầu tư ngân quỹ theo quy định, góp phần thực hiện mục tiêu quản lý NQNN an toàn. Nhờ quản lý hiệu quả NQNN, đến nay, KBNN đã nộp NSNN hơn 19.000 tỷ đồng từ nguồn thu hoạt động quản lý ngân quỹ.
Giảm mức chênh lệch xuống không quá 5%
Chiến lược Phát triển KBNN đến năm 2030 đặt ra mục tiêu: Đến năm 2025, kết quả dự báo luồng tiền của NQNN chênh lệch không quá 10% so với thực tế; đến năm 2030, kết quả dự báo chênh lệch không quá 5% so với thực tế và số dư NQNN nhàn rỗi cuối ngày bình quân không vượt quá số chi NQNN bình quân 1 - 2 ngày.
Các chuyên gia từ Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) cho biết, tại các nước phát triển, dòng tiền hàng ngày được dự báo ít nhất trong 3 tháng tiếp theo, sau đó được dự báo cuốn chiếu thường xuyên, mức chênh lệch vào khoảng 5% hoặc thấp hơn. Tại các nước kém phát triển thường bắt đầu với việc dự báo luồng tiền hàng tuần, hoặc 10 ngày. Do đó, dựa trên thực tế của Việt Nam, các chuyên gia IMF khuyến nghị KBNN cần giảm mức chênh lệch xuống không quá 5% để việc quản lý NQNN chủ động, hiệu quả.
Từ khuyến nghị của các chuyên gia IMF cũng như để hoàn thành mục tiêu dự báo luồng tiền đã đặt ra trong Chiến lược Phát triển KBNN đến năm 2030, theo các chuyên gia kinh tế tại Việt Nam, KBNN cần báo cáo Bộ Tài chính kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương xây dựng dự toán thu, chi NSNN sát với thực tế để giảm dần số chênh lệch giữa kết quả thực hiện với dự toán được giao.
Đồng thời, cần bổ sung thêm các quy định của Luật Quản lý thuế, cho phép KBNN, ngân hàng thương mại và các tổ chức tín dụng - nơi người nộp NSNN mở tài khoản tự động trích tiền từ tài khoản để nộp NSNN. Cùng với đó, các cơ quan thu phải cung cấp các thông tin về số thu NSNN phải nộp (bao gồm thông tin về người nộp NSNN, địa chỉ, mã số thuế của người nộp thuế và số tiền phải nộp…) hỗ trợ các cơ quan, đơn vị có thể trích tài khoản của người nộp để nộp NSNN.
Bổ sung quy định của Luật NSNN và các văn bản hướng dẫn, yêu cầu đơn vị sử dụng NSNN khi có nhu cầu chi lớn phải thông báo cho KBNN trước 2-3 ngày và cung cấp số liệu thu, chi của các đơn vị có giao dịch với KBNN.
Cũng theo các chuyên gia kinh tế, ngoài việc bổ sung nhân sự cho đơn vị làm công tác dự báo, đặc biệt là nhân sự chuyên sâu về lĩnh vực thống kê, dự báo, việc tổ chức thống kế số liệu thu, chi NQNN cần được thực hiện thường xuyên để tạo cơ sở dữ liệu lớn, phục vụ công tác dự báo. Việc thống kê số liệu phải được tích hợp, thực hiện trên phân hệ dự báo luồng tiền thuộc hệ thống quản lý NQNN. Trên cơ sở đó, lựa chọn các phương pháp dự báo đối với các chỉ tiêu nguồn thông tin đầu vào phục vụ công tác dự báo luồng tiền của NQNN.
Nộp ngân sách hơn 19.000 tỷ đồng Kết quả dự báo ngân quỹ nhà nước (NQNN) hàng quý, hàng năm được Kho bạc Nhà nước (KBNN) trình Bộ Tài chính để phê duyệt phương án điều hành ngân quỹ, là cơ sở để KBNN chủ động trong việc đầu tư ngân quỹ theo quy định, góp phần thực hiện mục tiêu quản lý NQNN an toàn. Nhờ quản lý hiệu quả NQNN, đến nay, KBNN đã nộp NSNN hơn 19.000 tỷ đồng từ nguồn thu hoạt động quản lý ngân quỹ. |