内容摘要：Đây là diễn đàn đối thoại quan trọng giữa doanh nghiệp và Chính phủ, do VCCI, Ngân hàng Thế giới (WB kết quả u23 úc

Đây là diễn đàn đối thoại quan trọng giữa doanh nghiệp và Chính phủ,ệpđềxuấtsớmthựcthihiệuquảcákết quả u23 úc do VCCI, Ngân hàng Thế giới (WB) và Tổ chức Tài chính quốc tế (IFC) tổ chức. VBF lần này sẽ tập trung vào 3 phiên thảo luận chính, gồm: Tiến tới chuỗi giá trị; giải quyết những thách thức về công nghệ; tăng trưởng tài chính bền vững.

Khu vực FDI đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế

Phát biểu khai mạc diễn đàn, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KHĐT) Nguyễn Chí Dũng cho biết, năm 2018 là năm kỷ niệm 30 năm thu hút và quản lý đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.

Nhìn lại những thành tựu đạt được, có sự đóng góp to lớn của cộng đồng doanh nghiệp (DN) Việt Nam, bao gồm DN trong nước và nước ngoài, là động lực quan trọng góp phần đưa nền kinh tế Việt Nam trong thời gian qua liên tục tăng trưởng ở mức cao, GDP năm 2017 đạt 220 tỷ USD, tăng gấp 8 lần so với năm 1997, phấn đấu đến 2020 GDP đạt khoảng 300 tỷ USD. Trong đó, có sự đóng góp của khu vực DN FDI. Khu vực FDI ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam, đóng góp khoảng 25% tổng vốn đầu tư toàn xã hội và khoảng 20% GDP, đóng góp 72,6% tổng kim ngạch xuất khẩu, tạo công ăn việc làm cho 3,6 triệu lao động trực tiếp và cho 5 - 6 triệu lao động gián tiếp.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ KHĐT cũng đánh giá sự liên kết giữa khu vực FDI với khu vực DN trong nước cùng tham gia chuỗi giá trị chưa đạt như kỳ vọng, phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ và hoạt động chuyển giao công nghệ còn ở mức thấp.

Để tăng cường sự liên kết đó, các DN nước ngoài cần chủ động tạo điều kiện cho các DN Việt Nam có cơ hội từng bước tham gia vào chuỗi giá trị. DN trong nước phải nỗ lực đổi mới tư duy quản lý theo hướng hiện đại, nâng cao kỹ năng và trình độ lao động, tăng năng lực sản xuất, năng lực cạnh tranh. Đồng hành cùng với DN, Chính phủ phải có các biện pháp thiết thực nhằm tạo điều kiện và hỗ trợ cho sự liên kết giữa DN trong nước và DN nước ngoài một cách hiệu quả và dễ tiếp cận.

Cải cách trong kiểm tra chuyên ngành còn chưa đạt kỳ vọng

Tại diễn đàn, TS Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), đồng Chủ tịch VBF đánh giá cao những kết quả đạt được thời gian qua về kinh tế, thương mại gắn liền với nỗ lực cải cách, cải thiện môi trường kinh doanh của Chính phủ cũng như sự nỗ lực, chủ động của DN.

Bên cạnh đó, việc Chính phủ ký CPTPP, hoàn tất rà soát pháp lý EVFTA, triển khai thực thi Hiệp định Tạo thuận lợi thương mại của WTO cùng với 10 FTA khác mà Việt Nam đã ký đang được triển khai ổn định sẽ là các cánh cửa quan trọng cho phép Việt Nam tiếp cận ổn định và thuận lợi một loạt các thị trường quan trọng với Việt Nam, cũng như tiếp tục cải thiện mạnh mẽ thể chế kinh tế, xây dựng môi trường kinh doanh thuận lợi, ổn định, bền vững và hấp dẫn trong mắt các nhà đầu tư trong nước, nước ngoài.

Tuy nhiên, TS Vũ Tiến Lộc cũng nhấn mạnh vẫn còn nhiều vấn đề quan ngại. Cụ thể, việc những căng thẳng thương mại có thể tiếp tục gia tăng, đặc biệt khi các tuyên bố bảo hộ hay trả đũa của các nền kinh tế lớn sẽ gây ra những chuyển động bất thường, khó nắm bắt cho kinh tế thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng. Sự chuyển dịch của dòng đầu tư cũng có thể ảnh hưởng cả tiêu cực lẫn tích cực đến các nền kinh tế có độ mở cao như Việt Nam. Nguồn cung, cầu trên thế giới có thể diễn biến phức tạp. Thị trường vốn, tiền tệ, chứng khoán cũng có thể có nguy cơ bất ổn.

Ở trong nước, mặc dù Chính phủ đã có những biện pháp quyết liệt để cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh nhưng trên thực tế không phải tất cả các bộ, ngành, các địa phương đều có hành động cụ thể và thực chất.

Đơn cử, trong lĩnh vực kiểm tra chuyên ngành (KTCN) đối với hàng hóa xuất nhập khẩu, sau 3 năm thực hiện vẫn chưa được như kỳ vọng. Số mặt hàng được loại khỏi diện KTCN chỉ chiếm chưa đầy 6%. Cùng với đó, Chính phủ yêu cầu tất cả các bộ, ngành phải cắt giảm, đơn giản hóa 50% các điều kiện kinh doanh. Nhưng cho đến thời điểm này, mới chỉ có Bộ Công thương đã soạn thảo và trình Chính phủ nghị định và 4 bộ khác là Bộ Tài chính, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Xây dựng, Y tế đã soạn thảo nghị định, gửi VCCI lấy ý kiến DN.

TS Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VBF phát biểu tại diễn đàn. Ảnh: Q.T

DN đề xuất sớm phê chuẩn CPTPP

Trước thực tế này, cộng đồng DN trong và nước ngoài đề nghị Chính phủ tiếp tục thực hiện triệt để các mục tiêu cải cách thể chế, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Cụ thể, cộng đồng DN đề xuất Chính phủ tiếp tục các chỉ đạo cương quyết thực hiện cải cách hành chính, đặc biệt là về thủ tục xuất nhập khẩu, Cơ chế một cửa quốc gia và kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất nhập khẩu. Đồng thời, tận dụng tối đa cơ hội từ việc rà soát chuẩn bị phê chuẩn và thực thi CPTPP để tạo ra đột phá trong cải cách toàn diện hệ thống pháp luật, thể chế kinh tế theo các chuẩn mực mới.

Theo đó, đại diện cộng đồng DN đề xuất Chính phủ sớm tiến hành các thủ tục phê chuẩn CPTPP, tiếp tục thúc đẩy ký kết Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU, đồng thời cố gắng cùng với các đối tác hoàn tất rà soát pháp lý đối với hiệp định bảo hộ đầu tư để tiến tới ký kết, phê chuẩn; thúc đẩy thực thi có hiệu quả các FTAs khác.

Theo ông Tomaso Andreatta, đồng Chủ tịch VBF, năm 2018 là năm quan trọng đối với nền kinh tế Việt Nam. Việt Nam đang trên đà tăng trưởng nhanh nhờ đẩy mạnh xuất khẩu và duy trì được nguồn đầu tư ổn định từ bên ngoài.

Tuy nhiên, Việt Nam cũng đang đối mặt với những thách thức, trong đó có yếu tố từ bên trong và bên ngoài. Ví dụ yếu tố bên ngoài đó là bảo hộ thương mại, chiến tranh thương mại giữa hai cường quốc kinh tế. Yếu tố bên trong đó là có thể xảy ra việc vỡ bong bóng bất động sản và gây hậu quả lên hệ thống ngân hàng, và ảnh hưởng đến nền kinh tế. Vì vậy, ông Tomaso cũng đề xuất, bên cạnh việc Việt Nam bảo vệ thị trường nội địa thì cũng cần sớm phê chuẩn các hiệp định thương mại tự do cải cách hệ thống luật pháp để tuân thủ các hiệp định này./.

Hoàng Yến